464) Rabbi Jose powiedział: „Gdy potomkowie Kaina wędrowali po świecie (Rabi Jose amar, kad hawu inun darin de-Kajin azlin be-alma), niszczyli ziemię (hawu metarteszei ara), i byli podobni do istot górnych i dolnych (we-hawu damin le-ilaej we-tataej). Rabbi Icchak powiedział: „Azza i Azael (amar Rabi Icchak, Azaa we-Azael), gdy upadli ze swego świętego miejsca w górze (kad nefilu me-atar kedusztajhu mi-leela), ujrzeli córki ludzkie (chamu benat bnej nisza), zgrzeszyli (we-chatu), i spłodzili synów (we-olidu bnin), a ci byli Nefilim (we-ilin hawu Nefilim), jak napisano: „Nefilim byli na ziemi” (dichtiw ha-Nefilim hawu ba-arec).”

Sulam

464) Kiedy potomkowie Kaina rozeszli się po świecie, wyrównywali i dzielili ziemię, i byli podobni zarówno do wyższych aniołów, jak i do ludzi na dole. A to dlatego, że Kain pochodził zarówno z nieczystości Sama, który wszedł do Chawy, a był aniołem, jak i z nasienia Adama. Dzięki swojej ogromnej sile synowie Kaina, przechodząc przez góry i wąwozy ziemi, przekształcali je w równinę. Kiedy Aza i Azael upadli z miejsca najwyższej świętości, ujrzeli córki ludzkie i grzeszyli z nimi, płodząc synów. To ci, o których powiedziano: „Giganci byli na ziemi w owych czasach, a także potem, gdy synowie boskich istot zaczęli wchodzić do córek ludzkich, i one rodziły im”[1].

465) Rabbi Chija powiedział: „Synowie Kaina byli synami Boga (Rabi Chija amar, bnoj de-Kajin, hawu bnej Elohim), ponieważ kiedy przyszedł Samael do Chawy (de-ha kad ata Samael al Chawa), wprowadził w nią zanieczyszczenie (atil ba zuhama), i zaszła w ciążę (we-itabberat), i urodziła Kaina (we-olidat le-Kajin), a jego wygląd nie przypominał innych ludzi (we-chejzu dilej, la hawat damej lisz’ar bnej nisza). I wszyscy, którzy pochodzili z jego strony (we-chol inun de-atjin mi-sitra dilej), nie byli nazywani inaczej, jak tylko synami Boga (la hawu ikrun ela bnej Elohim).”

Sulam

465) Synowie Kaina byli „synami boskich istot”. Ponieważ kiedy Sam wszedł do Chawy i wprowadził w nią nieczystość, zaszła ona w ciążę i urodziła Kaina. Dlatego wyglądem swoim nie przypominał innych synów Adama, gdyż był potomkiem anioła. I wszyscy ci, którzy pochodzili ze strony Kaina, nie byli nazywani inaczej niż „synowie boskich istot”, ponieważ wyglądem swoim przypominali aniołów, zwanych boskimi.

466) Rabbi Jehuda powiedział: „Nawet oni, Nefilim, zostali tak nazwani (rabi Jehuda amar, wa-afilu inun Nefilim hachej ikrun). To są bohaterowie, których było sześćdziesięciu na ziemi (hema ha-giborim, szitin hawa be-ara), zgodnie z rachunkiem górnym (ke-chuszban de-leela). Napisano tutaj: „To są bohaterowie, którzy byli od wieków” (ktiw hacha, hema ha-giborim aszer me-olam), a tam napisano: „Sześćdziesięciu bohaterów stoi wokół niej” (u-k’tiw hatam, sziszim giborim sawiw lah). Rabbi Jose powiedział: „To są bohaterowie, którzy byli od wieków rzeczywiście” (Rabi Jose omer, hema ha-giborim aszer me-olam mamasz), dosłownie od wieków (me-olam dajka). Ludzie Imienia – co znaczy Imienia? (ansze ha-Szem, maj Szem), to świat, o którym mówiliśmy (da hu olam de-kaamaran). Ludzie Imienia dosłownie (ansze ha-Szem dajka). Napisano tutaj „Ludzie Imienia” (k’tiw hacha ansze ha-Szem), a tam napisano „Wypowiedział Imię” (u-k’tiw hatam be-nakwo Szem), i napisano: „I przeklął syn kobiety izraelskiej Imię” (u-k’tiw wa-jikow ben ha-isza ha-Jisraelit et ha-Szem).”

