279) „I odbudował Stwórca Elohim żebro” (wa-jiben H’ Elohim et ha-cela), tutaj wskazana jest tajemnica małżeństwa lewirackiego (hacha itremiz raza de-jibum), o którym powiedziano: „Jeśli nie odbuduje, więcej nie zostanie odbudowane” (de-amru beh ke-wan sze-lo bana szuw lo jibne), jak napisano: „Który nie odbuduje domu swojego brata” (ha-hu de itmar aszer lo jibne et bejt achiw). Jednak w odniesieniu do Świętego, niech będzie błogosławiony, powiedziano o nim: „I odbudował Stwórca Elohim” (awal le-gabe kadosz baruch hu itmar beh wa-jiben H’ Elohim). Aba i Ima odbudowali ją dla niego (Aba we-Ima banej lah le-gabei), jak powiedziano: „Odbuduje Jerozolimę Stwórca” (ha-hu de bonej Jeruszalem H’). Waw, który jest synem JH Aba i Ima (waw de-ihu ben JH Aba we-Ima), o nim powiedziano: „I odbudował Stwórca Elohim żebro, które wziął z człowieka” (alajhu itmar wa-jiben H’ Elohim et ha-cela aszer lakach min ha-adam). To jest środkowy filar (da amuda de-emcaita). „I przyprowadził ją do człowieka” (wa-jewieha el ha-adam), przyprowadził ją do żebra, które wziął Stwórca, z jej młodości (ajetej leh le-gabei cela, de-natil min H’, ulejma di-lah).

Sulam

279) „I odbudował Stwórca Wszechmogący tę stronę” – wskazuje na pojęcie „małżeństwa lewirackiego”, o którym mówi się, że „jeśli nie odbuduje, to więcej nie zostanie odbudowane”[1]. Jak powiedziano: „Który nie odbuduje domu brata swego”[2], i stąd wynika, że „jeśli nie odbuduje, to więcej nie zostanie odbudowane”412. Jednak Stwórca, chociaż nie odbudowuje Szchiny w czasie wygnania, to mimo to może ją stamtąd wyprowadzić. Bo powiedziano o Nim: „I odbudował Stwórca Wszechmogący (AWAJa Elohim)” – tzn. Aba we-Ima odbudowali Szchinę dla niego. I ponieważ on sam jej nie odbudował, nie dotyczy go powiedziane: „Jeśli nie odbuduje, to więcej nie zostanie odbudowane”412.

Jak powiedziano: „Stwórca (AWAJa) odbudowuje Jerozolimę”[3]. Z czterech liter AWAJa (הויה) odbudowuje się Szchina, nazywana Jerozolimą. Ponieważ „waw ו” Imienia AWAJa, czyli Zeir Anpin, jest synem „jud-hej יה” Imienia AWAJa, czyli Aby we-Ima. I o nich powiedziano: „I odbudował Stwórca Wszechmogący (AWAJa Elohim) tę stronę, którą wziął od człowieka” – środkową linię Zeir Anpina, „i przyprowadził ją do człowieka” – czyli przyprowadził go do strony, którą wziął od dolnej „hej ה” Imienia AWAJa, ukochanej jego, od Malchut samego Zeir Anpina, a nie od Malchut de-Malchut. W ten sposób Jerozolima odbudowuje się za pośrednictwem czterech liter AWAJa (הויה), a głównymi budowniczymi są „jud-hej יה”, Aba we-Ima. A odbudowana strona to dolna „hej ה”, Malchut właściwości „waw ו” Imienia AWAJa, czyli Zeir Anpina, (odbudowana) dla „waw.”

