151) Otworzył Rabbi Szymon i powiedział: „Na początku stworzył Elohim” (patach Rabbi Szymon wa’amar: bereszit bara Elohim). Ten werset wymaga zastanowienia, ponieważ każdy, kto mówi, że istnieje inny bóg, zostaje usunięty ze świata (hai kra it le’istakkala bei, de’chol maan da’amar it elaha achora, isztetzei me’almin). Jak jest powiedziane: „Tak powiecie im: bogowie, którzy nie stworzyli nieba i ziemi, znikną z ziemi i spod niebios” (ke’ma de’itmar: kidna te’emrun le’hon: elahaja di’szmaja we’arka la awdu, je’avedu me’ar’a u’min techot szmaja ele). Ponieważ nie ma innego Boga oprócz Świętego, niech będzie błogosławiony, który jest jedyny (begin de’leit elaha achora bar Kudsza Berich Hu bil’chudoi).

Sulam

151) Przemówił Rabbi Szymon, wypowiadając: „Na początku stworzył Wszechmogący”[1] – do tej wypowiedzi należy podchodzić z uwagą, ponieważ każdy, kto mówi, że istnieje inny bóg, zniknie ze świata. Jak powiedziano: „Tak powiedzcie im: «Bóstwa, które nie uczyniły nieba i ziemi, zginą z ziemi i spod tych niebios (ELE)»”[2] – ponieważ nie ma innych bogów poza jedynym Stwórcą.

Wyjaśnienie. Powraca do powiedzianego: „Siądźcie, a my odnowimy naprawę oblubienicy”[3]. I dlatego zaczął wyjaśniać wypowiedź: „Na początku stworzył Wszechmogący”⁴⁵⁶, ponieważ jest ona korzeniem wszystkich napraw oblubienicy w ciągu sześciu tysięcy lat. „Wszechmogący (Elohim)” – to wyższe imię Elohim, Bina. I nazywa się Elohim (אלהים) zgodnie z wewnętrznym znaczeniem powiedzianego: „Kto (MI מי)[4] stworzył te (ELE אלה)”[5]. „I tak jak połączyły się MI z ELE, tak to imię łączy się zawsze”[6], i dzięki temu świat się umacnia.

I tym samym wyjaśnia, że Wszechmogący (Elohim) – to Bina, nazywana Elohim (אלהים), to znaczy połączenie liter MI (מי) z ELE (אלה) przez obłoczenie światła Hochmy w odzienie wielkości, które emanuje światłem chasadim. I dzięki temu świat się umacnia. I dlatego „bóstwa, które nie uczyniły nieba i ziemi”⁴⁵⁷, które nie są w stanie ustanowić podstawy istnienia świata, to inne bóstwa, oddzielające ELE od MI, i niewątpliwie muszą one zniknąć „spod niebios”, które naprawiają połączenie ELE z MI. Wszak ich siły nie są w stanie zapewnić istnienia świata, lecz jedynie zniszczenie. I dlatego w powiedzianym podkreślono: „I spod tych niebios (ELE)”⁴⁵⁷. I ta wypowiedź zapisana jest w języku przekładu[7], z wyjątkiem samego słowa ELE na końcu wypowiedzi – to jest ELE (te) wskazuje na połączenie MI–ELE.

152) A ten werset jest przetłumaczony na aramejski, z wyjątkiem słowa na końcu wersetu (we’hai kra ihu targum, bar mi’mila de’sof kra). Jeśli powiesz, że to dlatego, że święci aniołowie nie zajmują się tłumaczeniem i nie są w nim zaznajomieni (i teima begin de’malachin kadiszin la nizkakin le’targum we’la isztamod’an bei), to słowo to powinno być wypowiedziane w świętym języku, aby święci aniołowie je usłyszeli i zostali wezwani do ogłoszenia go (mila da jaot hi le’meimar be’liszna kadisza, begin de’jiszme’un malachin kadiszin, we’jehon nizkakin le’odaa al da). Jednak z pewnością dlatego jest zapisane w tłumaczeniu, aby święci aniołowie nie zajmowali się nim i nie byli zazdrośni o człowieka, by go oskarżyć (ela wadai begin kach ketiv targum, de’la nizkakin bei malachin kadiszin, we’la je’kan’un be’bar nasz le’abaasza leih). Ponieważ w tym wersecie aniołowie są ujęci ogólnie, ponieważ są nazwani „Elohim” i należą do ogólnego zbioru „Elohim” (begin de’be’hai kra, bi’khelala inun malachin kadiszin, de’ha inun Elohim ikron, u’bi’khelala de’Elohim hawu). A oni nie stworzyli nieba i ziemi (we’inun la awdu szmaja we’arka).

Sulam

152) „I ta wypowiedź zapisana jest w języku przekładu, z wyjątkiem samego słowa ELE, które znajduje się na końcu wypowiedzi”. Czy uczyniono tak dlatego, że święci aniołowie nie słyszą języka przekładu i go nie znają? W takim przypadku przeciwnie – należałoby wypowiedzieć to zdanie w języku świętym (hebrajskim), dając świętym aniołom możliwość usłyszenia i wsłuchania się, aby mogli za to podziękować.

Język przekładu rzeczywiście używany jest po to, aby święci aniołowie go nie słyszeli, i wtedy nie będą zazdrościć człowiekowi ani wyrządzać mu zła. Ponieważ w ta wypowiedź włączeni są również wszyscy święci aniołowie jako całość, wszak i oni nazywani są „Elohim” i włączeni są w pojęcie „Elohim”, ale oni «nie stworzyli nieba i ziemi».

Wyjaśnienie powiedzianego. Chociaż język przekładu jest bliski językowi świętemu, to jednak aniołowie go nie potrzebują i go nie znają, natomiast w innych językach narodów świata mają potrzebę i znają je. Rzecz w tym, że język przekładu (aramejski) jest odwrotną stroną (achoraim), to jest właściwością WaK języka świętości (hebrajskiego). A WaK nazywają się stroną odwrotną i „snem”, gdzie brakuje „mohin (rozumu)”, to jest GaR. I dlatego język przekładu (aramejski) rzeczywiście jest bardzo bliski językowi świętości (hebrajskiemu). Jednak tutaj istnieje inny powód, dla którego aniołowie go nie potrzebują. „Język świętości” – to język, który ustanawia się pośrodku, to znaczy jak języczek wagi, przechylający szalę zasług nad szalą win i przywracający wszystko do świętości, i dlatego nazywa się językiem świętości.

A czym są „wagi”, można zrozumieć z wypowiedzi wyjaśnionej wyżej[8]: „Niebiosa i ich zastępy zostały stworzone przez MA”. I „na początku stworzył Wszechmogący (Elohim)”⁴⁵⁶ – to wyższe imię Elohim (אלהים), ponieważ MA (מה) takim nie jest i powstaje jedynie wtedy, gdy litery ELE (אלה) są przyciągane z góry w dół, „i matka pożycza swoje szaty córce”. „Oto wspominam litery ELE (אלה), które są na moich ustach, i wylewam łzy z pragnienia mojej duszy (nefesz), by przyciągnąć te litery ELE”[9]. I wtedy „towarzyszył im” z góry, „aż do samej Świątyni Wszechmogącego (Elohim)” – aby ona (Malchut) nazywała się Elohim[10].

Ale przecież w „niebiosach i ziemi”, stworzonych przez MA, imię Elohim objawia się tylko dzięki przyciągnięciu liter ELE od wyższej Imy za pomocą wzniesienia MaN i dobrych czynów. Jak powiedziano: „Oto wspominam litery ELE, które są na moich ustach, i wylewam łzy” – ponieważ mohin GaR, nazywane Elohim, nie zawsze są obecne w „niebiosach” i na „ziemi”, to jest w ZoN.

I w czasie, gdy są one wznoszone z dołu, MA staje się właściwością MI, a litery ELE (אלה) łączą się z MI (מי) i tworzy się imię Elohim (אלהים), przedstawiające właściwość mohin (rozumu) w „niebiosach” i na „ziemi”. A jeśli niżsi psują swoje czyny, mohin wychodzą z ZoN i pozostają one z kelim Keter i Hochma oraz ze światłami nefesz-ruach, nazywanymi MI (מי) lub MA (מה), a litery ELE (אלה) spadają w klipot, ponieważ MI – to galgalta-ejnaim, a ELE – AHaP (ozen-chotem-pe).

Wszak cała naprawa zależy od połączenia liter ELE z MI za pomocą wzniesienia MaN. I dlatego ta naprawa nazywa się językiem świętości. To podobne do języczka wagi, który ustawia się pośrodku i dzięki niemu przyciągane są mohin, nazywane „świętość”, ponieważ on przyciąga święte imię Elohim do ZoN i przechyla litery ELE na szalę zasług świętości. I te wagi (moznaim) nazywają się od słowa „ozen (ucho)”, ponieważ światła AHaP (ozen-chotem-pe) nazywane są imieniem najwyższej właściwości w nich – „ozen”.

