224) Pięć rodzajów jest wśród „wielkiej zbieraniny” (we-chamesz minin inun be-erew raw), a są to: Nefilim, Giborim, Anakim, Refaim i Amalekim (we-inun: Nefilim, Giborim, Anakim, Refaim, Amalekim). Z ich powodu upadła mała litera „hej” ze swojego miejsca (u-be-ginayhu nafla ha zeira me-atraha). Bileam i Balak byli ze strony Amaleka (Bilam u-Balak mi-sitra de-Amalek hawu): „am” pochodzi od Bileama, a „lek” od Balaka (tol am min Bilam, lak min Balak) i pozostaje Babel, ponieważ tam pomieszał Stwórca języki całej ziemi (isztar Babel, ki szam balal H’ szfat kol ha-arec).

Sulam

224) Istnieje pięć rodzajów wielkiej zbieraniny: Nefilim (olbrzymy), Giborim (potężni), Anakim (giganci), Refaim (widma), Amalekim (Amalekici). Z ich powodu „mała hej” upadła ze swojego miejsca, czyli z Biny. Powiedziano: „Jedno przeciw drugiemu stworzył Stwórca”[1], i tak jak w świętości istnieje pięć właściwości KaHaB TuM, istnieje ich przeciwieństwo w klipot. Jest to pięć wymienionych rodzajów wielkiej zbieraniny, której początkowe litery tworzą wyrażenie NeGa Ra (paskudna plaga) lub ONeG Ra (zgubna rozkosz). Ponieważ w wyniku zgubności rozkosz zamienia się w plagę, a plaga w rozkosz. Te pięć rodzajów wielkiej zbieraniny jest zmieszanych z Israel i wciąga ich w grzech. Dlatego „mała hej” upada ze swojego miejsca, czyli z miejsca swojego osłodzenia w Binie.

Bileam i Balak byli ze strony Amaleka. Ponieważ, jeśli wziąć litery „ajn-mem עם” z imienia Bileam (בלעם) i litery „lamed-kuf לק” z imienia Balak (בלק), pozostają litery „bet-bet-lamed (בבל Bawel)”, czyli „bet-lamed בל” z Bileam i „bet ב” z Balak. Okazuje się, że dwa rodzaje klipot – Amalek i Babilon (Bawel) – są pośrednio wskazane w imionach Bileam i Balak. Wynika z tego, że Amalek jest właściwością rosz klipot i Keterem, podobnie jak klipa Babilonu, o której powiedziano: „Głowa jej jest z czystego złota”[2]. Gdyby nie były one obie w tych samych właściwościach, nie mogłyby połączyć się w jedno w Bileamie i Balaku.

225) A ci są tymi, którzy pozostali z tych, o których powiedziano: „I zgładził wszelkie istnienie” (we-ilein inun de-isztaru me-ilein, de-itmar behon wa-jimach et kol ha-jekum). A ci, którzy pozostali z nich w czwartym wygnaniu (u-me-ilein de-isztaru minhon be-galuta rewiia), są głową wielkiej potęgi (inun reszin be-kijuma sagiej), i stoją przeciw Izraelowi jako narzędzia przemocy (we-inun kajamin al Jisrael ke-klej chamas). O nich powiedziano: „Bo ziemia została napełniona przemocą z ich powodu” (we-alajhu itmar ki mala ha-arec chamas mipnehem). Ci są Amalekitami (ilein inun Amalekim).

Sulam

225) To są ci, którzy przetrwali podczas potopu, o którym powiedziano: „I starł wszystko, co istnieje”²⁹⁶. A ci, którzy pozostali z klipy Amaleka w czwartym wygnaniu, czyli w wygnaniu edomskim, dominują w tym świecie siłą swojej potęgi. Dzieje się tak, ponieważ ta klipa jest dominującą właściwością (rosz) i Keterem klipot. Stają się oni niszczącymi kelim dla Israela. O nich powiedziano w opisie potopu, że „ziemia napełniła się występkiem”²⁹⁶. To są Amalekici. W ten sposób wyjaśniono pierwszy z pięciu rodzajów wielkiej zbieraniny – Amalekitów, którzy stanowią Keter klipot.