280) A o niej powiedziano: „Ja będę dla niej – mówi Stwróca – murem ognia wokół” (wa-aleh itmar wa-ani ehje lah neum H’ chomat esz sawiw). I z tego powodu na tej górze został zbudowany Bejt HaMikdasz przez Świętego, niech będzie błogosławiony, i będzie trwał przez pokolenia (u-begin da be-tura da itbnej Bej Mikdasza al jada de-kadosz baruch hu jehe kajama le-darej darin). O nim powiedziano: „Większa będzie chwała tego ostatniego domu niż pierwszego” (wa-aleh itmar gadol jihje kewod ha-bajit ha-ze ha-acharon min ha-riszon). Bo pierwszy został zbudowany ręką człowieka, a ten ręką Świętego, niech będzie błogosławiony (de-kadmaa itbnej al jada de-war nasz, we-hai al jada de-kudsza brich hu). I z tego powodu powiedziano: „Jeśli Stwórca nie zbuduje domu, na próżno trudzą się jego budowniczy” (u-begin da im H’ lo jibne bajit, szaw amlu bonaw bo).

Sulam

280) I o tej Malchut de-Malchut, która nie wchodzi w budowę Jerozlimy, powiedziano: „A Ja będę dla niego murem ognistym wokół”[4], to znaczy, staje się „murem ognistym wokół” Jerozolimy, aby chronić ją przed wielką zbieraniną. A na końcu naprawy Stwórca opuści ją z góry odbudowaną, jak powiedziano: „Odbudowana Jerozlima”[5]. I dlatego na tej górze, na Malchut de-Malchut, kiedy Stwórca zbuduje na niej Świątynię, będzie ona stać przez wszystkie pokolenia na wieki. I o niej powiedziano: „Chwała tej ostatniej Świątyni, gdyż przewyższy chwałę pierwszej”[6]. Ponieważ pierwsza Świątynia została zbudowana przez człowieka, Szlomo, a ostatnia Świątynia jest budowana przez Stwórcę. Dlatego powiedziano: „Jeśli Stwórca nie zbuduje Świątyni, daremny trud tych, którzy ją budowali”[7]. Ponieważ pierwsza i druga Świątynia, zbudowane nie przez Stwórcę, nie mogły przetrwać, i „daremny trud tych, którzy ją budowali”.

Wewnętrzna treść powiedzianego. Wiadomo, że Stwórca rozpoczął stworzenie i zorganizował je w taki sposób, aby synowie Israela mogli je dokończyć. Jak powiedzieli mędrcy: „Z kim współpracujecie? Ja rozpocząłem stworzenie, a wy je dokańczacie”. Ponieważ Stwórca naprawił Malchut jedynie w jej dziewięciu pierwszych sfirot, a naprawę Malchut de-Malchut przekazał Israelowi, aby oni naprawili ją poprzez pracę i zachowanie dziewięciu pierwszych sfirot. Dlatego cała praca Israela przed zakończeniem naprawy odnosi się wyłącznie do dziewięciu pierwszych sfirot Malchut i jest określana jako wyjaśnienie dwustu osiemdziesięciu ośmiu (RAPACH) iskier, które zostały naprawione przez Stwórcę.

I z tej strony zostały zbudowane dwa Świątynie na górze, pierwsza „hej” i dolna „hej”, a także na dole. Dlatego uważa się, że zostały one zbudowane przez ludzi, poprzez pracę ludzi, na których nałożono obowiązek zakończenia stworzenia. A ponieważ trzydzieści dwie (lamed-bet) ostatnie iskry, odnoszące się do Malchut de-Malchut, wciąż nie zostały naprawione, z nich powstają sitra achra i wielki zbieranina, które wprowadzają Israel w grzech. Dlatego dwie Świątynie zostały zburzone.

Jednak po tym, jak synowie Israela ujawnią wszystkie dwieście osiemdziesiąt osiem (RAPACH) iskier, które wynikły z rozbicia kelim, Stwórca sam ujawni ostatnie trzydzieści dwie (lamed-bet) iskry odnoszące się do Malchut de-Malchut, nazywane „kamiennym sercem (lew[8] ha-ewen)”. Jak powiedziano: „I usunę z waszego ciała serce kamienne”[9]. Wówczas dokona się naprawa Malchut de-Malchut, nazywanej „ostatnią Świątynią”. Jak powiedziano: „Jeśli Stwórca nie zbuduje Świątyni”418, czyli do końca naprawy, gdy praca została powierzona ludziom i ich wysiłkiem zbudowano dwie Świątynie, „na próżno trudzą się ci, którzy ją budują”418, ponieważ zostały zniszczone. Jednak po tym, jak ludzie zakończą powierzoną im naprawę, wówczas Stwórca opuści z góry „odbudowaną Jerozolimę”416, czyli Malchut de-Malchut, oraz odbudowaną Świątynię, czyli wewnętrzne wypełnienie Malchut de-Malchut. I wtedy to stanie się budowlą na wieki wieków.