I przeciwieństwem tego jest język przekładu, ponieważ gdy niżsi nie podnoszą MaN w czystości, uważa się, że chcą się utrzymać jedynie w literach ELE, nie łącząc ich z imieniem MI, Biną. I wtedy objawia się odwrotna strona (achoraim) ZoN, to jest MA. I wtedy „niebo i ziemia”, to jest ZoN, powracają do właściwości WaK. I to jest język przekładu. Stąd staje się zrozumiałe, że słowo „sen (tardema תרדמה)” w gematrii równa się „przekład (targum תרגום)”, i składa się z liter „zstąpi (tered תרד) MA (מה)”. Wszak w wyniku użycia tego języka, pozbawionego czystości, zgodnie ze słowami „które są na moich ustach”, objawia się odwrotna strona (achoraim), MA, co oznacza „zstąpi MA” – to znaczy wagi się obniżają i przeważa szala winy.

I wszystko to odnosi się do ZoN, to jest „niebios i ziemi, stworzonych przez MA”, ponieważ pochodzą one z ziwugu (połączenia) Jesod, nazywanego MA. Natomiast święci aniołowie pochodzą z „ziwugu neszikin (dosł. złączenia ust)” Aba we-Ima, i nie mają nic z MA, a tylko MI – wyższy świat, Bina. I dlatego oni, z jednej strony, są zawsze w właściwości WaK, bez GaR, ale z drugiej strony, ich WaK pochodzi również ze światła chasadim wyższej Biny, MI, które ze względu na swoją wagę są równe samemu GaR. I nie potrzebują Hochmy, jak i wyższa Ima, i są święci, ponieważ GaR nazywa się świętością.

I dlatego język przekładu w ogóle nie wpływa na aniołów, który objawia MA w ZoN i przywraca ZoN do stanu WaK, z dwóch powodów: po pierwsze, nawet gdy ZoN mają GaR języka świętości, nie otrzymują od niego GaR, ponieważ pragną jedynie światła chasadim, jak i wyższa Ima; po drugie, objawienie odwrotnej strony (achoraim) MA ich nie dotyczy, ponieważ nie ma w nich nic z MA.

I dlatego święci aniołowie nie słyszą języka przekładu i go nie znają. Nie potrzebują go, ponieważ niczego przez niego nie tracą. I nic nie zyskują na jego zniknięciu, ponieważ i tak znajdują się jedynie w stanie WaK. I nie znają go, ponieważ nie ma w nich nic z właściwości MA[11].

„I nie będą zazdrościć człowiekowi ani wyrządzać mu zła” – wszak w tym wypowiedzeniu[12]  przeklinane są inne bóstwa, przeszkadzające w objawieniu mohin de-GaR, schodzących z Hochmy. Dlatego muszą zniknąć „z ziemi i spod tych niebios (ELE)”⁴⁵⁷. I ponieważ wyżsi aniołowie również nie mają GaR Hochmy, lecz jedynie GaR chasadim, będą w związku z tym odczuwać niskość swojego stopnia i odczuwać wobec nas zazdrość z powodu tego, że zbyt wysoko się oceniamy.

Dlatego powiedziano: „Ponieważ i oni nazywani są «Elohim» i zawierają się w pojęciu «Elohim», ale oni «nie stworzyli nieba i ziemi»”. Nazywani są „Elohim”, ponieważ pochodzą od Imy, zwanej „Elohim”, i dlatego „są zawarci w pojęciu «Elohim»”. I „nie stworzyli nieba i ziemi” – ponieważ również oni nie mogą ustanowić nieba i ziemi właściwością GaR Hochmy. A istnienie „nieba i ziemi” dla zamieszkania ludzi, nieprzerywających „siewu i żniwa”, możliwe jest jedynie dzięki mohin GaR Hochmy. Wynika z tego, że i oni „nie stworzyli nieba i ziemi”.

153) „We-arka” – powinno być napisane „we-ara” – „i ziemia” (we’arka, we’ara miba’ei leih). Jednak dlatego jest napisane „arka”, ponieważ jest to jedna z siedmiu niższych ziem (ela begin de’arka ihi chada me’inun szewa ar’in de’letata). I w tym miejscu znajdują się potomkowie Kaina, po tym, jak został wypędzony z powierzchni ziemi, zszedł tam i spłodził potomstwo, i został tam w błędzie, bo nic nie wiedział (u’be’ha’hu atar it benei benoi de’Kain, lewatar de’it’terach me’al apei ara, nachit le’taman we’awed tol’dot, we’isztabasz taman, de’la jada kelum). A ta ziemia jest podwójna, ponieważ została złożona z ciemności i światła (we’ihu ara ke’pila de’itkefal me’chaszucha u’nehora).

Sulam

153) „I ziemia (arka)” – użyte zostało określenie Arka zamiast zwyczajowego Erec. Ponieważ Arka (dosł. przepaść) to jedna z siedmiu ziem znajdujących się niżej. I w tym miejscu znajdują się potomkowie synów Kaina, ponieważ po tym, jak został on wygnany z powierzchni ziemi, zstąpił tam i spłodził porodzenia. I tam jego poznanie pomieszało się tak bardzo, że nic już nie wiedział. I to jest ziemia podwójna, złożona z ciemności i światła.

Wyjaśnienie. ZaT (siedem niższych sfirot) jest wzajemnie zawartych jedna w drugiej i w każda z nich zawiera siedem sfirot HaGaT NeHIM[13], które zawarte są również w Malchut. I tak samo w niższej ziemi jest siedem rodzajów ziemi: Erec (powierzchnia ziemi), Adama (gleba), Arka (przepaść), Gej (dolina), Neszija (ziemia grobowa), Cija (pustynia), Tewel (ziemski świat). Nasza ziemia – to Tewel (ziemski świat), najwyższa z tych siedmiu ziem. Arka (przepaść) – to trzecia z siedmiu ziem. A dusze Kaina i Ewela pochodzą od imienia Elohim. Jednak z powodu nieczystości wniesionej przez węża w Chawę, najpierw pojawiła się dusza Kaina z liter ELE, a potem pojawił się Ewel z liter MI. I oni mieli najpierw zjednoczyć się ze sobą poprzez miłosierdzie, i wtedy imię Elohim przebywałoby nad nimi obojgiem razem, jak zawsze łączą się litery MI (מי) i ELE (אלה) w imieniu Elohim (אלהים).

Ale siła nieczystości węża, która ujawniła się razem z duszą Kaina, doprowadziła go do oskarżenia swego brata Ewela, należącego do właściwości MI imienia Elohim, i wtedy „powstał przeciw niemu i zabił go”[14], ponieważ doprowadził do oddzielenia liter MI od ELE, co nazywa się „zabójstwem Ewela”. A ELE, będące jego własnymi właściwościami, upadły w klipot. I został wygnany z powierzchni ziemi, ponieważ spadł z poziomu ziemi świętości, zstępując stamtąd do Arki – do miejsca klipot. „I spłodził potomstwo, i tam jego poznanie pomieszało się tak bardzo, że już niczego nie wiedział”, ponieważ tworzył porodzenia pod władzą klipot. I dlatego język świętości w jego ustach pomieszał się z językiem przekładu „tak że już niczego nie wiedział” – ponieważ utracił rozum (Daat), gdyż klipot są pozbawione rozumu, ponieważ mohin Hochmy i Biny w nich są bez Daat.

I sens zabójstwa Ewela polega na następującym. Tylko za pomocą MaN podnoszonych w czystości przyciągane jest MI do ZoN, a następnie przyciągane są litery ELE, i dopełnia się imię Elohim w ZoN tak jak w Aba we-Ima. Wtedy i Nukwa, tak jak Ima, kończy się odzieniami zachar w wyniku odejścia „hej ה” i wzniesienia się „jud י”[15]. To nie oznacza, że „hej ה” z właściwości MA (מה) Nukwy odchodzi całkowicie, ale ta „hej ה” wchodzi w ukryty sposób w Nukwę, a z zewnątrz objawia się „jud י” z właściwości MI (מי). I w tej formie święte imię Elohim znajduje się również w ZoN, nazywanych „niebo i ziemia”.

Ale Kain podniósł MaN, nie będąc w stanie czystości, i chciał wzmocnić litery ELE, odnoszące się do jego własnych właściwości, dla własnej przyjemności. I to jest sens powiedzianego: „I powstał Kain przeciw Ewelowi, bratu swemu”⁴⁶⁹ – ponieważ postawił się wyżej, mając władzę nad MI, tzn. Ewelem. I wtedy natychmiast objawiły się właściwości „odwrotnej strony (achoraim)” Nukwy, to jest „hej ה” de-MA (מה), która była ukryta, a imię MI odeszło, zostawiając Nukwę. I wtedy dusza Ewela, pochodząca z MI tej Nukwy, również się uniosła do góry, dlatego powiedziano: „I zabił go”⁴⁶⁹. I powiedziano w Zoharze, że Kain zabił Ewela, wbijając się w niego zębami, podobnie jak wąż[16].

I ponieważ nieczystość tego węża była w nim, chciał on wzmocnić litery ELE (אלה) i usunąć MI (מי), i podporządkować go (Ewela) sobie. I dlatego ujawnił „achoraim (odwrotną stronę)”, to jest MA (מה), w Nukwie, i MI się od niej oddzieliło, zostawiając ją. Dlatego dusza Ewela, pochodząca z niej, oddzieliła się – „i zabił go”⁴⁶⁹. A sam Kain, to jest ELE (אלה), trafił pod władzę klipot, nazywanych Arka (przepaść), która w Piśmie nazywana jest ziemią Nod (błądzenia), jak powiedziano: „I zamieszkał w ziemi Nod”[17].

