338) „Dom Bereszit jest wielki” – Rabbi Jose zapytał go i powiedział: „Te sześć dni stworzenia, o których mówimy, czym one są?” (beit di-Bereszit rabrawa, rabbi Jose szael leih wa-amar: hai szitta jomej Bereszit de-ka taninan, man inun?). Powiedział mu: „To jest to, co jest napisane: „Cedry Libanu, które zasadził”. Tak jak te cedry wychodzą z Libanu, tak samo te sześć dni wychodzi z Bereszit” (amar leih: hajnu de-ketiw: arzei Lewanon aszer nata, ke-ma de-ilein arzin nafkin min Lewanon, hachei namej inun szitta jomin, nafkin min Bereszit).
Sulam
338) Literę „bet ב” ze słowa „bereszit (בראשית w początku)” pisze się dużą. Ale czym jest sześć dni stworzenia? Powiedziano: „Cedry Libanu, które On zasadził”454. Podobnie jak te cedry wychodzą z Libanu, tak samo sześć dni stworzenia wychodzi z „bereszit (בראשית w początku)”. „Bereszit (בראשית w początek)” – to Hochma. A sześć dni „bereszit (początku stworzenia)” – to HaGaT NeHI Zeir Anpina, wychodzące z Hochmy, nazywanej „reszit (ראשית początkiem)”.
339) A te sześć dni wyższe są wyjaśnione w wersecie, jak napisano: „Tobie, Panie, należy się wielkość, moc i piękno” itd. (we-elein szitta jomin ilain kra pareisz lon, de-ketiw: lecha HaSzem ha-gedula we-ha-gewura we-ha-tiferet we-go). „Bo wszystko” – to sprawiedliwy (ki kol, da cadik). „W niebie” – to piękno (ba-szamajim, da tiferet). „A na ziemi” – to jest „Ki”, według tłumaczenia, który jest zjednoczony w niebie i na ziemi (u-waarec, da Ki, ke-targumo, di-achid bi-szmaja u-be-ara). To znaczy: fundament świata, który jest nazywany „wszystko”, jest zjednoczony z pięknem, które jest nazywane niebem, i z ziemią, która jest nazywana „Ki” (ke-lomar, di-soda de-alma de-ikrei kol, ihu achid be-tiferet, de-ikrei szamajim, u-waarec, de-ikrei Ki).
Sulam
339) Te sześć wyższych dni stworzenia wyjaśnia Pismo: „Tobie, Stwórco, wielkość”[1] – czyli Hesed, – „i moc (Gwura), i wspaniałość (Tiferet), i wieczność (Necach), i piękno (Hod), ponieważ wszystko jest na niebie i na ziemi”505. „Wszystko” – to Sprawiedliwy, czyli Jesod. Jest jasne, że Pismo wyjaśnia sześć sfirot HaGaT NeHI. „W niebie” – to Tiferet, „i na ziemi” – to Kneset Israel, Malchut. W ten sposób słowa „w niebie i na ziemi” oznaczają, że podstawa (Jesod) świata, Jesod Zeir Anpina, nazywany „wszystko”, znajduje się we właściwości Tiferet, „niebo”, i we właściwości „ziemia”, nazywanej Kneset Israel, Malchut.
340) I dlatego napisano: Bereszit, „Bet reszit” (we-al da, Bereszit, ‘B’ reszit), ponieważ jest ona druga w kolejności (hi ‘B’ be-gin de-ihi tinjana le-chuszbena). I nazywana jest początkiem, ponieważ ta najwyższa korona jest ukryta (we-ikrei reszit, be-gin de-hai kitra ilaa tmira), jest pierwsza (hi kadmaa). I ponieważ nie wchodzi w obliczenie, druga jest początkiem (we-al de-la ayeil be-chuszbena, tinjana hawei reszit). Dlatego jest „Bet reszit” (be-gin da ‘B’ reszit). I jeszcze: tak jak najwyższa mądrość jest początkiem (we-od, ke-ma de-chokhma ilaa, ihi reszit), niższa mądrość także jest początkiem (chokhma tataa, reszit namei hawja). Dlatego nie można oddzielić „Bet” od „reszit” (we-al da, leit le-afrasza, ‘B’ min reszit).
