148) „A ja oto sprowadzę potop wód na ziemię” (wa-ani hin’ni mewi et ha-mabul majim al ha-arec). Rabbi Jehuda rozpoczął (Rabbi Jehuda patach): „To są wody Meriba, przy których synowie Israel spierali się ze Stwórcą i został On w nich uświęcony” (hema mej Meriba aszer rabu bnej Israel et Haszem wa-jikadesz bam). Czyż w innym miejscu synowie Israel nie spierali się ze Stwórcą (we-chi be-atar achara lo rabu bnej Israel et Haszem)? Czym różni się to miejsce, gdzie jest powiedziane: „To są wody Meriba”, a nie inne (maj szena hacha de-ka-amar: hema mej Meriba, we-la acharanin)? Lecz te były rzeczywiście wodami Meriba (ela hanej mej Meriba hawu wadaj), ponieważ dały siłę i moc panu sądu, aby się wzmocnił (de-jahawu chejla we-tokfa le-marejhon de-dina le-it’akfa). Ponieważ są wody słodkie i są wody gorzkie (be-gin de-it majin metukin, we-it majin meriran), są wody czyste i są wody mętne (it majin tslilan, we-it majin achiran), są wody pokoju i są wody sporu (it majin szelam, we-it majin ketatu). I dlatego jest napisane: „To są wody Meriba, przy których synowie Israel spierali się ze Stwórcą” (u-al da: hema mej Meriba aszer rabu bnej Israel et Haszem), ponieważ przyciągnęli na siebie kogoś, kogo nie potrzebowali (de-amszichu alajhu le-man de-la itstrich), i zostali w nich ukarani (we-ist’ibu bejhu). To jest to, co jest napisane: „I został On w nich uświęcony” (hada hu di-ketiw: wa-jikadesz bam).
Sulam
148) „A Ja, oto Ja sprowadzę potop wody na ziemię”. „To są wody sporu, z powodu tego, że synowie Israela spierali się ze Stwórcą”[1]. Czyż w innym miejscu synowie Israela nie spierali się ze Stwórcą? Co więc tutaj się zmieniło, skoro powiedziano: „To są wody sporu”, co oznacza: „a nie inne”? To były wody sporu, które dały siłę i odwagę osądzonemu, aby się umocnił. Ponieważ istnieją:
- słodkie wody i gorzkie wody, to znaczy świętość i jej przeciwieństwo, odnoszące się do prawej linii;
- przejrzyste wody i mętne wody, świętość i jej przeciwieństwo w lewej linii;
- wody pokoju i wody sporu, świętość i jej przeciwieństwo w środkowej linii.
I to, co powiedziano w Piśmie: „To są wody sporu, z powodu tego, że synowie Israela spierali się ze Stwórcą”, wskazuje na przeciwieństwo świętości w środkowej linii. Ponieważ przyciągnęli do siebie tego, kogo nie powinni byli przyciągać, to znaczy przeciwieństwo świętości, nazywane „wodami sporu”, i skalali się nimi. I dlatego powiedziano: „I uświęcił ich”.
149) Rabbi Chizkija powiedział do niego (amar lo Rabbi Chizkija): „Jeśli tak, to dlaczego jest napisane „i został uświęcony” (i hachi, maj wa-jikadesz)? Powinno być napisane „i zostali uświęceni” (wa-jikadeszu mi-ba’ej le). Lecz słowo to zostało podniesione (ela mila istalikat), „i został uświęcony” oznacza, że został naruszony ktoś, kto nie powinien być naruszony (it’pagem man de-la itstrich), jakby to było możliwe, tak jak została naruszona luna (kibjachol, de-it’pagmat sihara). „I został uświęcony” tutaj nie oznacza pochwały (wa-jikadesz la le-sziwcha ihu hacha). „A ja oto sprowadzam potop” (wa-ani hin’ni mewi et ha-mabul), jak już wyjaśniliśmy (ke-ma de-okimna), aby sprowadzić niszczyciela na nich (le-ajeta’a mechabbla alajhu), tak jak oni się nim splugawili (ke-ma de-inun ist’abu bejhu).”
Sulam
149) W takim razie, co oznacza „i uświęcił”? Należałoby powiedzieć „i uświęcili”, w liczbie mnogiej, co wskazywałoby na synów Israela. Jednak to słowo ma ukryte znaczenie i oznacza, że uszczerbek poniósł ten, kto nie powinien był go ponieść, ponieważ uszczerbku doznała luna, Nukwa. Słowo „uświęcił” nie jest tutaj użyte w pozytywnym sensie, lecz Pismo to ukrywa i nie chce tego uczynić jawnie widocznym.
„A Ja, oto Ja sprowadzę potop”, jak już powiedziano – po to, aby sprowadzić na nich niszczyciela, przez którego się skalali. Jak powiedzieliśmy, „wody sporu” to imię niszczyciela, przez którego się skalali; tak samo i tutaj: „potop” to imię niszczyciela, przez którego się skalali.
150) Rabbi Jose powiedział (amar Rabbi Jose): „Biada bezbożnym (waj lon le-resza’aja), którzy nie chcą powrócić przed Stwórcą ze swoich win, póki są jeszcze w tym świecie (de-la ba’an le-atava kamej Kudsza Berich Hu al chowejhon, be-od de-inun be-haj alma). Ponieważ gdy człowiek siada i żałuje za swoje winy (de-kad ben nasz atew, we-itnecham al chowoj), Stwórca przebacza mu (Kudsza Berich Hu machil le). Ale ci, którzy utwierdzają się w swoich winach (we-kol inun de-mit’takfin be-chowajhu) i nie chcą powrócić przed Stwórcą ze swoich win (we-la ba’ej le-atava kamej Kudsza Berich Hu al chowejhon), później upadną do Gehinnom (le-watar jinfelu la-Gejhinom) i nigdy stamtąd nie wyjdą (we-la jiskun le mi-taman le-almin).”
