252) Powiedział rabbi Jehuda: „Stwórca mądrością (Hochma) ustawił ziemię, stwierdził niebo rozumem (twuna), wiedzą (daat) Jego otworzyły się otchłanie[1]. Za pomocą tych trzech osnów był stworzony świat” – za pomocą HaBa’D, „i na dwóch z nich on utrzymuje się, na rozumie (twuna) i na wiedzy (daat). Lecz przecież uczyliśmy, że świat stoi na trzech osnowach?” Powiedział rabbi Icchak: „Mądrość (hochmę) wziął Stwórca do góry. I to Jego imię, żeby określać sprawiedliwym służącym Swoim” – a nie całemu światu, „a dwie (osnowy)” – rozum (twuna) i wiedza (daat), „pozostały w świecie, i kierują istnieniem jego”. Pod rozumem (twuna) ma się na uwadze Binę.
253) Powiedział rabbi Aba: „Na wszystkie trzy wskazuje ich objawienie w małej postaci, i to są trzy rodzaje ruchu, które zazwyczaj dokonywane są poprzez usta” – czyli poprzez trzy powierzchnie ust. „Wyższe” – podniebienie, w których mają odniesienie litery „gimel-jud-haf-kuf (gihik)”, wskazujące na Hochmę. „Środkowe” – krtań, do której mają odniesienie litery „alef-hej-het-ajn (aacha)”, wskazujące na twunę. „I niższe” – język, do którego mają odniesienie litery „dalet-tet-lamed-nun-taw (datlanat)”, wskazujące na Daat. Powiedział rabbi Aba: „I to – Hochma, Twuna i Daat”.
254) „Jak wyjaśnić, że świat zachowuje się zgodnie z tymi dwoma – rozumem (twuna) i wiedzą (daat)? My już wiemy, że niebiosa” – Z’A, „stworzone za pomocą rozumu (twuna)” – czyli za pośrednictwem ISZSu’T, „a otchłań” – Malchut, „za pomocą wiedzy (daat)”. A Z’A i Malchut – są to zwyczaje świata. „W ten sposób, świat zna siebie zgodnie z rozumem (twuną) i wiedzą (daat)”. I mądrość w jego zachowaniu nie jest brana pod uwagę, „ponieważ mądrość (hochma) – jest to imię Stwórcy, i On nazywa się mądrością. I uczyliśmy, że On przedstawia sobą jedno całe razem z mądrością”.
255) Powiedziano: „Ja – Stwórca, to imię Moje”[2]. To uczy nas tego, że „On i imię Jego jednością”[3]. Wszystko On dał niższym, jednak imienia swego nikomu nie oddawał i nie dał do wykorzystania. Powiedziano: „Ja Stwórca”[4], jeden. Stąd wynika, że On nie oddawał imienia Swojego żadnemu z proroków.
256) Na ile martwił się Stwórca o szacunek imienia Jego. Podczas istnienia świątyni, każdy, kto przynosił ofiarę i ofiarował tym, którzy nazywani są bóstwami, powinien był umrzeć, jak powiedziano: „Będzie zniszczony ofiarujący bóstwu, a nie jednemu wyłącznie Stwórcy”[5]. Stąd wynika, że człowiek powinien wspominać wyłącznie Jego imię.
257) I dlatego, żeby człowiek nie zabłądził, On rozkazał odnośnie ofiary, mówiąc: „Kiedy ktokolwiek zechce przynieść ofiarę dla Stwórcy”[6], „i kiedy wy zabijacie błogą ofiarę dla Stwórcy”[7], „i kiedy zabijacie pokojową ofiarę dla Stwórcy”[8], „i jeżeli ktoś przynosi pokojowy dar dla Stwórcy”[9] – wszystko będzie złożone Stwórcy, a nie bóstwom.
258) I to imię jest ogólne, przecież i anioły nazywane były bóstwami, i ludzie nazywani byli bóstwami, i sędziowie byli nazywani boskimi, i nie wiemy komu z nich przynosił ofiarę, dlatego powinien wypowiadać tylko jedno imię.