Dlatego powiedziano: „I to ziemia podwójna, złożona z ciemności i światła” – ponieważ światło i ciemność są tam używane razem, bez granic między nimi, ponieważ są tam dwaj władcy, panujący w równym stopniu na tej ziemi:

1. Panujący ciemnością – i to on wywołuje tam ciemność;
2. Panujący światłem – i to on wywołuje tam światło.

154) I tam są dwaj władcy, którzy rządzą: jeden w ciemności, a drugi w świetle (we’it taman trein memanan szalitin di’szaltin, da be’chaszocha we’da bi’nehora). I tam jest wzajemne oskarżanie się jednego przeciwko drugiemu (we’taman kitruga da be’da). A w chwili, gdy Kain tam zstąpił, połączyli się jeden z drugim i dopełnili się jako jedno (we’sza’ata de’nachit le’taman Kain, isztattu da be’da we’isztlimu ke’chada). I wszystko widzi, że to potomstwo Kaina (we’kola chazei de’inun tol’dot de’Kain). Dlatego mają dwa oblicza, jak dwa stworzenia (we’al da inun bi’trein raszin, ki’trein chejwan). Z wyjątkiem tego, że gdy światło ma władzę, ono zwycięża swoje i zwycięża nad drugim (bar de’chad ha’hu nehura szalit, natzach dilei we’natzach al achora). I dlatego ci, którzy są w ciemności, zostali włączeni w światło i stali się jednym (we’al da itkelilu di’be’chaszocha bi’nehora we’hawu chad).

Sulam

154) Tam panuje dwóch władców – jeden panuje ciemnością, drugi panuje światłem. I oni byli ze sobą wrogo nastawieni. Lecz w chwili, gdy zstąpił tam Kain, połączyli się ze sobą, dochodząc do wzajemnej zgody. I wszyscy rozpoznali, że to porodzenia Kaina. I dlatego mają dwie głowy, jak dwa węże. Poza czasem, gdy do władzy dochodzi panujący światłem – wtedy włada tym, co jego, to znaczy światłem, i włada drugim, to znaczy panującym ciemnością. I dlatego ci, którzy przebywają w ciemności, zostali włączeni w tych, którzy są w świetle, i stali się jedną całością.

Wyjaśnienie powiedzianego. Przy objawieniu świętego imienia Elohim (אלהים) najpierw podnoszą się litery ELE (אלה) i łączą się z MI (מי), pozostając ukryte w imieniu, ponieważ są pozbawione chasadim. Ale świętość, to znaczy Hochma, nie może obłoczyć się w nich bez odzienia chasadim, dlatego są ukryte w imieniu Elohim. A potem następuje drugi ziwug w MI, dla przyciągnięcia chasadim, i teraz Hochma obłacza się w chasadim, i imię Elohim zostaje dopełnione. I powiedziane: „Kto (MI) stworzył te (ELE)”[18] oznacza, że On stworzył światło dla Swojego światła, to znaczy wspaniałe odzienie chasadim, i obłoczył się w nie, i połączyły się ELE (אלה) z MI (מי), i imię Elohim (אלהים) zostało dopełnione.

Gdyż w MI, to jest w Binie, znajduje się GaR, nazywane „wyższymi Aba we-Ima”, które ustanawiają się we właściwości „czystego powietrza (awira dachja)”, ponieważ „pragnie On miłosierdzia (chafec chesed)”[19] i nie przyjmują Hochmy. I tylko ZaT de-MI, nazywane ISzSuT, przyjmują Hochmę. Dlatego na początku wzniesienia liter ELE do MI, wznoszą się one do ZaT de-MI, które przyjmują Hochmę. I wtedy są ukryte w imieniu Elohim. Ale potem następuje drugi ziwug w GaR de-MI, we właściwości „czystego powietrza (awira dachja)”, one przekazują wspaniałe odzienie, które świeci w ELE. I wtedy dopełnia się święte imię Elohim.

A dusza Kaina odnosi się do właściwości ELE w czasie, gdy są one jeszcze ukryte w imieniu, i dlatego świętość, Hochma, była jeszcze nad nim ukryta z powodu braku odzienia chasadim. I dlatego nie tylko że nie podniósł MaN, aby przyciągnąć MI de-chasadim, ale jeszcze pragnął przyciągnąć Hochmę z właściwości wyższych Aba we-Ima, i przez to zabił Ewela, ponieważ obnażył achoraim Nukwy Zeir Anpina, i sam rzucił swoją duszę w klipot, to jest w ELE. A miejsce tych klipot to ziemia Arka (przepaść).

I dwóch władców, którzy tam panują, odnosi się do ELE de-klipot, ponieważ „jedno na przeciwieństwo drugiego stworzył Stwórca”[20]. Wszak w Nukwie ukryte są achoraim właściwości MA, a objawione są achoraim właściwości MI. I wtedy może ona promieniować duszom światłem świętego imienia Elohim w pełnej doskonałości, ponieważ Hochma, należąca do liter ELE, którą otrzymały one od ZaT de-MI, obłacza się teraz w chasadim, należące do GaR de-MI, i objawia się święte imię.

Ale w literach ELE sitra achra, która otrzymuje całe pożywienie z odwrotnej strony (achoraim) świętości, MA, są dwa braki:

1. Całkowity brak chasadim.
2. Nawet Hochma, która znajduje się w ELE, nie może się tam obłoczyć z powodu braku chasadim de-MI, i dlatego pozostają one w ciemności, a nie w świetle.

I to jest zachar właściwości ELE klipy. Wszak jego kelim to kelim Hochmy, to znaczy ELE, ale są pozbawione Hochmy z powodu braku chasadim de-MI. I on tym samym jest ciemnością, pozbawioną zarówno Hochmy, jak i chasadim. I ma on wielką przewagę w kelim, zdolnych do przyjęcia Hochmy, gdyby mógł otrzymać odzienie chasadim. A nekewa właściwości ELE klipy odnosi się do achoraim de-MA nukwy świętości, i jest kli chasadim. Jednak w klipie ma bardzo wielkie braki – ponieważ jest korzeniem oddzielenia, ponieważ oszukuje imieniem Króla, i ma wiele imion strony nieczystej, odpowiadających jej zepsuciu. Jednak posiada słabe świecenie dzięki temu, że jej kelim należą do odwrotnej strony (achoraim) de-MA, które w swoim korzeniu są kelim de-chasadim.

I musimy wiedzieć, że zachar i nekewa właściwości ELE klipy to dwaj władcy, panujący w ziemi Arka. Zachar panuje w ciemności, a nekewa – w świetle, które tam istnieje. I oskarżają siebie nawzajem, ponieważ są sobie przeciwstawni. Zachar, którego kelim są pozbawione światła Hochmy liter ELE, nienawidzi siły oszustwa i oddzielenia, która istnieje w kelim jego nekewy, i woli ciemność, która jest w nim. A nekewa, która ma słabe świecenie chasadim, wcale nie pragnie światła Hochmy, a tym bardziej ciemności zachara, i dlatego go oskarża i unika.

I dlatego powiedziano: „Tam panują dwaj władcy, jeden panuje w ciemności, drugi panuje w świetle; i byli ze sobą wrogo nastawieni” – ponieważ zachar panuje w ciemności, a nekewa – w świetle. I oskarżają i nienawidzą siebie nawzajem. I ponieważ są od siebie oddzieleni, nie mogą się w ogóle rozprzestrzeniać, i nie mają siły wyrządzać szkody.

Po tym, jak zgrzeszył Kain, rzucając litery ELE świętości zawarte w jego duszy w klipot ziemi Arka, jego litery ELE, również pozbawione chasadim, obłoczyły się w światło nekewy z litery ELE klipy, ożywiając słabe iskry, które pozostały w kelim ELE Kaina, odnoszących się do Hochmy, ponieważ światło tej nieczystej klipy ożywia je tak, jak światło chasadim świętości. I w wyniku tego również zachar z ELE klipy dokonuje ziwugu z tą nekewą, która obłoczyła właściwości ELE Kaina, ponieważ ma te same kelim co Kain. I dzięki temu ziwugowi Kain spłodził porodzenia pochodzące z iskrów świętości, które pozostały w jego literach ELE, zmieszanych z kelim właściwości ELE zachara klipy, które obłoczyły się w światło nieczystej nekewy klipy.

Dlatego powiedziano: „Lecz w chwili, gdy zstąpił tam Kain, połączyli się ze sobą, dochodząc do wzajemnej zgody” – ponieważ iskry Hochmy, pozostałe we właściwościach ELE Kaina, obłoczyły się w światło nekewy klipot, przez co zapragnął jej również zachar klipy, pragnąc napełnić się i rozkoszować iskrami Hochmy należącymi do właściwości ELE Kaina. I wtedy dokonali ze sobą ziwugu, to znaczy połączyli się razem, napełniając się nawzajem jak jedno ciało. „I wszyscy zobaczyli, że to są porodzenia Kaina” – w wyniku tego ziwugu powstały porodzenia, które powstały przez to obłoczenie iskrów ELE Kaina w światło klipy. I wtedy objawiły się iskry Hochmy duszy Kaina – „i wszyscy zobaczyli, że to są porodzenia Kaina”, to znaczy urodzone z tego nieczystego ziwugu.