281) I tak powiedziano o Mosze: „I odbudował Stwróca Elohim żebro” (we-chen itmar be-Mosze, wa-jiben H’ Elokim et ha-cela), jak powiedziano: „I dla boku drugiego Przybytku” (kedaamar u-le-cela ha-miszkan ha-szenit). Żebro rzeczywiście ze strony Hesed, białego (cela wadai mi-sitra de-Hesed chiwar), stamtąd nazywane jest luną (mi-tamman itkriat sihara). „I zamknął ciało pod nią” (wa-jisgor basar tachtena), ciało, które jest czerwone, ze strony Gwura (basar de-ihu sumak mi-sitra de-Gwura), i zostało połączone w obydwu (we-itklel be-tarwajhu). W tym czasie: „Jego lewa pod moją głową, a jego prawa mnie obejmuje” (be-hahu zimna, smolo tachat le-roszi, we-jemino techabkeni).

Sulam

281) I o naprawie, którą mają przeprowadzić Mosze i dwóch Mesjaszy, powiedziano: „I odtworzył Stwórca Wszechmogący tę stronę”. I podobnie powiedziano: „I dla drugiej strony Przybytku”[10]. Ponieważ dwie strony są podstawowymi w Przybytku, czyli w Malchut, i pochodzą od dwóch kropek w niej: jedna strona – ze strony miłosierdzia, a druga strona – ze strony sądu. „I odtworzył Stwórca Wszechmogący tę stronę” – powiedziano o naprawie Moszego, czyli o drugiej stronie Przybytku, pochodzącej z kropki sądu i będącej jej własną cechą – Malchut de-Malchut. Jednak strona, o której mówi się w naprawie środkowego filaru, to strona pochodząca z punktu miłosierdzia, obejmującego dziewięć pierwszych jej sfirot. Ta strona pochodzi z przyciągnięcia Hesed i jest cechą „białego koloru (lawan)”, dlatego nazywa się ją „luną (lewanna)”, czyli od światła Hesed w niej, a jej kolor jest biały (lawan). „I zamknął mięsem miejsce jej” – mięsem o czerwonym kolorze, czyli światłem Gwury, ponieważ wyższej Gwurze Biny przypisuje się „czerwony kolor”. A Nukwa składa się z tych dwóch kolorów, białego i czerwonego, czyli Hesed i Gwury. W tym czasie mówi się o Malchut: „Lewa ręka moja jest pod głową moją”[11], czyli „czerwone mięso”, sfira Gwura, „a prawa mnie obejmuje”422, światło Hesed, biały kolor, zwany „stroną”.

282) „Tym razem kość z moich kości i ciało z mojego ciała” – to jest Szchina (zot ha-paam ecem me-acamai u-basar mi-besari, da Szchinta), panna zaręczona ze środkowym filarem (naara ha-meorasa le-gabei amuda de-emcaita). Powiedziano o niej: „Tym razem…” itd., „Ja wiem, że jest kością z moich kości i ciałem z mojego ciała” (itmar ba zot ha-paam we-go, ana jedana de-ihi ecem me-acamai u-basar mi-besari). „Z pewnością ta zostanie nazwana kobietą” – ze strony wyższej, która jest Ima (le-zot wadai jikkare isza, mi-sitra ilaa de-ihi Ima). „Bo z męża została wzięta ta” – ze strony Aba, który jest Jud (ki me-isz lukkacha zot, mi-sitra de-Aba, de-ihu jud). I tak samo Mosze na swoim obrazie poniżej (we-chen Mosze bi-djokna di-lej le-tata).