226) Nefilim – o nich powiedziano: „I widzieli synowie Elohim córki ludzkie, że były piękne” (Nefilim alajhu itmar wa-jir’u bnei ha-Elohim et benot ha-adam ki towot henna). A ci są z drugiego rodzaju (we-ilein inun mina tinjana), z tych Nefilim z góry (me-ilein Nefilim milela). Kiedy Święty, niech będzie błogosławiony, chciał stworzyć człowieka (de-chad ba Kadosz Baruch Hu le-me’abad adam), powiedział: „Uczyńmy człowieka na nasz obraz” itd. (da-amar naaseh adam be-calmenu we-go). Chciał uczynić go głową nad wyższymi [aniołami] (baa le-meabad leih resza al illain), aby był odpowiedzialny za nich wszystkich (le-mehewe ihu pakeid al kolhu) i aby oni byli odpowiedzialni przed nim (u-le-mehewe inun pekidin al jedoi), jak w przypadku Josefa, o którym powiedziano: „I ustanowił nadzorców nad ziemią” (ke-gawna de-Josef de-itmar bei we-jafked pekidim al ha-arec).

Sulam

226) Nefilim (olbrzymy) wielkiej zbieraniny. Powiedziano o nich: „I zobaczyli aniołowie Wszechmogącego córki ludzkie, że były piękne”²¹¹. To drugi rodzaj wielkiej zbieraniny, będący Hochmą klipot. Pochodzą oni od wyższych Nefilim (olbrzymów), czyli od Azy i Azaela, którzy byli najwyższymi aniołami. Stwórca strącił ich z niebios, dlatego nazywani są „Nefilim” (dosł. upadli), a Nefilim właściwości „wielka zbieranina” pochodzą od nich.

Kiedy Stwórca zapragnął stworzyć człowieka, mówiąc aniołom: „Uczyńmy człowieka na Nasz obraz”¹⁸⁷, pragnął uczynić go głową nad wszystkimi najwyższymi aniołami – aby stał się władcą nad wszystkimi aniołami, a oni zostali zarządcami pod jego władzą, jak powiedziano o Josefie: „Wyznaczy on zarządców nad ziemią”[3].

227) Ci chcieli oskarżać go (inun bao le-katrega leih) i powiedzieli: „Czym jest człowiek, że o nim pamiętasz” itd. (wa-amru: ma enosz ki tizkerenu we-go), ponieważ w przyszłości zgrzeszy przed Tobą (da-atid le-mechtei kamach). Święty, niech będzie błogosławiony, odpowiedział im (amar lon Kadosz Baruch Hu): „Gdybyście wy byli na dole, tak jak on (i atun hawejton le-tata kawateih), bylibyście bardziej grzeszni niż on” (jatir hawejton chawin mineih). Natychmiast: „I widzieli synowie Elohim córki ludzkie” itd. (mijad wa-jiru bnei ha-Elohim et benot ha-adam we-go). Pożądali ich (chaszku behon), a Święty, niech będzie błogosławiony, strącił ich na dół (we-Kadosz Baruch Hu apel lon le-tata) w kajdanach (be-szalszelan).

Sulam

227) Dlatego aniołowie chcieli sprzeciwić się człowiekowi i powiedzieli Stwórcy: „Czym jest człowiek, że o nim pamiętasz?”[4] – czyli, przecież on ma zgrzeszyć przeciwko Tobie, dlaczego więc nas poniżasz przed nim? Stwórca odpowiedział im: „Gdybyście znajdowali się na dole, na ziemi, jak człowiek, grzeszylibyście bardziej niż on”. Natychmiast: „I zobaczyli aniołowie Wszechmogącego córki ludzkie, że były piękne”²¹¹ – zapłonęli do nich namiętnością. I Stwórca strącił ich na dół, zakutych w łańcuchy[5].