Sulam
340) Dlatego o Hochmie powiedziano „Bereszit בראשית”, co oznacza litery „Bet-Reszit ב’ ראשית”. „Bet ב” – ponieważ Hochma jest drugą z dziesięciu sfirot i nazywana jest „reszit (ראשית – początkiem)”. W rzeczywistości najwyższy, ukryty Keter jest pierwszą z dziesięciu sfirot, lecz ponieważ Keter nie jest uwzględniany w obliczeniach tych sfirot, druga sfira, Hochma, uznawana jest za „początek (reszit)”. Keter nie jest wliczany do sfirot, ponieważ w Atiku, będącym Keterem, nadal panuje pierwsze skrócenie, a dziesięć sfirot odnosi się do drugiego skrócenia. I mimo że jest obecny zarówno jako „oddzielony”, jak i „nieoddzielony”, czyli został także ustanowiony w drugim skróceniu, było to jednak dla Arich Anpina, Hochmy. Dlatego Atik jest traktowany jak AK i nie łączy się ze sfirot świata naprawy, które w pełni odnoszą się do drugiego skrócenia. A sfirot zaczynają się od Hochmy, Arich Anpina, lub od Biny, która staje się Hochmą.
Ponieważ po tym, jak Hochma Arich Anpina została ukryta i nie jest przekazywana Acilutowi, zamiast niej używana jest Bina. Dlatego o niej powiedziano „Bet-Reszit ב’ ראשית”. „Bet – ב” – ponieważ jest drugą w tworzeniu dziesięciu sfirot. A „reszit (ראשית – początek)” – ponieważ jest początkiem rachunku po tym, jak Keter nie jest uwzględniany w obliczeniach.
A ponadto, tak jak wyższa Hochma jest początkiem (reszit ראשית), tak samo niższa Hochma jest uważana za początek (reszit ראשית). Ponieważ od wyższej Hochmy do Malchut, która jest niższą Hochmą, nie ma wśród wszystkich sfirot żadnej, która przyjęłaby świecenie Hochmy, dlatego nie należy oddzielać „Bet ב” od „Reszit ראשית”. To „Bet ב” wskazuje na Malchut, niższą Hochmę, i ponieważ nie ma między nimi żadnej sfiry, która by przyjmowała Hochmę, Malchut i „reszit ראשית” muszą pozostawać razem, i to jest „Bereszit בראשית”.
341) Bereszit – nazywamy to wypowiedzią (Bereszit, maamar karinan leih), i tak to jest (we-hachi hu). I sześć dni wychodzi z niego (we-shita jomin nafkin mineh), i w nim się zawierają (we-itkelilan beih). I one są nazywane tak, jak te inne (we-ilei ikrun, ke-gawna de-ilein acharanin).
Sulam
341) „Bereszit (בראשית w początku)” uważa się za jedno z dziesięciu wypowiedzeń. Sześć dni pochodzi z wypowiedzi „Bereszit (בראשית w początku)” i jest w nim zawartych. „Wypowiedź” oznacza doskonały poziom we właściwości GaR. Jak więc „Bereszit (w początku)” jest uważane za wypowiedź, skoro jego litery „Bara szit ברא שית (dosł. stworzył sześć)” wskazują na to, że jest to WaK, bez GaR? Odpowiedź brzmi: w rzeczywistości jest to pełna wypowiedź, ale wskazuje ona na WaK, ponieważ sześć dni HaGaT NeHI Zeir Anpina wyszło z niego i dlatego są w nim zawarte. Te, które są w nim zawarte, nazywane są sześcioma, a litery w nim „Bara szit ברא שית (stworzył sześć)” wskazują na nie, podobnie jak na te sześć Zeir Anpina, które wyszły z niego. Na sześć (sfirot) Zeir Anpina, które zostały przez niego wytworzone w właściwości „aszer אשר”[2] wychodzącym z „Bereszit (בראשית w początku)”, wskazują zawarte w nim litery „Bara szit ברא שית (stworzył sześć)”, jednak on sam jest pełną wypowiedzią.