„I dlatego mają dwie głowy jak dwa węże”. Ponieważ pochodzą z połączenia zachar i nekewa właściwości ELE klipy, które w swoim korzeniu są przeciwstawne sobie nawzajem, porodzenia, które Kain zrodził przez to połączenie, mają dwie takie same głowy jak te dwie klipot:

1. Jedna zwraca się ku ciemności, która powstaje w kelim Hochmy.
2. Druga zwraca się ku światłu, które znajduje się w nieczystych kelim nekewy klipy.

I dlatego powiedziano, że są jak dwa węże, ponieważ są przeciwstawne dwóm zwierzętom w merkawie (strukturze) – bykowi i orłowi.

Dwie głowy mają tylko w czasie, gdy panuje zachar, panowanie ciemności, ponieważ przez jego obłoczenie się w światło nekewy z zamiarem rozkoszowania się iskrami Hochmy Kaina, znajduje się mimowolnie również pod wpływem panowania swojej nekewy, ponieważ potrzebuje światła Kaina. W wyniku tego potomstwo rodzi się z dwiema głowami, jedna ciągnie w jedną stronę, a druga w przeciwną. W odróżnieniu od tego, nekewa klipy w ogóle nie potrzebuje swojego zachar – ponieważ on nie może jej nic dać, będąc samą ciemnością. Dlatego, gdy panuje nekewa i dąży do podporządkowania sobie przez swoją nieczystość, ma całkowitą przewagę i nie pozostawia nic z właściwości zachara, i wtedy dwie głowy porodzeń Kaina znowu stają się jedną.

I dlatego powiedziano: „Poza czasem, gdy do władzy dochodzi panujący światłem – włada swoim, to znaczy światłem, i włada innym, to znaczy panującym ciemnością” – to znaczy w czasie, gdy panuje nekewa klipot, i ona włada tym światłem i wzmacnia się, aby zapanować nad zachar, drugim władcą. „Włada swoim” – to znaczy włada swoją siłą, i również „włada innym” – włada także drugim władcą, to jest zachar. Wszak ona włada zachar, całkowicie podporządkowując go swojej władzy. „I dlatego włączyli się ci, którzy przebywają w ciemności, w tych, którzy są w świetle, i stali się jednym ciałem” – i dlatego włączyło się panowanie zachar, to znaczy ciemności, w panowanie nekewa, światła, i dwie głowy stają się jedną.

155) Ci dwaj władcy to Afrira i Kastimon, a ich wygląd jest podobny do wyglądu świętych aniołów z sześcioma skrzydłami (inun trein memanan, Afrira we’Kastimon, we’diokna dilhon ke’diokna de’malachin kadiszin be’szit gadfin). Jeden ma wygląd byka, a drugi ma wygląd orła (chad diokna ke’tora, we’chad diokna ke’niszra). A gdy się łączą, tworzy się postać człowieka (we’kad mitchabran, it’awidu diokna de’adam).

Sulam

155) Imiona tych dwóch władców to Afrira i Kastimon, i z wyglądu są podobni do świętych aniołów z sześcioma skrzydłami. Jeden z nich ma oblicze byka, drugi – oblicze orła, a gdy się łączą, stają się obliczem człowieka.

Zachar nazywa się Kastimon. To imię pochodzi od słowa „kustei”, oznaczającego „zniszczenie”, i nazywa się tak, ponieważ jest ciemnością i nie nadaje się do zamieszkania przez ludzi. Nukwa nazywa się Afrira, od słowa „afar” (proch), który nie nadaje się do zasiewu. Jej imię wskazuje na to, że nawet gdy jest w niej światło, nie wystarcza ono do siewu i żniwa, by żywić ludzi. I z wyglądu są podobni do aniołów o sześciu skrzydłach, ponieważ przeciwstawiają się wyższym aniołom, którzy mają sześć skrzydeł – zgodnie z literą „waw ו” imienia AWAJa (הויה), w odróżnieniu od świętych zwierząt, które mają tylko cztery skrzydła – zgodnie z literami imienia Adni (אדני). To wskazuje na wielkość tych klipot, które przeciwstawiają się wyższym świętym aniołom.

Zachar, Kastimon, ma oblicze byka, ponieważ jest pierwszym obłóceniem, w które obłacza się sitra achra. I powiedziano w Zoharze[21], że z osadu wina wychodzi jeden oszczerca i oskarżyciel, główny szkodnik w świecie, w postaci człowieka, gdy zbliża się do świętości. Po tym jak oddala się od świętości i chce zstąpić w dół, aby obłoczyć się w odzienie szkodnika świata, zstępuje wraz ze swoimi strukturami. Pierwszą formą, jaką przybiera, jest oblicze byka. I pierwszy z czterech pierwowzorów szkodników – to byk.

Wyjaśnienie. Wyższe mohin nazywane są „winem, które raduje Stwórcę i ludzi”. I w ich zakończeniu są nieczyste resztki, nazywane „osadem wina”. Z tych odpadów wychodzi pierwszy szkodnik świata. I ponieważ przylgnął on do świętości, to znaczy do jej osadów, ma postać człowieka. A gdy zstępuje, by szkodzić ludziom, przybiera postać byka. I dlatego byk jest pierwszym z czterech pierwowzorów szkodników.

„Kastimon – to szkodnik w postaci byka” – wskazuje na to, że jest początkiem wszystkich szkodników, nazywanych „byk klipy”, i należy do odpadów wyższych mohin świętego imienia Elohim, do właściwości ELE klipot, przeciwstawnych właściwościom ELE imienia Elohim, będąc odpadami i osadami, znajdującymi się pod nimi. „I ponieważ przylgnął do świętości, to znaczy do jej osadów, ma postać człowieka”, ponieważ te mohin de-Elohim przedstawiają obraz (celem) człowieka, o którym powiedziano: „Na obraz (celem) Wszechmogącego (Elohim) stworzył On człowieka”[22]. Lecz gdy oddziela się od świętości i zstępuje na swoje miejsce w Arce (przepaści), przybiera postać byka.

A jego nukwa w ziemi Arka ma oblicze orła (neszer), dlatego jej zadaniem jest odbierać (lenaszer) dusze ludzi, którzy wpadli pod jej władzę. Wszak słowo „orzeł (neszer)” jest bliskie znaczeniu „opadania (neszira)” liści drzew. Ponieważ jej zadaniem jest krążyć po świecie i doprowadzać wybranych przez siebie ludzi do „skażenia przez nocny przypadek”, aby naruszyć „przymierze świętości”, a wskutek tego naruszenia dusze ludzi spadają w dół, oddzielając się od nich. „A gdy się łączą, stają się obliczem człowieka” – jeśli znowu łączą się ze świętością, by być tam „osadami znajdującymi się pod winem”, znowu przybierają postać człowieka, taką, jaką mieli przed tym, zanim zstąpili do Arki, stając się szkodnikami[23].

156) Gdy są w ciemności, przemieniają się w postać węża o dwóch głowach i poruszają się jak wąż, szybując wewnątrz otchłani i zanurzając się w wielkim morzu (kad inun be’chaszocha, mithapchin le’diokna de’nachasz bi’trein raszin, we’azlin ke’chiwja, we’tasin go tehoma, we’istach’jin be’jama rabba). Gdy docierają do łańcucha Aza i Azaela, wprawiają ich w zamęt i budzą ich, a oni skaczą po górach ciemności, myśląc, że Stwórca chce ich osądzić (kad matan le’szalszela de’Aza wa’Azael, margizin lon u’mit’arei lon, we’inun medalgin go turei chaszochan, we’chaszbei de’Kudsza Berich Hu ba’ei le’mitba lon dina).

Sulam

156) Będąc w ciemności, przeobrażają się w węża z dwiema głowami i poruszają się jak wąż. I wlatują do otchłani, obmywając się w wielkim morzu. A gdy docierają do kajdan Azy i Azaela, wywołują ich gniew i budzą ich. Ci próbują wyrwać się z uwięzienia w górach ciemności i myślą, że Stwórca pragnie przyciągnąć ich do sądu.

Wyjaśnienie. To wiąże się z powiedzianym wyżej: „Poza czasem, gdy do władzy dochodzi panujący światłem – włada swoim, to znaczy światłem, i włada innym, to znaczy panującym ciemnością. I dlatego włączyli się ci, którzy przebywają w ciemności, w tych, którzy są w świetle, i stali się jednym ciałem” – to znaczy, że w czasie panowania nekewa, będącej właściwością światła, dwie głowy znów stają się jedną.

Ale „będąc w ciemności” – w czasie panowania zachar Kastimona, „przeobrażają się w węża z dwiema głowami” – zachar nie może anulować władzy nekewa, ponieważ musi obłoczyć się w jej światło, i dlatego są podobni do węża z dwiema głowami. „I poruszają się jak wąż” – innymi słowy, wyrządzają szkodę w sposób właściwy wężowi, to znaczy tym sposobem, w jaki wąż skusił Chawę, by skosztowała z Drzewa poznania.

