209) „Człowieka” – to już zostało wyjaśnione (et ha-Adam, ha okimna). Ale mężczyzna i kobieta razem rozdzielają się, aby być twarzą w twarz (aval de-zachar we-nukwa ke-chada, mitparszan le-mehewwe apin be-apin). Jak jest napisane? „Proch z ziemi” – teraz jest gotowy do naprawy (ma ketiw? Afar min ha-adama, haszta kajma le-atkana). Chodź i zobacz (ta chaze), kobieta, gdy łączy się ze swoim mężem, nazywa się jego imieniem (itta kad itchabrat be-ba’alah, itkariat al szem ba’alah). „Mąż” i „żona” (isz – isza), „sprawiedliwy” i „sprawiedliwość” (cadik – cedek). On jest „jelonkiem”, a ona „prochem” (ihu ofer, we-ihi afar). On jest „jeleniem”, a ona „pięknem” (ihu cewi, we-ihi cewija). „Piękna ona wśród wszystkich ziem” (cewi hi le-kol ha-aracot).
Sulam
209) Powiedziano: „I stworzył Stwórca Wszechmogący człowieka – proch z ziemi”[1]. „Człowieka” – obejmuje zachar i Nukwę razem, czyli podwójny parcuf, i nie rozstawali się ze sobą, aby osiągnąć stan „panim be-panim” (dosł. twarzą w twarz). I powiedziano o nich: „Proch z ziemi”. A teraz musi nastąpić ich naprawa, czyli mają się oddzielić od siebie, aby osiągnąć stan „panim be-panim”.
I dalej wyjaśniona zostaje naprawa, na którą wskazują słowa „proch z ziemi”. Kiedy kobieta wychodzi za mąż, nazywana jest imieniem swojego męża, na przykład: małżonek – małżonka, sprawiedliwy – sprawiedliwość. On nazywany jest jelonkiem (ofer), a ona – prochem (afar). On nazywany jest jeleniem (cwi), a ona – pięknem (cwijja). Jak powiedziano: „Piękna ona wśród wszystkich ziem”[2].
Wyjaśnienie. Tak jak Stwórca nazywany jest jeleniem lub jelonkiem, ponieważ zanim Zeir Anpin zostanie osłodzony w Binie, nazywany jest jelonkiem, a po osłodzeniu w Binie nazywany jest jeleniem (cwi). Jak powiedziano: „Podobny mój ukochany do jelenia lub jelonka”[3]. I tak samo Nukwa nazywana jest tymi imionami.
I znajduje się na to potwierdzenie w słowach „piękna (cwi) ona wśród wszystkich ziem”, że ziemia, Nukwa, nazywana jest również cwi (piękno), podobnie jak jej mąż, który nazywany jest cwi (jeleń). Dlatego zanim Nukwa zostanie osłodzona w Binie, nazywana jest prochem (afar), podobnie jak jej mąż, który w tym czasie nazywa się jelonkiem (ofer). W ten sposób wyjaśniona zostaje nazwa „proch (afar)” w słowach „proch z ziemi”.
210) Napisano: „Nie sadź sobie świętego drzewa, żadnego drzewa w miejscu ołtarza Stwórcy, twojego Elohim, który uczynisz sobie” (ketiw: lo tita lecha aszera kol ec ec el mizbeach Haszem Elohejcha aszer taase lecha). [Czy w takim razie] obok ołtarza, a czy powyżej niego albo w innym miejscu jest dozwolone? (ecel mizbeach, we-chi le-ejla minej, o be-atar achara man szarjaja). Lecz to już wyjaśniliśmy (ela ha okimna). „Aszer” to mąż (aszer, da baala), ponieważ kobieta jest nazywana według imienia swojego męża – „aszera” (de-itta itkeriat al szum baala aszera). I dlatego jest napisane: „Dla Baala i dla Aszery” (we-al da ketiw: la-Baal we-la-Aszera). Dlatego napisano: „Nie sadź sobie świętego drzewa, żadnego drzewa w miejscu ołtarza Stwórcy, twojego Elohim” (be-gin kach ketiw: lo tita lecha aszera kol ec ec el mizbeach Haszem Elohejcha), zamiast tego miejsca, gdzie jest ołtarz Stwórcy (lakowel atar de-hahu mizbeach Haszem). Ponieważ ołtarz Stwórcy stoi na tym (de-ha mizbeach Haszem ihu kajma al da), i w związku z tym zamiast niego nie sadź sobie innego świętego drzewa (we-al da lakowla lo tita lecha aszera achara).
Sulam
210) „Nie sadź sobie świętego drzewa (aszera), żadnego drzewa w miejscu ołtarza Stwórcy, Wszechmogącego twojego”[4]. „W miejscu ołtarza” oznacza, że tylko w miejscu ołtarza zabronione jest sadzenie świętego drzewa. Ale czyżby nad ołtarzem lub w innym miejscu ktoś zezwolił na sadzenie świętego drzewa (aszera)? Jednak Aszer – to imię jej męża, a żona nazywana jest jego imieniem – Aszera. Aszer – to Zeir Anpin. Ponieważ w imionach „Będę (Ehje) tym, kim (Aszer) będę (Ehje)”[5] dwa Ehje to Hochma i Bina, a Aszer to Zeir Anpin, czyli właściwość Daat, harmonizująca między Hochmą a Biną.