342) Bara Elohim, oto, co jest powiedziane (bara Elohim, he-hu de), i rzeka wychodzi z Edenu, aby nawodnić ogród (we-nahar joca me-Eden le-hashkot et ha-gan). Co oznacza „aby nawodnić ogród”? – aby go nawadniać, utrzymywać i spostrzegać w nim wszystko, co jest potrzebne (mai le-hashkot et ha-gan? le-ashkaha u-le-kajema leih, u-le-istakla beih, be-chol ma de-itztarich). Elohim: Elohim żyjący (Elohim: Elohim chajim), co oznacza: „Na początku stworzył Elohim” – rzeczywiście, za pośrednictwem tej rzeki (de-mashma bereszit bara Elohim, wa-daj al jeda de-hahu nahara), aby wszystko wyprowadzić i wszystko nawodnić (be-gin le-apaka kol, u-le-ashkaha kol).
Sulam
342) „Stworzył (bara – stworzył) Wszechmogący (Elokim – Wszechmogący)”6 jest zgodne ze słowami: „Rzeka wypływa z Edenu, aby nawadniać ogród”341. Ponieważ „stworzył (bara – stworzył)” odpowiada wyrażeniu „wyprowadził na zewnątrz”, dlatego powiedziano: „Rzeka wypływa z Edenu”341. „Stworzył (bara – stworzył)” oznacza, że wyprowadził Binę poza granice rosz Arich Anpina, nazywanego „reszit (początek)”. Na to wyjście wskazują słowa: „Rzeka wypływa z Edenu”341, ponieważ „rzeka” to Bina, a „Eden” to Hochma. I w wyniku podniesienia Malchut do rosz Arich Anpina, ta „rzeka” wyszła poza Hochmę, „aby nawadniać ogród”, Malchut, wspierać jej istnienie i troszczyć się o nią, zapewniając jej wszystko, co niezbędne.
„Nawadniać” oznacza napełniać mohin świeceniem Hochma, nazywanym „napojem”, jak powiedziano: „Jedzcie, drodzy! Pijcie aż do upojenia, umiłowani!”[3]. „Utrzymywać” oznacza – obłóczenie Hochmy w chasadim, dzięki czemu mohin mogą istnieć. „Troszczyć się o nią, zapewniając jej wszystko, co niezbędne” – czyli doprowadzić ją do ostatecznego naprawienia. Ponieważ bez wyjścia rzeki poza granice Edenu, Malchut nie mogłaby otrzymać żadnych mohin, a tym bardziej nie doszłaby do swojego ostatecznego naprawienia. Ponieważ dzięki otrzymywanym przez nią mohin stopniowo zbliża się do końca naprawienia.
„Na początku (bereszit) stworzył (bara) Wszechmogący (Elohim)”6. Elohim to Bina, nazywana „Twórcą życia (Elohim haim)”, gdy powraca do Hochmy. Ponieważ „na początku (bereszit) stworzył (bara) Wszechmogący (Elohim)”6 oznacza – jedynie dzięki tej rzece, gdzie „stworzył” oznacza wyjście tej rzeki z Edenu. Elohim oznacza – powrót rzeki do Edenu. Gdy rzeka wychodziła z Edenu, litery ELE spadły w dół. A teraz, po tym, jak Bina zwraca swoje litery ELE do siebie, powraca do rosz Arich Anpina i staje się Hochmą. Następnie obłacza Hochmę w chasadim i wtedy litery ELE (אלה) łączą się z literami MI (מי), i imię Elohim (אלהים) zostaje w Binie dopełnione. Nazywana jest „Elohim haim (Twórcą życia)”, ponieważ znajduje się w właściwości Hochmy, nazywanej światłem chaja, aby wytworzyć i stworzyć wszystko, nawadniać wszystko, napełniając wszystko mohin Hochma, nazywanymi napojem.
343) „Et niebo”, połączenie męskiego i żeńskiego w sposób właściwy (et ha-szamajim, chibura de-dchar we-nukwa kidka chaze). Potem, dzięki temu, został stworzony świat na dole (le-watar ha-hai, beih itbree alma le-tata), dzięki temu została dana siła wszystkiemu (beih jahej chejla le-kola). Et niebo, co oznacza, że niebiosa wydały et, dzięki sile tajemnicy Elohim żyjącego (et ha-szamajim, de-mashma de-szamajim afiku et, be-chejla de-raza de-Elohim chajim), po tym, jak Bereszit go wydało (batar de-bereszit afik leih).