Sulam

466) I nawet olbrzymi, czyli synowie Aza, Azaela i Naamy, nazywani są również „synami boskich istot”. Jak powiedziano: „To bohaterowie”618, co wskazuje na pomniejszenie, że to tylko bohaterowie, a nie pierwsi olbrzymi, którzy byli na ziemi, i to dlatego, że było ich sześćdziesięciu, zgodnie z najwyższym rachunkiem, czyli według WaK – HaGaT NeHI Zeir Anpina. Tutaj powiedziano: „To bohaterowie, ludzie sławni na świecie”618. A o królu Szlomo, czyli Zeir Anpinie, napisano: „Oto łoże Szlomo, sześćdziesięciu bohaterów wokół niego”[2]. I tutaj, i tam jest ich sześćdziesięciu, jednak pierwsi pochodzą od najwyższych WaK.

Jeszcze jedno znaczenie wersetu: „To bohaterowie, ludzie sławni na świecie”618 – właśnie na świecie, aby odróżnić ich od pierwszych olbrzymów, Azy i Azaela, którzy znajdowali się ponad światem. Świat – to Nukwa Zeir Anpina. To znaczy, że ci olbrzymi ustanowili się w budowie (merkawie) ZoN i stali się częścią Nukwy, nazywanej światem.

467) Rabbi Chija powiedział: „Od zawsze istnieli rzeczywiście (Rabi Chija amar, me-olam mamasz hawa), i z dolnego świata wziął ich Święty, Błogosławiony On (u-me-olam de-letata natal lon Kadosz Baruch Hu), jak jest powiedziane: „Pamiętaj o swoim miłosierdziu, Stwórco, i o swoich łaskach, bo są od wieków” (ke-de’amar, zechor rachamecha Haszem wa-chasadecha ki me-olam hema). Z pewnością od wieków (me-olam wadaj). I z dolnego świata wziął ich Święty, Błogosławiony On (u-me-olam de-letata natal lon Kadosz Baruch Hu), i byli pierwszymi praojcami, aby być świętym ogniem w górze (u-inun awahan kadmaei le-mehewe reticha kadisza le-eila). Także tutaj są to bohaterowie, którzy byli od wieków (uf hacha hema ha-giborim aszer me-olam). Z pewnością od wieków wziął ich Święty, Błogosławiony On (me-olam wadaj natal lon Kdusza Brich Hu).” Rabbi Icchak powiedział: „Od wieków, to jest łoże Szlomo (Rabi Icchak amar, me-olam da mitato szel Szlomo), jak jest napisane: „Sześćdziesięciu bohaterów stoi wokół niej” (di-k’tiw, sziszim giborim sawiw lah).” Rabbi Acha powiedział: „Wszyscy byli nazywani synami Boga (Rabi Acha amar, kolhu bene ha-Elohim ikrun).”

Sulam

467) Właśnie na świecie, ponieważ ustanowili się jako budowa (merkawa) dla Nukwy, i z niższego świata wziął ich Stwórca. Po tym, jak upadli do niższego świata, dokonywały się wśród nich wyjaśnienia, i te wyjaśnienia zostały dołączone do budowy (merkawy) Nukwy. Jednak pierwsi olbrzymi w ogóle nie mieli niczego od niższego świata, ponieważ aniołowie przebywali w niebiosach. Powiedziano: „Stwórco, pamiętaj o Twoim miłosierdziu i o Twojej łasce, bo od świata one są”[3] – to znaczy, że ze świata niższego wziął Stwórca miłosierdzie i łaskę, aby stały się świętym budowaniem (merkawą) na górze. I to są pierwsi praojcowie.

Ponieważ „Twoje miłosierdzie”620 – to praojciec Jaakow, „Twoja łaska”620 – to Awraham, oni wznieśli się z niższego świata i dostąpili zaszczytu, by stać się budowaniem dla ZoN na górze, jak powiedziano: „Praojcowie są budowaniem”. I tak samo tutaj: „To bohaterowie, ludzie znani na świecie”306 – to znaczy, że oni również wznieśli się z niższego świata i zostali dołączeni na górze do budowy ZoN. „Na świecie” – to „łoże Szlomo”, Nukwa, lecz tylko w właściwości Gwury, i powiedziano o niej: „Oto łoże Szlomo, sześćdziesięciu bohaterów wokół niego”619. Wszyscy oni, całe sześćdziesięciu bohaterów wokół łoża Szlomo, nazywani są „synami boskich”.