Aszera – to Nukwa Zeir Anpina. Dlatego powiedziano: „Dla Baala i dla Aszery”[6], które przeciwstawiają się parcufowi ZoN świętości. Baal – to Zeir Anpin, a Aszera – to Nukwa. Dlatego powiedziano: „Nie sadź sobie świętego drzewa (aszera), żadnego drzewa w miejscu ołtarza”. „W miejscu” – to samo co „zamiast”. Oznacza to: „Nie sadź sobie świętego drzewa (aszera)” – czyli dla bałwochwalstwa, zamiast „ołtarza Stwórcy, Wszechmogącego twojego”. Ponieważ ołtarz Stwórcy został ustanowiony po to, aby anulować klipę świętego drzewa (aszera). Dlatego zamiast ołtarza „nie sadź sobie świętego drzewa (aszera)”, to znaczy innego, należącego do bałwochwalstwa.
211) Chodź i zobacz (ta chaze), wszędzie wszyscy, którzy czczą słońce, nazywani są czcicielami Baala (be-kol atar, kol inun palchej szimsza, ikrun owdin la-Baal), a ci, którzy czczą lunę, nazywani są czcicielami Aszery (we-inun de-palchin le-sihara, ikrun owdej Aszera). I dlatego powiedziano: „Dla Baala i dla Aszery” (we-al da la-Baal we-la-Aszera). A Aszera jest nazywana według imienia swojego męża – Aszer (we-Aszera itkrei al szum baala – Aszer). Jeśli tak, dlaczego to imię zostało wymazane? (i hachej, ama-ai it abar szema da). Lecz Aszera nazwana jest tak, ponieważ napisano: „w błogosławieństwie, bo błogosławiły mnie córki” (ela Aszera al szum di-ketiw be-aszrej, ki iszruni banot). Ale nie błogosławiły jej inne narody (we-hu de-la iszrucha szear ammin), i inne stało pod nią (we-kajma achara techota). I nie tylko to, ale też jest napisane: „Wszyscy jej czciciele wzgardzili nią” (we-la od, ela di-ketiw: kol mechabdejha hiziluha). Dlatego to imię zostało wymazane (u-be-gin kach it abar szema da), aby nie wzmocnili się ci, którzy czczą inne narody – bałwochwalcy (u-be-gin de-la jit takkun inun de-owdej szear ammin awoda zara). I nazywamy to „ołtarzem”, ponieważ pochodzi z ziemi (we-karinan mizbeach, de-ihu me-adama), jak napisano: „Ołtarz z ziemi…” (di-ketiw: mizbeach adama we-go). Dlatego „proch z ziemi” (be-ginej kach, afar min ha-adama).
Sulam
211) Wszyscy oddający cześć słońcu nazywani są czcicielami Baala, a wszyscy oddający cześć lunie nazywani są czcicielami Aszery. Dlatego powiedziano: „Dla Baala i dla Aszery”, gdzie Baal – to słońce, zachar, a Aszera – to luna, nekewa. I Aszera nazywana jest imieniem swojego męża, którego imię to Aszer.
Jeśli więc nazywana jest imieniem swojego męża, Aszera, to dlaczego zostało odebrane to imię Nukwie? Ponieważ nigdzie nie powiedziano, że Nukwa świętości nazywana jest Aszera. Jednak nazywana jest Aszera w słowach: „Na szczęście moje, bo dziewczęta wychwalać będą moje szczęście”[7], ponieważ inni czynią ją szczęśliwą i wywyższają ją. Ponieważ o niej powiedziano: „Piękna wysokość, radość całej ziemi”[8]. Natomiast pozostałe narody nie wywyższyły jej szczęścia, lecz zamiast niej postawiły inną „aszerę” (święte drzewo), należącą do bałwochwalstwa.
I co więcej, wzgardzili nią. Jak powiedziano: „Wszyscy, którzy ją czcili, zaczęli nią pogardzać”[9]. Dlatego odebrane zostało jej to imię, ponieważ nie wywyższają już jej szczęścia. I aby pozostałe narody-bałwochwalcy nie wzmacniały się, nazywana jest ołtarzem uczynionym z ziemi.
Wyjaśnienie. Ołtarz – to imię nadane jej zamiast Aszery i jest on uczyniony z ziemi (adama), czyli odnosi się do właściwości Biny, zwanej „ziemia (adama)”, od słów „ziemia Edom”, wskazujących na Binę. I dzięki temu osłodzeniu przez Binę otrzymuje mohin stanu „panim be-panim”, które anuluje siły narodów-bałwochwalców. Jak powiedziano: „Ołtarz z ziemi uczynisz Mi”[10]. Dlatego powiedziano także o Adamie Riszonie: „I stworzył Stwórca Wszechmogący człowieka – proch (afar) z ziemi (adama)”. Proch (afar) – to Malchut, ziemia (adama) – to Bina, i dzięki osłodzeniu właściwości „proch (afar)” w właściwości „ziemia (adama)” dostąpił on mohin tchnienia życia (neszama chaim).