Sulam
343) „(Et) niebo”6 wskazuje na połączenie zachar i nekewa. „Et” to nekewa, „niebo” to zachar. I to są wielkie ZoN. Następnie, dzięki połączeniu wielkich ZoN, tworzy się świat na dole, nazywany „małymi ZoN”, od chaze Zeir Anpina i niżej. I temu niższemu światu dał On doskonałość wszystkiego – mohin świecenia Hochmy, przekazywanego tylko małym ZoN, znajdującym się poniżej chaze.
„(Et) niebo”6 oznacza, że „niebo”, Zeir Anpin, stworzyło swoją Nukwę, nazywaną „et”, dzięki sile, którą otrzymało od Twórcy Życia (Elohim Chajim), czyli Biny, po tym, jak „początek (reszit)”, Arich Anpin, stworzył Binę w imieniu „Elohim Chajim”.
344) Skoro to wyprowadziło wszystko (kewan de-hai apej kola), a wszystko zostało umiejscowione na swoim miejscu (we-kola itjaszew be-duchtej), jako jedno ostatnie połączenie zostało uczynione „reszit” (i-chad izka da batrajta itawdat reszit). W tym „reszit” wydobył światła wyższe (u-we-hai reszit apej nehorin ilain), i rozpoczął świecenie (we-szarej nahara), i woda zaczęła płynąć (we-szarej maja le-nagda), aby zstąpić ku dołowi (le-kabbela le-tata). I dlatego bereszit rzeczywiście (we-al-da bereszit waddai): „Bara Elohim” (bara Elohim). Przez to stworzył świat niższy (bei bara alma tata), przez to wydał światła (bei apej nehorin), przez to dał siłę wszystkiemu (bei jahib chejla le-kola).
Sulam
344) Po tym, jak „Elohim Chajim” stworzył wszystko – wszystkie parcufim świata Acilut – i wszystko zostało ustalone oraz połączone w jedność, ostatnia litera staje się pierwszą, tzn. ostatni parcuf świata Acilut, Nukwa, staje się pierwszym, który otrzymał mohin de-Hochma, nazywane „reszit” (początek). Jednak parcufim, które ją poprzedziły, otrzymują te mohin nie dla siebie, lecz tylko po to, by przekazać je Nukwie. Dzięki temu początkowi (reszit), czyli Nukwie, stworzył On wyższe światła, czyli świecenie Hochmy, i Nukwa zaczęła świecić światłem Hochma. Wody, czyli właściwość chasadim, zaczynają od niej rozprzestrzeniać się w dół, by być przyjmowane przez niższe, ponieważ te mogą przyjmować jedynie od Nukwy.
Ze wszystkich tych powodów również Nukwa nazywana jest początkiem (reszit). Dlatego właśnie za pomocą tego początku (reszit), czyli Hochmy, Wszechmogący (Elohim) stworzył (bara) wszystko. Bowiem za jej pomocą stworzył niższy świat, Nukwę Zeir Anpina, która także nazywana jest początkiem (reszit), tak samo jak ona. Dzięki niej, Nukwie Zeir Anpina, On wydobył i objawił światła Hochmy, a także dzięki niej dał siłę wszystkim stopniom, ponieważ światło Hochma jest życiem wszystkich stopni.
345) Rabi Jehuda powiedział (rabbi Jehuda amar): O tym napisano: „Czy chlubi się siekiera wobec tego, kto nią rąbie?” (al da ketiw ha-jitpaer ha-garzen al ha-chocew bo). Czyją chwałę to wywyższa? (sziwcha de-man). Czy nie rzemieślnika? (laaw de-umana hu). Tak też jest z tym „reszit” (kach be-hai Reszit), „stworzył wyższy Elohim niebo” (bara Elohim ilaa et ha-szamajim). Czyją chwałę to wywyższa? (sziwcha de-man). To jest chwała Elohim (de-Elohim hu).
Sulam
345) Dlatego powiedziano: „Czy będzie się chlubić siekiera przed tym, kto nią rąbie?”[4]. Komu należy się chwała, jeśli nie mistrzowi, który umie rąbać?! Tak samo za pomocą „początku (reszit)” stworzył wyższy Elohim, Bina, „niebo”. Komu należy się chwała? Chwała należy się Wszechmogącemu (Elohim), czyli Binie. Cała chwała, która objawiła się w dziele stworzenia w ZoN świata Acilut i w niższych światach BEA, odnosi się wyłącznie do Biny. Ponieważ dzięki literom ELE, które opuściła z siebie na dół w stanie katnut i przywróciła w stanie gadlut, zostały stworzone niebo i ziemia, czyli ZoN ze światami BEA i wszystkim, co je wypełnia. A gdyby nie opuściła swoich liter ELE, cała ta rzeczywistość by nie istniała.