259) Ten, kto przeklina imię, jak powiedziano: „Każdy, kto będzie przeklinać Wszechmogącego swego, będzie miał grzech swój”[10] – czyli jeżeli on nieświadomie przeklął to imię, nie powinien umrzeć, i nie wygnają go.
260) Powiedział rabbi Aba: „Śmierci on nie powinien być oddany, jednak powinien być odsunięty od społeczeństwa na skutek zakazu Tory, gdzie powiedziano: „Wszechmogącego nie przeklinaj”[11], w ogóle. Jednak, jeżeli przeklął imię Jedynego, to powinien umrzeć, jak powiedziano: „Nagadujący na imię Stwórcy, śmierci oddany będzie”[12]. Stąd wynika, że nie powinien umrzeć do tej pory, dopóki nie wspomina imienia Jedynego.
261) Jeden człowiek poświęcił swojego syna, mówiąc: „Ten syn, który urodził się, będzie poświęcony Wszechmogącemu (Elokim)”. Usłyszał to rabbi Hija i określił go jako przestępcę wiary. Powiedział jemu ten człowiek: „Z tego powodu, że ja poświęciłem syna mego dla Stwórcy, ten człowiek określił mnie jako przestępcę wiary?”
Powiedział mu: „Nie dlatego ja to uczyniłem, a dlatego że poświęciłeś go imieniu Wszechmogącego (Elokim), a Tora mówi: Przynoszący ofiarę bóstwom (elokim) będzie wykorzeniony z narodu swego”.
Zapytał u niego: „Więc jak powinienem powiedzieć?”
Odpowiedział mu: „Ty powinieneś powiedzieć tak: „Syn, który urodzi się u mnie, będzie poświęcony Stwórcy (AWA’Ja)”, a nie innemu imieniu. Skąd to wiemy? Od Chany, o której powiedziano: „I oddam ja jego Stwórcy (AWA’Ja)”[13], lecz nie powiedziała – Wszechmogącemu (Elokim).
262) Lecz przecież imieniem Wszechmogący był stworzony świat. I w takim wypadku mógł człowiek powiedzieć, że były to lub anioły, lub wielcy ludzie pokolenia, lub sędziowie. Powiedział rabbi Aba: „Lecz przecież świat był stworzony wcześniej, zanim pojawili się ludzie, i zanim byli naznaczeni sędziowie, i objawiły siebie wielkie pokolenia. I nie należy plątać się w tym”.
263) I o tym, że świat stworzony imieniem Elokim, powiedział rabbi Elazar: „Kto podobny do ciebie pośród silnych, Stwórco[14], żeby stworzyć świat?” Stąd wynika, że silni nie mogą stworzyć świata, dopóki nie weźmie Stwórca jednej litery ze swojego imienia. I to litera hej, którą był stworzony świat, i słowo „silni (elim)” stało się słowem „wszechmogący (elokim)”, i powstało imię „Elokim”. A my uczyliśmy się tego w wyrażeniu „literą hej On ich stworzył”.
264) Keter i Malchut powstają tylko w Jego świętym imieniu, którego On nie przekazał nikomu innemu. I jest to imię „jud-waw-dalet” „hej-alef” „waw-alef-waw” „hej-alef”. I w nie włączone wyżsi i niżsi, „niebo i ziemia, i całe wojsko ich”[15], tron wielkości i święte istoty, i wszyscy oni uważani jako nic w porównaniu do Niego, „i On był, i On jest, i On będzie”.
[1] Pisma, Przysłowia, 3:19-20.
[2] Prorocy, Izajasz, 42:8.
[3] Prorocy, Zachariasz, 14:9.
[4] Tora, Szemot, 6:2.
[5] Tora, Szemot, 22:19.
[6] Tora, Wajikra, 1:2.
[7] Tora, Wajikra, 22:29.
[8] Tora, Wajikra, 19:5.
[9] Tora, Wajikra, 2:1.
[10] Tora, Wajikra, 24:15.
[11] Tora, Szemot, 22:27.
[12] Tora, Wajikra, 24:16.
[13] Prorocy, Szmuel 1, 1:11.
[14] Tora, Szemot, 15:11.
[15] Tora, Bereszit, 2:1.