Pod wpływem rosz (głowy) nekewa tej klipy „wlatują do otchłani” – tam, gdzie znajduje się korzeń klipot, zwany otchłanią. I to jest upadek, niższego nie ma, jak powiedziano: „Wzlatywali aż do niebios i spadli w otchłań”[24]. A pod wpływem rosz (głowy) zachar tej klipy „obmywają się w wielkim morzu” – we właściwości Hochmy tej klipy, ponieważ morzem nazywa się Hochma. I właśnie dlatego Arka (przepaść) nazywa się ziemią Nod (błądzenia), ponieważ oni zawsze miotają się pod wpływem dwóch głów tych władców – to wznosząc się w wielkie morze, to opadając w otchłanie.

A teraz wyjaśnijmy, kim są aniołowie Aza i Azael. Musimy wiedzieć, że Aza i Azael należą do najbardziej wyniosłych aniołów. Wszak nawet po tym, jak spadli z niebios na ten świat, do gór ciemności, i zostali zakuci w żelazne łańcuchy, Bileam dzięki nim osiągnął wszystkie stopnie swojego proroctwa. I do nich odnosi się powiedziane: „Kto widzi objawienie Wszechmogącego”[25] – to znaczy dzięki sile ich poznania nazywa się on „upadającym i prorokującym”⁴⁸⁰.

Aza nazywa się „upadającym” – z powodu jego upadku z niebios na ziemię. A Azael nazywa się „prorokującym” – w porównaniu do Azy, któremu Stwórca rzuca ciemność w twarz. A jeśli ktoś zapyta: przecież stopień proroctwa Bileama nie był wysoki, wszak powiedziano: „I nie powstał więcej prorok w Israelu jak Mosze”[26] – to powstał on nie w Israelu, ale „powstał” wśród narodów świata, i to właśnie był Bileam.

Przyczyną ich upadku z nieba na ziemię było oskarżenie człowieka w czasie jego stworzenia. Jednak należy zrozumieć – przecież wielu aniołów oskarżało wtedy, i mędrcy pytają: „Dlaczego więc Stwórca strącił na ziemię tylko Azę i Azaela?”[27] przedstawia człowieka, by wspominać o nim”[28] – to znaczy: czym wyróżnia się ten człowiek. Odpowiedział im: „Człowiek został stworzony na Nasz obraz, a jego mądrość przewyższy waszą mądrość”.

Rzecz w tym, że dusza człowieka zawiera w sobie wszystkie wyższe anioły i stopnie, tak jak jego ciało zawiera wszystkie stworzenia tego świata. I dlatego podczas stwarzania duszy człowieka Stwórca zgromadził wszystkich wyższych aniołów, aby włączyli się w duszę człowieka. Jak powiedziano: „Uczyńmy człowieka na Nasz obraz i podobieństwo”[29] – to znaczy, że przyciągnął wszystkich aniołów, aby zostali włączeni w „obraz (celem) i podobieństwo” człowieka. I zapytali Stwórcę: „Czym szczególnym jest ten człowiek?” – to znaczy: co zyskamy z tego, że zostaniemy w niego włączeni?

I odpowiedział im: „Człowiek został stworzony na Nasz obraz, a jego mądrość przewyższy waszą mądrość”. Innymi słowy, zapewnił ich: „Mądrość człowieka, który będzie zawierał w sobie Nasz obraz, przewyższy waszą mądrość. I w ten sposób i wy zyskacie to wielkie poznanie, którego teraz wam brakuje”. Wszak w przyszłym świecie zasługi Israela będą większe niż zasługi aniołów. I dlatego wszyscy oni zostali przyciągnięci do tego i włączeni w obraz człowieka.

A po tym, jak Stwórca stworzył człowieka i ten zgrzeszył, przyszli do Niego Aza i Azael i powiedzieli: „Mamy prawo powiedzieć Ci, że człowiek, którego stworzyłeś, zgrzeszył przed Tobą”. Odpowiedział im: „Gdybyście byli na jego miejscu, bylibyście gorsi od niego”. I Stwórca zrzucił ich ze stopnia świętości, na którym się znajdowali, z niebios. A gdy Stwórca strącił ich ze stopnia świętości, zaczęli mieszać się z kobietami tego świata i zwodzili mieszkańców świata.

Wyjaśnienie powiedzianego. Stąd widać, że nie wszyscy aniołowie przyszli skarżyć się Stwórcy po grzechu człowieka, lecz tylko Aza i Azael, ponieważ wiedzieli, że człowiek dokona powrotu. Ale Aza i Azael wiedzieli, że szkoda spowodowana grzechem człowieka nie zostanie naprawiona przez jego powrót. Co więcej, dla nich byłoby nawet lepiej, gdyby w ogóle nie dokonał powrotu. Dlatego tylko oni złożyli skargę na grzech człowieka. Wszak dla nich stanowi to wadę, że nie może zostać naprawiona, i brak, którego nie da się zrównoważyć.

Rzecz w tym, że rozbicie kelim i grzech Adama Riszona to jedno i to samo pojęcie. Tylko w odniesieniu do światów nazywa się to rozbiciem kelim, a w odniesieniu do dusz jest to skutkiem grzechu Adama. I wiadomo, że rozbicie kelim miało miejsce podczas „panowania ośmiu królów (melachim)”: melech Daat i ZaT – HaGaT NeHIM. I każdy z królów zawiera czterdzieści właściwości, to jest dziesięć sfirot, z których każda ma cztery właściwości: HuB TuM. Tak więc osiem razy czterdzieści – to trzysta dwadzieścia właściwości. I nazywane są one trzystoma dwudziestoma iskrami, które rozproszyły się po wszystkich stronach podczas rozbicia kelim.

Sens powrotu polega na tym, że za pomocą wzniesienia MaN ponownie podnosimy te iskry z klipot na ich miejsce w Acilut, tak jak było przed grzechem Adama Riszona. Jednak nie mamy dość sił, by wyjaśnić właściwości Malchut tych ośmiu królów, ponieważ ich braki całkowicie przewyższają nasze siły. Dlatego w naszym zasięgu jest tylko możliwość wyjaśnienia dwustu osiemdziesięciu ośmiu iskier podczas naszego powrotu, to znaczy tylko dziewięć razy po trzydzieści dwa. Ale trzydziestu dwóch właściwości Malchut w nich nawet nie wolno dotykać. I nazywane są one „lew ha-ewer (dosł. kamienne serce)”.

Z tego powodu zostały ukryte GaR Aba we-Ima, nazywane „wewnętrzne Aba we-Ima”. Wszak te trzydzieści dwie iskry odnoszą się do nich i są potrzebne do dopełnienia ich dziesięciu sfirot, i dopóki ich brakuje, nie zachodzi w nich ziwug (połączenie). Ale po tym, jak zakończy się wyjaśnianie wszystkich dwustu osiemdziesięciu ośmiu iskier, wyjaśnienie „lew ha-ewen” nastąpi samo z siebie, bez potrzeby naszych działań. O tym powiedziano: „I usunę kamienne serce z waszego ciała”[30]. I wtedy wewnętrzne Aba we-Ima osiągną swoje mohin. I to nastąpi podczas ostatecznej naprawy. Jednak przed ostateczną naprawą achoraim Aba we-Ima nie mogą otrzymać żadnej naprawy wskutek naszego powrotu.

I wiedz, że ci aniołowie, Aza i Azael, należą do achoraim Aba we-Ima, które zostały anulowane podczas rozbicia kelim. Ale przed grzechem Adama Riszona w znacznej mierze zostały ponownie naprawione. A po grzechu Adama Riszona znowu zostały anulowane. I nie mogą już się naprawić aż do końca naprawy. I dlatego Aza i Azael poskarżyli się Stwórcy, że utracili swoje mohin z powodu grzechu człowieka, ponieważ widzieli, że nie mają żadnej nadziei, że człowiek będzie w stanie naprawić ich poprzez swoje teszuwa.

Co więcej, widzieli również, że Adam Riszon poprzez swoją skruchę zrzuci ich jeszcze niżej ze swojego stopnia. Wszak cała skrucha musi być dokonana za pomocą dwustu osiemdziesięciu ośmiu iskier, bez dotykania właściwości „lew ha-ewen”, odnoszących się do naprawy wewnętrznych Aba we-Ima, do których należą mohin tych aniołów. I cała czynność związana z powrotem i wzniesieniem MaN polega na usunięciu tych odpadków, trzydziestu dwóch iskier, z pożywienia, to jest z dwustu osiemdziesięciu ośmiu iskier. W ten sposób Aza i Azael zostają zepchnięci ze świętości jeszcze głębiej w wyniku ostatecznego usunięcia odpadków, to jest „lew ha-ewen”. I dlatego sprzeciwili się, nie pozwalając człowiekowi dokonać powrotu, ponieważ jego powrót spycha ich jeszcze niżej. Wszak te trzydzieści dwie iskry należą do ich konstrukcji.