Sulam

282) „I powiedział człowiek: „Tym razem jest to kość z moich kości i ciało z mojego ciała”[12] – to zostało powiedziane o Szchinie, która była dziewczyną zaręczoną ze środkową linią, Zeir Anpinem, i powiedziano o niej: „Tym razem” – wiem, że jest „kością z moich kości i ciałem z mojego ciała”. Wyjaśnienie: Szchina, zanim będzie gotowa na ziwug z Zeir Anpinem, nazywana jest „zaręczoną dziewczyną”, a po tym, jak staje się gotowa na ziwug, nazywana jest „żoną”. Dlatego po tym, jak została odtworzona przez Aba we-Imę i staje się gotowa na ziwug, powiedział: „Tym razem”. „Ta będzie nazywana żoną”423, ponieważ jest odtworzona ze strony wyższej, ze strony Imy, pierwszej hej imienia AWAJa, „bo od męża została wzięta”423, ze strony Aby, jud imienia AWAJa.

To wyjaśnienie odnosi się do naprawy Nukwy za pomocą środkowego filaru przed zakończeniem naprawy, co odbywa się dzięki budowie Aba we-Ima. Ponadto odnosi się również do wyjaśnienia fragmentów w kontekście naprawy Moszego, realizowanej w postaci środkowego filaru właściwości dusz znajdujących się na dole, w BEA.

283) W tym czasie Israel zasłuży, każdy na swoją partnerkę (be-hahu zimna, jizku Jisrael, kol chad we-chad le-bat zugej), i to jest to, co jest napisane: „I dam wam nowe serce i nowego ducha umieszczę w waszym wnętrzu” (we-da ihu de-ktiw we-natati lachem lew chadasz we-ruach chadasza eten be-kirbechem). I napisano: „I będą prorokować wasi synowie i wasze córki” itd. (u-ktiw we-nibbeu beneichem u-benoteichem we-go). A to są nowe dusze, które mają przyjść na Israel (we-elin inun niszmatin chadtin, da-atidin le-mehewe al Jisrael), tak jak zostało ustanowione: „Syn Dawida nie przyjdzie, dopóki wszystkie dusze w ciele nie zostaną ukończone” (ke-ma de-okmua ein Ben Dawid ba ad sze-jichlu kol neszamot sze-ba-guf), a wtedy przyjdą nowe (we-az ha-chadaszot jawou).

Sulam

283) W tym czasie każdy z Israela dostąpi żony. Jak powiedziano: „I dam wam nowe serce i nowego ducha”420, ponieważ w rzeczywistości Israel wywodzi się od Malchut, ale ponieważ świat nie mógł istnieć, On połączył ją z właściwością miłosierdzia, czyli Biną. Dlatego okazuje się, że wszystkie nukwy dusz Israela pochodzą od Biny, właściwości miłosierdzia, ponieważ Malchut, będąca właściwością sądu, była ukryta. W ten sposób Israel nie ma prawdziwej żony, jednak na końcu naprawy, gdy sama Malchut zostanie naprawiona i nie będzie już potrzebować współdziałania z Biną, nukwy dusz Israela będą pochodzić od samej Malchut, czyli od ich prawdziwej żony.

Powiedziano: „I będą prorokować wasi synowie i wasze córki”[13] – to nowe dusze, które w przyszłości pojawią się w Israelu. Jak powiedziano: „Masziach ben Dawid nie nadejdzie, dopóki nie odejdą wszystkie dusze, które były w ciele (guf)”[14], tzn. wcześniejsze dusze, a wtedy pojawią się nowe dusze. Ponieważ wszystkie dusze, które są na świecie, były włączone w duszę Adama Riszona, jak powiedziano: „Gdzie twoja (dusza) była w Adamie Riszonie?”, „Gdzie była ona?”[15]. I po tym, jak zgrzeszył względem Drzewa Poznania, ucierpiały wszystkie dusze i przez cały czas wcielają się na nowo, w każdym pokoleniu, aż osiągną swoje naprawienie. I nastąpi zakończenie naprawy, a wtedy Israel przyciągnie nowe dusze, które jeszcze nie były włączone w guf Adama Riszona. O tych nowych duszach powiedziano: „I będą prorokować wasi synowie i wasze córki”424.