346) Rabi Jose powiedział (amar rabbi Jose): To jest to, co napisano: „Do którego Elohim bliscy do niego” (asher lo Elohim krowim elaw). „Bliskich” (krowim), powinno być napisane „bliski” (karow mi-bai leih). Ale tu chodzi o wyższego Elohim (Elohim ilaa), Elohim strachu Icchaka (Elohim de-pachad Jicchak), i późniejszy Elohim (Elohim batraa). Dlatego napisano „bliskich” (u-be-ginei kach krowim). Jest wiele wielkich sił (u-gewurot sagiin inun), które wychodzą z jednego (de-nafkin me-chad), i wszystkie są jednym (we-kolhu chad).
Sulam
346) Powiedziano: „Któż bowiem jest tak wielkim narodem, do którego Wszechmogący (Elohim) byliby tak bliscy?”[5]. Dlaczego powiedziano „bliscy” w liczbie mnogiej, skoro należałoby powiedzieć „bliski” – w liczbie pojedynczej? Ale istnieje wyższy Elohim – Bina, Elohim strachu Izaaka – Gwura Zeir Anpina, również nazywana Elohim, oraz ostatni Elohim – Nukwa Zeir Anpina, również nazywana Elohim. Ponieważ imię Elohim Biny rozprzestrzenia się i świeci nad Gwurą i nad Malchut, dlatego powiedziano „bliscy” w liczbie mnogiej.
Istnieje wiele rodzajów Gwury, które są nazywane imieniem Elohim, tworząc sto dwadzieścia kombinacji Elohim, wywodzących się z jednego imienia Elohim – Biny. I wszystkie te imiona Elohim są jednym, to znaczy, że wszystkie są rozszerzeniem wyższego imienia Elohim – Biny.
347) (Tosefta) Bereszit Bara – wskazuje na koronę mądrości (Bereszit bara – remez le-keter chochma). Elohim – odnosi się do Biny (Elohim romez le-Bina). Et – wskazuje na wielkość i siłę (Et romez le-Gedula u-Gwura). Ha-szamajim – to Tiferet (Haszamajim da hu Tiferet). I Et – wskazuje na Necach, Hod i Jesod (we-Et romez le-Necach, Hod, Jesod). Ha-arec – wskazuje na Malchut (Haarec romez le-Malchut). (Koniec Tosefta).
Sulam
347) Słowa „na początku (bereszit) stworzył (bara)”6 wskazują na Keter i Hochmę, „Wszechmogący (Elohim)” – na Binę, „et” – na wielkość i Gwurę, „niebo” – to Tiferet, „i (we-et)” – wskazuje na NeHI, „ziemię” – na Malchut. Wszystkie dziesięć sfirot jest pośrednio wskazanych w pierwszym zdaniu Tory.
[1] Pisma, Divrej ha-Yamim 1 (1 Kronik), 29:11. „Twoja, o Panie, jest wielkość, potęga, chwała, zwycięstwo i majestat, ponieważ wszystko na niebie i na ziemi jest Twoje. Twoja jest też królestwo, o Panie, i Ty się wynosisz jako głowa ponad wszystko.”
[2] Patrz wyżej: Zohar, rozdział Bereszit, część 1, punkt 6.
[3] Pisma, Pieśń nad Pieśniami, 5:1. „Mówię: Zjedzcie, przyjaciele, pijcie i upijcie się, umiłowani! Wzgórza ziołowe pełne są słodyczy.”
[4] Prorocy, Jeszajahu, 10:15. „Czyż miecz chwali się, jakby to on rządził, czyż łuk podnosi się, jakby nie on miał być trzymany? Jakby kamień podnosił rękę swojego mistrza?”
[5] Tora, Dwarim, 4:7. „Jakiż to naród wielki, który ma bogów tak bliskich, jak Pan, nasz Bóg, ilekroć Go wzywamy?”