I ponieważ Stwórca widział, że ich skarga osłabi człowieka i nie pozwoli mu dokonać powrotu, powiedział im: „Gdybyście znaleźli się na jego miejscu, bylibyście gorsi od niego”. Wszak Adam Riszon wcale ich nie zepsuł swoim grzechem, i choć mają święty stopień, ponieważ znajdują się w niebiosach, gdzie nie ma związku z klipot, nie stanowi to pełnej doskonałości, ponieważ nie mogą przebywać w naszym świecie, miejscu klipot. Dlatego powiedział im Stwórca: „Nic nie straciliście z powodu grzechu człowieka, ponieważ tak czy inaczej nie jesteście od niego lepsi, wszak całe wasze znaczenie wynika jedynie z miejsca, w którym się znajdujecie”.

A wypowiedź Stwórcy jest działaniem. Natychmiast zostali strąceni z niebios na naszą ziemię. „A kiedy Stwórca zrzucił ich ze stopnia świętości, zaczęli mieszać się z kobietami tego świata i zwodzić mieszkańców świata”. Innymi słowy, gdy przyszli do tego świata, zaczęli ujawniać to, co należy do właściwości „lew ha-ewen”, zawartego w córkach ludzkich. Jak powiedziano: „I widzieli aniołowie Stwórcy córki ludzkie, że były piękne, i brali je sobie za żony, wszystkie, które wybierali”[31] – ponieważ nie chcieli oddzielić odpadków należących do „lew ha-ewen”, wybierając jedynie RaPaH (288), lecz brali „ze wszystkich, które wybierali”, to znaczy również „lew ha-ewen”. I wtedy również oni dostali się pod władzę nieczystej nekewy Lilit, i chcieli zwieść świat swoimi nieczystymi czynami, ponieważ nie chcieli, by człowiek dokonał powrotu, jako że jest to sprzeczne z ich korzeniem.

Co zrobił Stwórca? „Widząc, że Aza i Azael zwodzą świat, zakłuł ich w żelazne kajdany w górach ciemności” – ponieważ Stwórca widział, że jeśli odzyskają siły, by powrócić do niebios po tym grzechu, to za nimi upadną wszyscy ludzie i nie będą w stanie dokonać powrotu, ponieważ ich władza będzie bardzo wielka. Dlatego, mimo że ich korzeń jest bardzo wzniosły, dał władzę korzeniowi klipot, zwanemu „barzel (żelazo)”, jak powiedziano: „Nie słyszano żelaznego narzędzia w Świątyni podczas jej budowy”[32]. I ponieważ ta klipa przylgnęła do nich, teraz są jakby przykuci żelaznymi łańcuchami do niej w głębi gór ciemności i nie będą mogli się stamtąd podnieść aż do końca naprawy.

Dlatego powiedziano: „Gdy docierają do kajdan Azy i Azaela, wywołują ich gniew i budzą ich” – ponieważ obmywając się w wielkim morzu, we właściwości Hochmy klipot, otrzymują siły, by połączyć się z Azą i Azaelem, przebywającymi w górach ciemności, aby otrzymać od nich Hochmę. I pobudzali ich, aby ci dali im ze swojej Hochmy. „Wywołują ich gniew i budzą ich” – to przebudzenie „czwartego stadium”, będącego wielkim pragnieniem otrzymywania, nazywanym „gniew i wściekłość”. Jak powiedziano: „Nienasycenie prowadzi do gniewu”. „Ci próbują wydostać się z uwięzienia w górach ciemności i myślą, że Stwórca pragnie ich pociągnąć do sądu” – nie mogli się wznieść do swojego korzenia, by otrzymać dla nich Hochmę, z powodu żelaznych łańcuchów, którymi byli zakuci.

Dlatego mówi się, że próbowali wyskoczyć w górę i znów upadali, i dlatego zostali uwięzieni w jeszcze głębszym miejscu w górach ciemności, i myśleli, że Stwórca ponownie chce zastosować wobec nich siłę sądu jako karę za próby wyskoczenia i otrzymania ze swojego korzenia, i dlatego przestali wyskakiwać. Ale jednocześnie „ci dwaj władcy przepływają po wielkim morzu”[33] – to znaczy, choć w rzeczywistości nic nie mogą im dać, wszak tylko wyskakują i upadają, tym dwóm władcom to w zupełności wystarczyło, aby otrzymać od nich Hochmę i przepłynąć przez wielkie morze. I teraz pojawiły się u nich siły, by przepłynąć tam, w morzu Hochmy klipy, podczas gdy wcześniej mieli siły tylko, by się w nim obmywać.

Rzecz w tym, że wszystkie te wyniosłe klipot nie mają działania. I wszystkie ich czyny kończą się jedynie na myśli i pragnieniu, ponieważ są siłami oddzielenia. I zanim zdążą osiągnąć działanie, świętość już ich opuszcza. I dlatego nigdy nie są w stanie osiągnąć działania. Dlatego także w bałwochwalstwie Stwórca oskarża jedynie za myśl lub pragnienie, jak powiedziano: „Aby dom Israela pojął to swoim sercem”[34]. Jak powiedziano: „Człowiek ponosi karę za oddawanie czci innym bogom w swoim sercu, tak jak za czyn”. Dlatego wystarczyły podskoki Azy i Azaela, aby otrzymać ich Hochmę, choć w rzeczywistości nic nie dawali.

157) I ci dwaj władcy szybują w wielkim morzu, a potem wzlatują stamtąd i nocą udają się do Naamy, matki demonów (we’ilein trein memanan szatin be’jama rabba, u’parchin mi’taman, we’azlin be’lejlaja le’gabe Naama, imhon de’szedin). Ci, którzy błądzą za nią, to ci, którzy bali się pierwsi i myśleli, że mogą się do niej zbliżyć (de’tau abat’raha dachalin kadma’in, we’chaszbin le’mikrav legabah). A ona przeskakuje sześćdziesiąt tysięcy parsot i przybiera różne kształty wobec ludzi, aby zwodzić ich, by podążali za nią (we’ihi de’leigat szittin alfin parsot, we’it’avidat be’kama cijurin le’gabe benei nasza, begin de’jit’un benei nasza abat’rah).

Sulam

157) I ci dwaj władcy przepływają po wielkim morzu, a potem, wzlatując, nocą kierują się ku Naamie, matce demonów, którą zostali uwiedzeni pierwsi z boskiego rodu i pragną się do niej zbliżyć. Lecz ona przeskakuje sześćdziesiąt tysięcy parsaot i przybiera postacie wielu ludzi, aby zwieść ludzi za sobą.

Wyjaśnienie. Po tym, jak otrzymali siłę od Azy i Azaela, mogą oddać się ziwugowi z Naamą. Pierwsi aniołowie, Aza i Azael, również ulegli jej urokowi. I w wyniku tego ziwugu Naama rodzi wszystkie złe duchy i demony w świecie. I dlatego powiedziano, że przez nią „zostali uwiedzeni pierwsi z boskiego rodu” – to znaczy Aza i Azael, należący do boskiego rodu, jak powiedziano w Piśmie[35].

I trzeba zrozumieć: skoro byli najwyższymi aniołami, jak mogli popełnić błąd, mieszając się z Naamą? I jeszcze: dlaczego Naama rodzi w wyniku tego tylko demony i duchy, a nie ludzi? Rzecz w tym, że wyższy świat, Aba we-Ima, został stworzony przy pomocy „jud”, to znaczy z właściwości zachar, i nie ma w nim nic z „czwartej fazy”. Natomiast ZoN, które reprezentują świat niższy, zostały stworzone przy pomocy „hej”, zawierającej w sobie „czwartą fazę”. Aba we-Ima, czyli właściwości Biny, zawsze pragną światła chasadim, ponieważ Bina pojawiła się w tej formie w czterech fazach prostego światła.

Ale ZoN potrzebują światła Hochmy, ponieważ Zeir Anpin został stworzony w postaci świecenia Hochmy wewnątrz tych chasadim. I z ziwugu Aba we-Ima wyszli aniołowie, którzy, jak i oni, kończą się na „jud” i pragną, jak oni, jedynie chasadim, a nie Hochmy. Dusze ludzi pochodzą ze świata niższego, ZoN, i dusze te znajdują się w końcu „hej”, na którą dokonano skrócenia, aby nie przyjmować Hochmy, z powodu zawartej w niej „czwartej fazy”. I mają już pragnienie i chęć otrzymania Hochmy, jak ZoN, ponieważ pochodzą od nich.

W momencie narodzin Adama Riszona z ZoN, ZoN obłoczyły wyższy świat, Aba we-Imę, i też kończyły się w „jud”. Ale ta „hej” była ukryta w ich achoraim. Dlatego stopień Adama Riszona był bardzo wysoki. Bo przebywając w ZoN, które wzniosły się do świata wyższego, i kończąc się w „jud”, był na tym samym poziomie co wyżsi aniołowie, rodzący się z Aba we-Ima. I jednocześnie otrzymywał wyższą Hochmę, będąc z ZoN. I nad nim przebywało imię Elohim, Hochma, w doskonałości świata wyższego, ponieważ w „jud” nie ma skrócenia ani „czwartej fazy”. I z tej właściwości zrodził Kaina i Ewela: Kaina z ELE, Ewela z MI. I w obojgu jeszcze nie objawiła się dolna „hej”, tylko „jud”, dlatego była w nich wyższa Hochma. A głównym nosicielem właściwości Hochmy jest ELE, ZaT Biny, innymi słowy, „dusza” Kaina.