228) A oni to Aza i Azael (we-inun Aza wa-Azael), z których pochodzą dusze „wielkiej zbieraniny” (de-minayhu niszmathon de-erew raw), czyli Nefilim, którzy sami skłonili się do grzeszenia z kobietami, które były piękne (de-inun Nefilim de-apilu garmajhu liznot batar naszaja de-inun tawan). Z tego powodu Święty, niech będzie błogosławiony, strącił ich z przyszłego świata (u-be-gin da apel lon Kadosz Baruch Hu me-alma de-atei), aby nie mieli tam udziału (de-la jehe lon chulaka tamman), i nagrodził ich w tym świecie (we-jeheiw lon agrajhu be-hai alma), jak powiedziano: „I wynagradza tym, którzy Go nienawidzą, osobiście, aby ich zgładzić” itd. (ke-de-amra: u-me-szalem le-sonaw el panaw le-haawidow we-go).

Sulam

228) „Aniołowie Wszechmogącego”²¹¹ – to Aza i Azael. Od nich pochodzą dusze drugiego rodzaju wielkiej zbieraniny, zwane „Nefilim” (dosł. upadli), ponieważ sami upadli z poziomu świętości, by uganiać się za kobietami, ponieważ „były piękne”. Dlatego Stwórca strącił tę „wielką zbieraninę” z przyszłego świata, aby nie mieli w nim udziału, i dał im ich nagrodę w tym świecie, jak powiedziano: „I oddaje nienawidzącym Go: osobiście, aby ich zgubić”[6] – aby ich wytracić z przyszłego świata. To drugi rodzaj wielkiej zbieraniny – Nefilim, którzy są Hochmą klipot.

229) Giborim, trzeci rodzaj (Giborim, mina telitaa), o których powiedziano: „To są bohaterowie itd., ludzie imienia” (alajhu itmar: hema ha-giborim we-go, anszej ha-szem). A oni pochodzą ze strony tych, o których powiedziano: „Zbudujmy sobie miasto i uczyńmy sobie imię” (we-inun misitra de-ilein de-itmar behon: hawa nibneh lanu ir we-naaseh lanu szem). Budują synagogi i domy nauki (u-binjan batei knesiot u-midraszot), a w nich stawiają zwoje Tory i koronę na ich szczycie (we-szawjin behon sefer Tora, wa-atarah al reszoj), lecz nie dla imienia AWAJa, lecz aby uczynić sobie imię (we-la liszma de-HaWaJa ela le-meabad lon szem). Jak powiedziano: „I uczyńmy sobie imię” (he-ha-dechtiw: we-naaseh lanu szem). A ze strony innej zdobywają przewagę nad Izraelem (u-misitra achara mitgabbrin al Jisrael), którzy są jak proch ziemi (de-inun ke-afra de-ara). Ograbiają ich, niszczą ich dzieła (we-gazlin lon we-itbarat awideta), i o nich powiedziano: „I wody bardzo się wzmogły na ziemi” (wa-alajhu itmar: we-ha-majim gawru meod meod al ha-arec).

Sulam

229) Giborim (mocni) – to trzeci rodzaj wielkiej zbieraniny, która zmieszała się z Israelem. Powiedziano o nich: „To ludzie mocni, od dawna posiadający imię”[7]. Pochodzą oni ze strony tych, o których powiedziano: „Zbudujmy sobie miasto i wieżę, której szczyt sięgnie nieba, i stwórzmy sobie imię”[8], czyli ze strony „pokolenia rozłamu”.

Ci, którzy należą do tego rodzaju wielkiej zbieraniny, budują miejsca zgromadzeń modlitewnych i miejsca nauki, umieszczają w nich zwoje Tory, wieńcząc je na górze ozdobami – słowem, dokładnie tak, jak powiedziano: „Miasto i wieżę, której szczyt sięgnie nieba”³⁰⁷. Budowanie miejsc zgromadzeń modlitewnych i miejsc nauki odpowiada „miastu”, umieszczanie w nich zwojów Tory odpowiada „wieży”, a wieńczenie ich na górze ozdobami – „szczytowi do nieba”³⁰⁷. Nie czynią tego jednak z intencją ku chwale Stwórcy, lecz aby stworzyć sobie imię, dokładnie jak powiedziano: „Stwórzmy sobie imię”³⁰⁷.