212) „I tchnął w jego nozdrza tchnienie życia” (wa-jipach be-appaw niszmat chajim). Tchnienie życia zostało włączone w ten proch, jak nekewa, która zapładnia się od męskiego (itkelil niszmat chajim be-hahu afar, ke-nukwa de-mit abbera min de-chura), ponieważ łączą się i ten proch wypełnia się wszystkim (de-ha mitchabran, we-itmalja haj afar mi-kola). A czym jest to? To duchy i dusze (u-maj ihu? ruchin we-niszmatin). I stał się człowiek istotą żywą (wa-jehi ha-adam le-nefesz chaja). Teraz człowiek został naprawiony i ustanowiony, aby naprawiać i żywić istotę żywą (haszta it takan we-kajam adam le-atkana u-le-mezan le-nefesz chaja).
Sulam
212) Po tym, jak proch został osłodzony w ziemi, powiedziano: „I tchnął w jego nozdrza tchnienie życia” – to tchnienie życia włączyło się w proch, który otrzymał osłodzenie, to znaczy w guf (ciało) Adama Riszona, podobnie jak nekewa, która staje się brzemienna od zachar. Innymi słowy, po tym, jak to ciało zostało włączone we właściwość ziemia, czyli Binę, guf (ciało) Adama Riszona wzniosło się do Nukwy świata Acilut, obłaczającej Binę i wznoszącej się w nią podczas ibura (zarodzenia). I tam otrzymuje tchnienie życia (neszmat chaim), przechodząc przez stany ibur-jenika-mochin. I wtedy łączą się neszama i guf.
Światło Biny nazywa się neszama, a po tym, jak guf otrzymuje osłodzenie i staje się kli Biny, staje się godny otrzymania światła Biny. I wtedy łączą się światło i kli, a proch, guf, napełnia się wszystkimi światłami, to znaczy właściwościami ruach i neszama. I wtedy powiedziano: „I stał się człowiek istotą żywą”, ponieważ teraz człowiek został naprawiony ciałem (guf) i duszą (neszama) i przygotowuje się do naprawy i karmienia „istoty żywej (nefesz chaja)”, czyli jego Nukwy.
[1] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 2:7. „I ukształtował Stwórca Elohim człowieka z prochu ziemi, i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia; i stał się człowiek istotą żywą.”
[2] Prorocy, Jechezkel (Księga Ezechiela) 20:6. „Tego dnia podniosłem rękę, przysięgając, że wyprowadzę ich z ziemi Micraim (Egiptu) do ziemi, którą dla nich wybrałem, opływającej w mleko i miód, najpiękniejszej ze wszystkich ziem.”
[3] Pisma, Szir ha-Szirim (Pieśń nad Pieśniami) 2:9. „Mój umiłowany podobny jest do sarny albo młodego jelenia. Oto stoi za naszym murem, zagląda przez okna, patrzy przez kraty.”
[4] Tora, Dewarim (Księga Powtórzonego Prawa) 16:21. „Nie sadź sobie aszery (świętego drzewa) ani żadnego drzewa obok ołtarza Pana, Boga twego, który uczynisz.”
[5] Tora, Szemot (Księga Wyjścia) 3:14. „I powiedział Bóg do Moszego: ‘Ehje aszer ehje’ (Będę, który będę). I dodał: ‘Tak powiesz synom Israela: Ehje (Będę) posłał mnie do was.’”
[6] Prorocy, Melachim Bet (Druga Księga Królewska) 23:4. „Król rozkazał Chilkijahu, najwyższemu kapłanowi, oraz kapłanom drugiego rzędu i strażnikom progu, aby wynieśli ze świątyni Pana wszystkie przedmioty wykonane dla Baala, Aszery i całego zastępu niebieskiego. Spalił je poza Jeruszalaim (Jerozolimą) na polach Kidronu, a ich popiół zaniósł do Betel.”
[7] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 30:13. „I powiedziała Lea: ‘Na szczęście mi, bo dziewczęta będą mnie nazywać szczęśliwą.’ I nazwała go Aszer.”
[8] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów) 48:3. „Piękna w swej wyniosłości, radość całej ziemi, góra Cijon (Syjon), na krańcach północy, miasto wielkiego Króla.”
[9] Pisma, Ejcha (Lamentacje) 1:8. „Ciężko zgrzeszyła córka Jeruszalaim (Jerozolimy), dlatego stała się jak nieczysta; wszyscy, którzy ją szanowali, teraz nią gardzą, bo ujrzeli jej nagość; ona sama wzdycha i odwraca się.”
[10] Tora, Szemot (Księga Wyjścia) 20:21. „Ołtarz z ziemi uczynisz Mi i będziesz na nim składał swoje ofiary całopalne.”