Sulam
150) Biada grzesznikom, którzy nie chcą pokutować przed Stwórcą za swoje przewinienia podczas pobytu w tym świecie. Ponieważ gdy człowiek pokutuje i żałuje swoich przewinień, Stwórca mu przebacza. A wszyscy ci, którzy trzymają się swoich przewinień i nie chcą pokutować przed Stwórcą za swoje przewinienia – upadają potem w otchłań i nigdy nie zostaną z niej podniesieni.
151) Przyjdź i zobacz (ta chaze), ponieważ utwierdziło swoje serce całe pokolenie Noacha (be-gin de-atkifu libajhu kol inun dara de-Noach), i chcieli ukazać swoje winy jawnie (u-ba’u le-achaza’a chowejhu be-itgalja), Stwórca sprowadził na nich sąd w taki sam sposób (Kudsza Berich Hu ajtej dina alajhu be-hahu gawna). Rabbi Icchak powiedział (amar Rabbi Icchak): „I nawet gdy człowiek grzeszy w ukryciu (wa-afilu kad chatej ben nasz be-itkasje), Stwórca jest miłosierny (Kudsza Berich Hu rachman), i jeśli człowiek powróci do Niego (we-i taw ben nasz le-gabejhu), okrywa go (chafej alejhu), przebacza mu (u-machil le) i pozostawia go w spokoju (we-szawik le). A jeśli nie (we-i la), objawia go przed oczami wszystkich (galej le le-ejnej kolla). Skąd to wiemy (menalan)? Z przypadku soty (mi-sota).”
Sulam
151) Lecz ponieważ całe pokolenie Noacha zatwardziło swoje serce i pragnęło otwarcie ukazywać swoje przewinienia, Stwórca sprowadził na nich sąd w tej samej formie. Ponieważ nawet jeśli człowiek grzeszy, lecz ukrywa to, Stwórca okazuje mu miłosierdzie, i jeśli człowiek powróci do Niego, to On jest dla niego pobłażliwy, nie przypisuje mu winy i przebacza mu. A jeśli nie powraca do Niego, to Stwórca ujawnia jego przewinienia na oczach wszystkich. Skąd to wiemy? Z tego, co powiedziano o niewiernej kobiecie, która zgrzeszyła w ukryciu, a Stwórca ujawnia jej grzech otwarcie poprzez „wody sprowadzające przekleństwo”[2].
152) I tak samo ci winni zostali wykorzenieni z ziemi jawnie (we-hachi nami itmachun ilejn chajjewaja me-ar’a be-itgalja). Jak zostali wykorzenieni (we-hejch itmachun)? Wody wypływały z otchłani i były wrzące (ela da-hawu nafkej maja, wa-hawu retichan, min tehom’a), wznosiły się i przepływały przez nich, zabierając z nich wszelką wilgoć (we-salki we-a’awar minajhu maszka). I skoro zabrały z nich wilgoć (we-kejwan de-a’awar minajhu maszka), tak samo było z ich ciałem (hachi nami bisra), i nie pozostali z niczym innym niż same kości (we-la isztaru ela be-garmajhu le-chud), aby spełniło się to, co jest napisane: „I zostali starci z ziemi” (le-kajema di-ketiw: wa-jimmachu min ha-arec). I wszystkie te kości rozproszyły się jedna od drugiej (we-kol inun garmej, itparadan da min da), i nie pozostały razem (we-la isztaru ka-chada), i całkowicie zniknęli ze świata (u-mi-kolla it’awru me-alma). Rabbi Icchak powiedział (Rabbi Icchak amar): „I zostali starci z ziemi” (wa-jimmachu min ha-arec). Co oznacza „zostali starci” (maj wa-jimmachu)? Jak jest powiedziane: „Niech zostaną wymazani z księgi życia” (ke-ma de-ketiw: jimmachu mi-sefer chajim). Stąd się uczymy (mi-kan olifna), że nie mają oni wskrzeszenia na wieczność (de-lejt lon techijja le-almin) i nie powstaną na sądzie (we-la jikumun be-dina).
Sulam
152) I tak samo ci grzesznicy zostali starti z ziemi otwarcie – pokolenie potopu. Wody wypływały i podnosiły się z otchłani, kipiały i zdzierały z nich skórę. A kiedy skóra już z nich schodziła, zaczynała schodzić także i ich ciało, i pozostawały z nich jedynie kości. I spełniło się to, co powiedziano: „I zostali starci z ziemi”[3]. I wszystkie ich kości rozdzieliły się jedna od drugiej i nie pozostały razem. I zostali całkowicie usunięci ze świata. „I zostali starci”, jak powiedziano: „Zostaną starci z księgi życia”[4]. I nie będzie dla nich zmartwychwstania na wieki, i nie powstaną w czasie sądu.
[1] Tora, Bemidbar (Księga Liczb), 20:13. „To są wody sporu, ponieważ synowie Israela spierali się ze Stwórcą, i został On przez nie uświęcony”.
[2] Tora, Bemidbar (Księga Liczb), 5:27. „Jeżeli się skalała i była niewierna swojemu mężowi, wtedy ta woda, sprowadzająca przekleństwo, przeniknie w nią i stanie się gorzką”.
[3] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 7:23. „I zatarł wszystko, co istniało na powierzchni ziemi: od człowieka do bydła, do pełzającego stworzenia i do ptaków niebios – i zostały starte z ziemi; i pozostał tylko Noach i to, co było z nim w arce”.
[4] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 69:29. „Niech będą wymazani z księgi życia i niech nie będą zapisani wśród sprawiedliwych”.