Ale Kain zazdrościł większego podobieństwa, które ukryte jest w MI, ponieważ w tej „jud” znajduje się w ukryciu dolna „hej”, i Kain chciał dokonać z nią ziwugu, to znaczy chciał przyciągnąć swoją Hochmę do „czwartej fazy”, ukrytej w duszy Ewela, i tym zabił Ewela. Ponieważ po tym, jak objawiła się dolna „hej”, ujawniło się również skrócenie, które na niej ciąży – a które zakazuje korzystania z niej do przyjmowania wyższego światła. I dlatego imię Elohim oddaliło się od nich obojga. Jednak MI, będące właściwością GaR, uniosło się do góry – i to nazywa się „zabójstwem Ewela”, a ELE Kaina, należące do właściwości ZaT, upadło w miejsce klipot, zwane Arka. I chociaż upadło w klipot, to jednak w kelim pozostały nieliczne iskry Hochmy, a tym bardziej w jego właściwościach Biny, które nie doznały takiego uszkodzenia – pozostało jeszcze więcej iskier z Biny.

Naama, jedna z córek Kaina, była z wyglądu piękniejsza niż wszystkie córki ludzkie. Bo główny ciężar grzechu spadł na męskie potomstwo Kaina (zacharim), a nie na żeńskie (nekewot), które stanowi właściwość „gleby (karka) świata”. I dlatego po tym, jak Stwórca rzucił Azę i Azaela w ten świat, stworzony przez „hej”, i gdy ujrzeli Naamę, zapłonęło w nich nowe pożądanie, którego nigdy wcześniej nie odczuwali – pragnienie światła Hochmy, ponieważ ze swojego korzenia pragną tylko chasadim. I sam widok Naamy zrodził w nich nowe pożądanie – przyciągnąć światło Hochmy.

I ponieważ w ich własnym budowaniu nie ma dolnej „hej”, również w budowie Naamy dolna „hej” nie była objawiona, ponieważ pochodzi ona z właściwości ELE Kaina, dlatego błędnie sądzili, że jest godna otrzymania Hochmy, i dokonali z nią ziwugu. Popełnili podwójny błąd:

1. Po pierwsze, chociaż w ich własnym budowaniu nie ma niższej „hej”, to jednak miejsce decyduje. A ponieważ znajdują się w tym świecie, nieższa „hej” panuje nad nimi, i nie wolno im było przyciągać światła Hochmy.
2. Po drugie, sądzili, że i w budowie Naamy nie ma niższej „hej”, ponieważ jej niższa „hej” była rzeczywiście ukryta, i dlatego z ich ziwugu zrodziły się wszystkie demony i duchy szkodzące światu.

W ten sposób staje się zrozumiałe, dlaczego demony wyglądają jak półanioły–półludzie. Ze strony swoich przodków, Azy i Azaela, przypominają aniołów, a ze strony pramatki Naamy – przypominają ludzi. Jednak nie mogła ona rodzić ludzi, ponieważ nie było w niej nasienia męskiego, a jedynie od aniołów. A szkodnikami są dlatego, że pochodzą z cudzołóstwa, które odnosi się do największego rozdzielenia w świecie. Dlatego niosą ze sobą swoją nieczystość, wyrządzając szkodę wszędzie, gdzie tylko mogą.

I powiedziano: „Kierują się nocą do Naamy, matki demonów, którą zostali uwiedzeni pierwsi z boskiego rodu”. Wszak kiedy otrzymują siły od tych aniołów, którzy jako pierwsi dopuścili się cudzołóstwa z tą Naamą, oni również mogą cudzołożyć z nią, tak jak tamci. I powiedziano: „Kierują się nocą” – ponieważ siła Hochmy klipot panuje tylko w ciemności i nocy, gdy przeważają sądy, a także dlatego, że ich korzeń to Aza i Azael, zakuci w łańcuchy w górach ciemności.

„I pragną się do niej zbliżyć. Ale ona przeskakuje sześćdziesiąt tysięcy parsaot” – po tym, jak dopuścili się z nią nierządu, przeskoczyła sześćdziesiąt tysięcy parsaot, to znaczy uniosła swoją nieczystość tak wysoko, że chciała znieść parsa, rozciągającą się ponad WaK Arich Anpina, której każda sfira liczona jest na dziesiątki tysięcy (ribo). W ten sposób długość jego WaK wynosi sześćdziesiąt tysięcy parsaot. Jednak nie powiedziano, że „zbliżyli się do niej”, a jedynie „pragną się do niej zbliżyć”. I nie powiedziano, że „przelatuje sześćdziesiąt tysięcy parsaot”, a jedynie „przeskakuje sześćdziesiąt tysięcy parsaot”.

Ona tylko wykonała skok, ale natychmiast znowu upadła w dół, nie dotykając ich. Ponieważ w tych wysokich klipot nie ma żadnego działania. I wszystkie ich ułomności są tylko w myśli i pragnieniu. Jednak mimo to, ma już siłę, by zwodzić ludzi. I choć nie doprowadza człowieka do popełnienia czynu, a jedynie do myśli i pragnienia – tak jak u niej samej – Stwórca i w tym przypadku karze za myśl jak za czyn. Jak powiedziano: „Aby dom Israela pojął to swoim sercem”⁴⁸⁹.

158) I ci dwaj władcy szybują i przemierzają cały świat, a potem wracają na swoje miejsca (we’ilein trein memanan parchin u’meszat’tein be’chol alma, we’ahadran le’atrayhu). I budzą potomków Kaina duchem złych skłonności, aby tworzyli porodzenia (we’inun mit’arin le’inun benei benoi de’Kain be’ruacha de’jicrin biszin, le’me’abad tol’dot).

Sulam

158) I ci dwaj władcy wzlatują i błąkają się po całym świecie, a potem wracają na swoje miejsce. I budzą potomków synów Kaina duchem niegodziwych pragnień, by kontynuowali swój ród.

„I błąkają się po całym świecie” – aby szkodzić ludziom, ponieważ doprowadzają ludzi do skażenia przez nocny przypadek. A po tym, jak wprowadzają mieszkańców tego świata w grzech, wracają na swoje stałe miejsce, do ziemi Arka, i tam zmuszają potomków synów Kaina do kontynuowania rodu w swojej nieczystości. To znaczy – poza tym, że wprowadzają w grzech potomków Kaina w ziemi Arka, jeszcze latają po naszym ziemskim świecie (Tewel) i wprowadzają w grzech żyjących na tej ziemi.

159) Niebo, które tam nad nimi panuje, nie jest jak to tutaj (szmajja de’szaltin taman la ke’hanei). I ziemia nie rodzi w ich mocy, przez ich siłę, ani przez zasiew i żniwo, jak tutaj (we’la olidat ar’a be’cheila dilhon, zroa we’chatzda ke’hanei). I nie powracają, chyba że po wielu latach i czasach (we’la ahadran ela be’kama sznin we’zimnin). A oni są tymi, o których powiedziano: „Bogowie, którzy nie stworzyli nieba i ziemi, zginą z ziemi wyższej, która jest Tewel” (we’inun elaha di’szmaja we’arka la awdu, je’avedu me’ar’a ila’a de’Tevel). Aby nie panowali nad nią, nie błądzili po niej i nie powodowali, że ludzie skalają się z powodu przypadków nocnych (de’la jiszl’tun bah, we’la jeszot’tun bah, we’la jehon garmin le’bnei nasza le’ista’awa mi’mikre lejlaja). I dlatego „zginą z ziemi i spod nieba”, które zostały stworzone w imieniu „Ele”, jak jest powiedziane (we’al da je’avedu me’ar’a u’min techot szmaja de’it’avidu be’szma de’Ele, ke’ma de’itmar).

Sulam

159) Niebiosa, które tam panują, różnią się od naszych niebios. Nie dają ziemi siły, aby mogła ona wydawać na niej siew i żniwo, jak u nas, i nasiona mogą wykiełkować ponownie dopiero po długim czasie, trwającym całe lata. I o nich powiedziano: „Bóstwa (Elohim), które nie uczyniły nieba i ziemi, zginą z tej ziemi”[36] – z ziemi wyższej, nazywanej Tewel, aby nie panowali nad nią i nie latali po niej, i nie doprowadzali ludzi do skalania przez nocny przypadek. I dlatego „zginą z tej ziemi i spod niebios”⁴⁹¹ – stworzonych imieniem ELE.

Wyjaśnienie. „Nasze niebiosa” otrzymują napełnienie od Zeir Anpina, który posiada mochin porodzenia. I dlatego „nasza ziemia”, otrzymująca napełnienie od jego Nukwy, umożliwia władzę znajdujących się tam klipot. Dlatego „nie dają one ziemi siły, aby mogła wydawać na niej siew i żniwo, jak u nas” – ponieważ ta ziemia nie ma siły, by przyjąwszy ziarno, wykiełkować i wydać żniwo tak jak nasza ziemia. „I nasiona mogą wykiełkować ponownie dopiero po długim czasie, trwającym całe lata” – ponieważ ziarno zasiane tam nie wykiełkuje inaczej jak „po długim czasie, trwającym całe lata”.