I potomstwo sitra achra staje się liczniejsze niż Israel, który otrzymał błogosławieństwo, aby być „jak proch ziemi”[9], i ograbiają ich. Wtedy praca zostaje przerwana i upada – czyli miejsca zgromadzeń modlitewnych i miejsca nauki, które wznieśli. O nich powiedziano: „I wody przybierały coraz bardziej na ziemi”[10]. Innymi słowy, klipot i sitra achra, nazywane „wodami”, zniszczyły ziemię swoim rosnącym wpływem. W ten sposób wyjaśniono trzeci rodzaj „wielkiej zbieraniny” – Giborim (mocni), którzy odpowiadają Binie klipot.

230) Refaim, czwarty rodzaj (Refaim, mina rewiaa). Jeśli widzą Izrael w ucisku (im jechzun le-Jisrael be-dochaka), stają się oziębli wobec nich (mitrapin minajhu). Mają możliwość ich uratować (we-it lon reszu le-szezawa lon), ale nie chcą (we-la baan). Oziębli są także wobec Tory (u-mitrapin me-orajta) i wobec tych, którzy trudzą się nad jej nauką (u-me-ilein de-misztadlin bah), aby czynić dobro z poganami (le-meabad tow im akum). O nich powiedziano: „Refaim nie powstaną” (alajhu itmar: Refaim bal jakumu). W czasie, gdy nadejdzie odkupienie dla Izraela (be-zimna de-jetei pekida le-Jisrael), powiedziano o nich: „I zgładzisz wszelką pamięć o nich” (itmar behon: wa-teabeid kol zecher lamo).

Sulam

230) Refaim (widma) – to czwarty rodzaj wielkiej zbieraniny, która zmieszała się z Israelem. Jeśli dowiadują się o zbliżającym się nieszczęściu dla Israela, opuszczają ich, oddzielając się od nich. Nawet jeśli mają siłę, aby ich ocalić, nie chcą tego uczynić. Oddzielają się od Tory, odsuwając się od niej i od wszystkich, którzy się nią zajmują, aby służyć bałwochwalcom. Innymi słowy, oddalają się od Tory i od Israela dla własnego dobrobytu związanego z bałwochwalcami.

O nich powiedziano: „Widma (Refaim) nie powstaną”[11] – czyli nie powstaną podczas zmartwychwstania umarłych. W chwili, gdy nadejdzie rozkaz dla Israela i zostaną ocaleni od swoich cierpień, o tych powiedziano: „I zniszczył wszelką pamięć o nich”³¹⁰. Jako że są potomstwem ciemności, nieuchronnie znikają wraz z pojawieniem się światła w Israelu. W ten sposób wyjaśniono czwarty rodzaj wielkiej zbieraniny – Refaim (widma), którzy odpowiadają Zeir Anpin klipot.

231) Anakim, piąty rodzaj (Anakim, mina chamiszaa), którzy lekceważą tych, o których powiedziano: „I naszyjniki na twojej szyi” (de-inun mezalzlin le-ilein de-itmar behon: wa-anakim le-gargerotecha). O nich powiedziano: „Refaim będą uważani również za Anakim” (wa-alajhu itmar: Refaim jechaszewu af hem ka-Anakim). Jedno z drugim jest powiązane (szkilin da le-da). Ci są tymi, którzy przywrócili świat do pustkowia i chaosu (ilein inun de-ahadru alma le-tohu wa-bohu). Tajemnica słowa (we-raza de-mila) to „zniszczenie Świątyni” (cherew bej makdesza), i „ziemia była pustkowiem i chaosem” (we-ha-arec hajta tohu wa-bohu), gdyż [światynia] jest fundamentem i zaludnieniem świata (de-ihi ikara we-jiszuba de-alma). Gdy przyjdzie światło, które jest Święty, niech będzie błogosławiony (mijad de-jetei or de-ihu Kudsza Brich Hu), zostaną zgładzeni i unicestwieni z tego świata (jitmachun min alma we-jitabdun). Jednak odkupienie nie jest zależne od nich, lecz od Amaleka (abal purkana lau ihu talja ela be-Amalek), aż zostanie zgładzona jego pamięć (ad de-jitmachu debei omaa), i to już wyjaśniono (we-ha okmuha).