284) W tym czasie wielka zbieranina (erew raw) zostanie usunięta ze świata (be-hahu zimna, mitabrin erew raw me-alma), i powiedziano o Israelu i o Mosze, że każdy będzie ze swoją partnerką (we-itmar be-Jisrael u-be-Mosze, kol chad be-bat zugajhu). „I byli oboje nadzy, człowiek i jego żona, i nie wstydzili się” (wa-jihju szenehem arumim, ha-adam we-iszto, we-lo jitboszaszu), ponieważ nieczystość została usunięta ze świata (de-itabar erwa me-alma). To są ci, którzy spowodowali wygnanie – to z pewnością zbieranina (de-elin inun de-garmu galuta, erew raw wadai).

Sulam

284) W tym czasie wielka zbieranina zostanie wykorzeniona ze świata. I wtedy powiedziano o Israelu i o Mosze, że każdy będzie miał małżonkę: „I byli oni oboje nadzy, Adam i jego żona, i nie wstydzili się”[16], tzn. nie będą potrzebować obłoczeń, aby zakryć nagość, ponieważ nagość – wielka zbieranina, która spowodowała wygnanie na świecie – zostanie usunięta ze świata.


[1] Babiloński Talmud, traktat Jawamot, karta 10:2. „Mówi rabbi Akiva: ‘Każdy, kto unika micwy lewiratu (chalica), powinien być uczony przez mędrców o wadze tego obowiązku.’”
[2] Tora, Dwarim, 25:8-9. „I wezwą go starsi miasta, i będą z nim rozmawiać, a jeśli powstanie i powie: ‘Nie chcę jej pojąć,’ wtedy jego bratowa podejdzie do niego na oczach starszych, zdejmie mu sandał z nogi, plunie przed nim i powie: ‘Tak uczyni się człowiekowi, który nie chce odbudować domu swego brata.’”
[3] Pisma, Psalmy, 147:2. „Pan odbudowuje Jeruzalem, zgromadza rozproszonych Izraela.”
[4] Prorocy, Zachariasz, 2:9. „Oto ja podniosę moją rękę przeciwko nim, i staną się łupem dla swoich sług. I poznacie, że Pan Zastępów mnie posłał.”
[5] Pisma, Psalmy, 122:3. „Jeruzalem, zbudowane jak miasto, które jest ściśle połączone w jedność.”
[6] Prorocy, Chaggaj, 2:9. „Chwała tego domu ostatniego będzie większa niż chwała pierwszego, mówi Pan Zastępów, i na tym miejscu dam pokój, mówi Pan Zastępów.”
[7] Pisma, Psalmy, 127:1. „Jeśli Pan nie zbuduje domu, na próżno trudzą się ci, którzy go budują; jeśli Pan nie strzeże miasta, na próżno czuwa strażnik.”
[8] Słowo „lew (serce)” składa się z liter „lamed-bet” i ma wartość liczbową trzydzieści dwa.
[9] Prorocy, Jechezkel, 36:26. „I dam wam nowe serce, i nowego ducha włożę w was; usunę kamienne serce z waszego ciała i dam wam serce mięsiste.”
[10] Tora, Szmot, 36:25. „A dla drugiego boku przybytku, po stronie północnej, wykonał dwadzieścia desek.”
[11] Pisma, Pieśń nad Pieśniami, 2:6. „Jego lewa ręka pod moją głową, a jego prawa obejmuje mnie.”
[12] Tora, Bereszit, 2:23. „Ta oto jest kością z moich kości i ciałem z mego ciała. Ta będzie nazwana kobietą, bo z mężczyzny została wzięta.”
[13] Prorocy, Joel, 3:1. „I stanie się potem, że wyleję mojego ducha na wszelkie ciało, a wasi synowie i wasze córki będą prorokować; wasi starcy będą śnić sny, a wasi młodzieńcy będą mieć widzenia.”
[14] Babiloński Talmud, traktat Jawamot, 63:2. „Rabin Eleazar powiedział: ‘Każdy, kto nie zajmuje się rozmnażaniem, jest jakby przelał krew i pomniejszył obraz Boga.’”
[15] Midrasz Tanchuma, rozdział „Ki Tisa”, sekcja 12.
[16] Tora, Bereszit, 2:25. „I byli oboje nadzy, człowiek i jego żona, ale nie wstydzili się.”