I powiedziano o tych dwóch władcach, Afrirze i Kastimonie, że to są „bóstwa (Elohim), które nie uczyniły nieba i ziemi”⁴⁹¹ – to znaczy nie są w stanie naprawić tych niebios i ziemi Arka, by mogły wydawać owoce. I dlatego nie mają prawa błąkać się i wprowadzać ludzi w grzech na naszej ziemi, Tevel. Ponieważ, przebywając tutaj, niszczą naszą ziemię, czyniąc ją „niebiosami i ziemią” podobnymi do ich.

„Zginą z tej ziemi”⁴⁹¹ – z ziemi wyższej, nazywanej Tewel – to znaczy, zginą z naszej ziemi, nazywanej Tevel, „aby nie panowali i nie latali po niej, i nie doprowadzali ludzi do skalania przez nocny przypadek” – ponieważ przez swoje błąkanie się nad naszą ziemią Tewel doprowadzają ludzi do skalania przez nocny przypadek. I to jest przekleństwo spoczywające nad Arką z powodu ich panowania tam.

„I spod niebios” naszych, „stworzonych imieniem ELE”. Ponieważ nasze niebiosa otrzymują od naprawionych ZoN, „stworzonych imieniem ELE”. Jak powiedziano: „Na początku stworzył Wszechmogący (Elohim אלהים)”[37] – to znaczy MI (מי) łączy się z ELE (אלה), dlatego też nasza ziemia zostaje naprawiona dzięki wyższej świętości. Wszak dzięki temu połączeniu możliwe jest istnienie świata. I dlatego ci dwaj władcy nie mają prawa błąkać się tutaj.

160) I dlatego ten werset został przetłumaczony na aramejski, aby wyżsi aniołowie nie pomyśleli, że mówi się o nich, i żeby nas nie oskarżali (we’al da hai kra targum, de’la jachszewun malachei ila’ei da’alajhu amrin, we’la je’katr’gu lan). I dlatego tajemnica „Ele”, jak zostało powiedziane, jest świętym słowem, które nie zostało zmienione w tłumaczeniu (we’al da raza de’Ele, ke’ma de’itmar, ihu mila kadisza de’la itchalaf ba’targum).

Sulam

160) I to wypowiedzenie przytoczone jest w języku przekładu, aby wyżsi aniołowie nie pomyśleli, że mówi się o nich, i nie zwrócili się przeciwko nam. Słowo ELE (אלה) jest słowem świętym i nie ulega zmianie w języku przekładu, dlatego całe wypowiedzenie zapisane jest w języku przekładu, z wyjątkiem słowa ELE (אלה). I powiedziano: „Zginą z tej ziemi i spod tych niebios (ELE)”⁴⁹¹, ponieważ to słowo nie ma przekładu, ponieważ połączenie ELE z MI przyciąga wyższe mochin Hochmy. I jeśli profanują litery ELE, tak jak Kain, to upadają w klipot i nawet świętość przekładu nie pozostaje w nich, tak że nie są w stanie usłyszeć języka przekładu, który reprezentuje WaK świętości[38].

---

[1] Tora, Bereszit, 1:1. „Na początku stworzył Wszechmogący niebo i ziemię”.
[2] Prorocy, Jirmijahu, 10:11. „Tak im powiedzcie: ‘Bogowie, którzy nie uczynili nieba i ziemi, zginą z ziemi i spod tego nieba’”.
[3] Zob. p. 150.
[4] Zob. wyżej, artykuł „Kto je stworzył”, według Elijahu, p. 14.
[5] Prorocy, Jeszajahu, 40:26. „Podnieście oczy ku górze i zobaczcie: kto je stworzył? Ten, który wyprowadza ich zastępy według liczby, woła je po imieniu; dzięki Jego wielkiej mocy i Jego potędze żadna z nich nie zawodzi”.
[6] Zob. wyżej, p. 15.
[7] Targum – przekład z języka hebrajskiego na aramejski.
[8] Zob. wyżej, artykuł „Matka pożycza swoje szaty córce”, p. 16.
[9] Zob. p. 18.
[10] Zob. komentarz Sulam do artykułu „Matka pożycza swoje szaty córce”.
[11] To pomoże zrozumieć to, co zostało powiedziane w Zoharze, parasza Lech Lecha, p. 289–295.
[12] Prorocy, Jirmijahu, 10:11. „Tak im powiedzcie: ‘Bogowie, którzy nie uczynili nieba i ziemi, zginą z ziemi i spod tego nieba’”
[13] Hesed–Gwura–Tiferet–Necach–Hod–Jesod–Malchut – siedem dolnych sfirot.
[14] Tora, Bereszit, 4:8. „I powiedział Kajin do Hevela, swojego brata… I stało się, gdy byli na polu, że powstał Kajin przeciwko swojemu bratu Hevelowi i zabił go”.
[15] Zob. wyżej, artykuł „Matka pożycza swoje szaty córce”, p. 17.
[16] Zob. Zohar, parasza Bereszit, część 2, p. 341.
[17] Tora, Bereszit, 4:16. „I odszedł Kajin sprzed oblicza Stwórcy i osiedlił się w ziemi Nod, na wschód od Edenu”.
[18] Prorocy, Jeszajahu, 49:26. „I sprawię, że twoi ciemięzcy będą jeść własne ciało, i będą się upijać swoją krwią jak moszczem; i wszelkie ciało pozna, że Ja jestem Stwórcą, twoim Zbawicielem i twoim Odkupicielem, Potężnym Jakuba”.
[19] Prorocy, Micha, 7:18. „Któż jest Stwórcą jak Ty, który przebacza winę i nie pamięta przestępstwa resztki swojego dziedzictwa? Nie trwa na zawsze w swoim gniewie, bo miłuje miłosierdzie”.
[20] Pisma, Kohelet, 7:14. „W dniu pomyślności ciesz się, a w dniu nieszczęścia rozważ: jedno i drugie uczynił Wszechmogący, aby człowiek nie mógł odgadnąć, co po nim nastąpi”.
[21] Zob. Zohar, parasza Ki Tisa, artykuł „I teraz zostaw Mnie”, p. 57.
[22] Tora, Bereszit, 9:6. „Kto przeleje krew człowieka, przez człowieka jego krew będzie przelana – bo na obraz Wszechmogącego uczyniony został człowiek”.
[23] Zob. Zohar, parasza Ki Tisa, artykuł „I teraz zostaw Mnie”, p. 57, a także Zohar, parasza Naso, sekcja Idra Rabba, artykuł „Ogólna właściwość człowieka”, p. 336.
[24] Pisma, Tehilim, 107:26. „Wznosili się aż do niebios, opadali w otchłań – ich dusza omdlewała w niedoli”.
[25] Tora, Bemidbar, 24:4. „Oto wypowiedź Bilama, syna Beora, wypowiedź męża o otwartym oku – wypowiedź tego, który słyszy słowa Wszechmogącego, zna myśl Najwyższego, widzi wizję Wszechmocnego, upada, a jednak oczy jego są otwarte”.
[26] Tora, Dewarim, 34:10. „I nie powstał już więcej prorok w Israelu jak Mosze, którego Stwórca znał twarzą w twarz”.
[27] Szczegółowe wyjaśnienie tej kwestii znajdziesz w Zoharze, parasza Balak, w artykule „Aza i Azael, ‘upadający i prorokujący’”, p. 416–425.
[28] Pisma, Tehilim, 8:5. „Czym jest człowiek, że o nim pamiętasz, i syn człowieczy, że o niego dbasz?”
[29] Tora, Bereszit, 1:26. „I powiedział Wszechmogący: Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, według Naszego podobieństwa, i niech panują nad rybami morza, nad ptactwem nieba, nad bydłem, nad całą ziemią i nad wszelkim pełzającym po ziemi”.
[30] Prorocy, Jechezkel, 36:26. „I dam wam nowe serce, i nowego ducha włożę w wasze wnętrze; i usunę z waszego ciała serce kamienne, i dam wam serce mięsiste”.
[31] Tora, Bereszit, 6:2. „I widzieli synowie Boży, że córki ludzkie były piękne, i brali je sobie za żony, którekolwiek wybierali”.
[32] Prorocy, Melachim Alef, 6:7. „A dom, gdy był budowany, był wznoszony z kamienia już obrobionego w kamieniołomie, tak że nie było słychać w domu przy jego budowie młota, siekiery ani żadnego narzędzia żelaznego”.
[33] Zob. p. 157.
[34] Prorocy, Jechezkel, 14:5. „Aby uchwycić dom Israela w ich sercu, ponieważ wszyscy oddalili się ode Mnie przez swoje bożki”.
[35] Tora, Bereszit, 6:4. „W owych dniach byli na ziemi olbrzymi, a także potem, gdy synowie Boży obcowali z córkami ludzkimi, które im rodziły – to byli mocarze z dawien dawna, sławni ludzie”.
[36] Prorocy, Jirmijahu, 10:11. „Tak im powiecie: Bogowie, którzy nie uczynili nieba i ziemi, zginą z ziemi i spod tego nieba”.
[37] Tora, Bereszit, 1:1. „Na początku stworzył Wszechmogący niebo i ziemię.”
[38] Zob. wyżej, p. 152.