468) (Tosefta) Nasi Mędrcy powiedzieli (Arzu”l), że w czasie, gdy Święty, Błogosławiony On, stworzył człowieka (be-szaata di-bra Kadosz Baruch Hu le-Adam), stworzył go w Ogrodzie Eden (bra leih be-Ginta de-Eden) i nakazał mu siedem przykazań (we-ciwahu al szewa micwot). Zgrzeszył i został wygnany z Ogrodu Eden (chaw, we-itgorasz mi-Ginta de-Eden). Dwaj aniołowie nieba, Aza i Azael (u-trei malachej szmaja, Aza wa-Azael), powiedzieli przed Świętym, Błogosławionym On (amru kamej Kdusza Brich Hu): „Gdybyśmy my byli na ziemi (ilu hawejna anan be-ara), bylibyśmy sprawiedliwi (hawejna zakain).” Święty, Błogosławiony On, powiedział im (amar lehu Kadosz Baruch Hu): „Czy wy moglibyście oprzeć się złemu skłonności?” (we-chi atun jachlin al jicra bisza) Odpowiedzieli Mu: „Moglibyśmy” (amru kamej jachlin). Natychmiast Święty, Błogosławiony On, strącił ich na dół (mijad apil lon Kadosz Baruch Hu), jak jest powiedziane: „Upadli byli na ziemi” (ke-deamar ha-nefilim haju ba-arec). I jest napisane: „Bohaterowie” itd. (u-ketiw ha-giborim we-go). A gdy zeszli na ziemię (u-be-szaata de-nachatu le-ara), zły skłonność wstąpiła w nich (aal behu jicra bisza), jak jest powiedziane: „I wzięli sobie żony spośród wszystkich, które wybrali” (szeneemar wa-jikchu lahem naszim mi-kol aszer bacharu). Zgrzeszyli i zostali wyrwani ze swej świętości (chawu we-itakaru mi-kduszataju). (Koniec tosefta).

Sulam

468) W chwili stworzenia Adama przez Stwórcę, stworzył go w ogrodzie Eden i dał mu siedem wskazań[4]. Ten zgrzeszył, skosztowawszy z Drzewa Poznania, i został wygnany z ogrodu Eden. Dwaj niebiańscy aniołowie, Aza i Azael, zwrócili się do Stwórcy: „Gdybyśmy byli na ziemi, tak jak Adam, bylibyśmy sprawiedliwi”. Odpowiedział im Stwórca: „Czy możecie przezwyciężyć złe początki, które władają na ziemi?” Powiedzieli Mu: „Możemy”. Natychmiast strącił ich Stwórca z niebios i w chwili, gdy zeszli na ziemię, wstąpiło w nich zły początek, jak powiedziano: „I brali sobie żony spośród wszystkich, które wybierali”[5], grzeszyli i utracili swoją świętość.

469) Przyjdź i zobacz (ta chazi), wszystkie zasadzenia były ukryte (kalhon netian hawu setimin), zapisane delikatnie w jednym miejscu (reszimin dakikin be-atra chad). Potem Święty, Błogosławiony On, wyrwał je (le-watar akaran Kdusza Brich Hu) i zasadził je w innym miejscu (we-asztil lon be-atra achara), i tam się utrzymały (we-itkajemu).

Sulam

469) Wszystkie nasadzenia, tzn. sfirot ZoN, były ukrytymi i subtelnymi reszimot w jednym miejscu, tzn. w miejscu Malchut. Następnie Stwórca wziął je stamtąd i przeniósł w inne miejsce – do Biny. I wtedy mogły istnieć i osiągnęły swoje mohin.


[1] Tora, Bereszit, 6:4. „Olbrzymi byli na ziemi w owych czasach, a także potem, gdy synowie boscy zaczęli wchodzić do córek ludzkich, i one rodziły im. To byli mocarze, ludzie sławni w świecie.”
[2] Pisma, Pieśń nad Pieśniami, 3:7. „Oto łoże Salomona, otoczone sześćdziesięcioma bohaterami spośród bohaterów Israela.”
[3] Pisma, Psalmy, 25:6. „Wspomnij, Wszechmogący, na miłosierdzie Twoje i łaskę Twoją, bo są odwieczne.”
[4] Zob. wyżej, artykuł „I umieścił go w ogrodzie Eden”, p. 259.
[5] Tora, Bereszit, 6:2. „I zobaczyli aniołowie Wszechmogącego córki ludzkie, że są piękne, i brali sobie żony spośród tych, które wybierali.”