Sulam

231) Anakim (giganci) – to piąty rodzaj wielkiej zbieraniny. Lekceważą tych, o których powiedziano: „Ozdobą jest ona (Tora) dla twojej szyi”[12], czyli Israel, który przestrzega Tory. O nich powiedziano: „Refaim uważani byli również za gigantów”[13], ponieważ Refaim i Anakim są sobie równi – jedni i drudzy. To oni ponownie wprowadzają świat w pustkę i chaos. Spowodowali zniszczenie Świątyni, o którym powiedziano: „Ziemia zaś była pustkowiem i chaosem”²⁹, ponieważ Świątynia jest podstawą i siedzibą świata. Dlatego uważa się, że cała ziemia „była pustkowiem i chaosem”.

Te dwa rodzaje wielkiej zbieraniny, które zmieszały się z Israelem, prowadzą do zniszczenia Świątyni. Jednak gdy pojawi się światło w Israelu, czyli obecność Stwórcy, zostaną starte z powierzchni ziemi i znikną. Jednakże wybawienie Israela nie zależy od ich zniszczenia, lecz jedynie od zniszczenia Amaleka – aż Stwórca go wytraci, jak powiedziano w przysiędze dotyczącej niego: „Oto ręka (dosł. przysięga) na tronie Stwórcy, że wojna u Stwórcy przeciwko Amalekowi z pokolenia na pokolenie”²⁰⁷.

---

[1] Pisma, Kohelet, 7:14. „W dniu szczęścia bądź radosny, a w dniu niedoli rozważ: Bóg uczynił jedno i drugie, aby człowiek nie mógł odkryć niczego, co nastąpi po nim.”
[2] Pisma, Daniel, 2:32. „Głowa posągu była z czystego złota, jego piersi i ramiona ze srebra, jego brzuch i biodra z miedzi.”
[3] Tora, Bereszit, 41:34. „Niech faraon wyznaczy zarządców nad ziemią i zbierze jedną piątą plonów ziemi Egiptu w czasie siedmiu lat obfitości.”
[4] Pisma, Psalmy, 8:5. „Czymże jest człowiek, że o nim pamiętasz, i syn człowieczy, że o nim się troszczysz?”
[5] Patrz: „Zohar Hakdama”, artykuł „Niebo i ziemia”, punkt 156, od słów: „Co uczynił Stwórca?”
[6] Tora, Dwarim, 7:10. „I odpłaca tym, którzy Go nienawidzą, osobiście, aby ich zgubić; nie zwleka, lecz odpłaca im osobiście.”
[7] Tora, Bereszit, 6:4. „W owych dniach byli na ziemi olbrzymi, a także później, gdy synowie Boga zbliżali się do córek ludzkich i one im rodziły. Byli to mocarze, którzy od wieków byli sławni.”
[8] Tora, Bereszit, 11:4. „I powiedzieli: Zbudujmy sobie miasto i wieżę, której wierzchołek sięgnie nieba, i uczyńmy sobie imię, abyśmy nie rozproszyli się po powierzchni całej ziemi.”
[9] Tora, Bereszit, 28:14. „A twoje potomstwo będzie jak proch ziemi, i rozprzestrzenisz się na zachód i na wschód, na północ i na południe, i będą błogosławione w tobie wszystkie rodziny ziemi oraz twoje potomstwo.”
[10] Tora, Bereszit, 7:19. „Wody wzmogły się coraz bardziej na ziemi, tak że zostały zakryte wszystkie wysokie góry, które były pod całym niebem.”
[11] Prorocy, Jeszajahu, 26:14. „Zmarli nie ożyją, cienie nie powstaną, bo Ty ich ukarałeś i wyniszczyłeś, i zgładziłeś wszelką pamięć o nich.”
[12] Pisma, Przypowieści, 1:9. „Bo one są pięknym wieńcem na twoją głowę i ozdobą na twoją szyję.”
[13] Tora, Dwarim, 2:11. „Również oni byli uważani za olbrzymów, podobnie jak Anakici, ale Moabici nazywali ich Emimitami.”