293) „I byli synowie Noacha, którzy wyszli z arki” (wa-jihju bnej Noach ha-jotze’im min ha-tewa). Rabbi Elazar powiedział (Rabbi Elazar amar): „Skoro jest napisane: „I byli synowie Noacha” (kejwan di-ketiw: wa-jihju bnej Noach), dlaczego mówi „którzy wyszli z arki”? (amaj amar: ha-jotze’im min ha-tewa)”. „Czy miał innych synów, którzy nie wyszli z arki?” (we-chi benin achranin hawu leh, de-la nafkei min tejwuta).
Sulam
293) Jeśli powiedziano: „Byli synowie Noacha”[1], to dlaczego dodano: „którzy wyszli z arki”? Czyż miał on innych synów, którzy nie wyszli z arki?
294) Rabbi Aba powiedział do niego (amar le Rabbi Aba): „Tak, ponieważ później jego synowie zrodzili dzieci” (in, de-ha lewatar, olidu benoj benin). Jak jest napisane: „A oto potomstwo Szem…” (di-ketiw: we-ele toldot Szem we-gomer). „I oni nie wyszli z arki” (we-inun la nafkei mi-go tejwuta). „I dlatego jest napisane: „Ci, którzy wyszli z arki – Szem, Cham i Jafet” (u-be-gin kach ketiw: ha-jotze’im min ha-tewa, Szem, Cham wa-Jafet)”.
Sulam
294) Tak. Ponieważ później jego synowie zrodzili potomstwo, o czym powiedziano: „Oto rodowód Noacha”. A oni nie wyszli z arki, dlatego napisano: „Wyszli z arki: Szem, Cham i Jafet”.
295) Rabbi Szymon powiedział (Rabbi Szymon amar): „Gdybym był na świecie w czasie, gdy Stwórca dał światu Księgę Chanocha i Księgę Adama (ilu havejna szchich be-alma, kad jahew Kudsza Berich Hu sifra de-Chanoch be-alma, we-sifra de-Adam), wzmocniłbym się, aby nie były odnalezione między ludźmi (atkipna, de-la isztakchun bejnej enasza), ponieważ żaden mędrzec nie miałby odwagi, by w nie spojrzeć (be-gin de-la chajeszu kol chachaman le-istakkala behu), i błądziliby w innych słowach, aby wyprowadzić je poza obszary wyższej świętości do innych obszarów (we-ta’an be-milin achoranin, le-afaka me-reszu ila’a, le-reszu achara). A teraz oto mędrcy świata znają te słowa, ukrywają je i umacniają się w służbie swojego Pana” (we-haszta ha chachimej alma jad’in milin, we-satmin lon, u-mit-takpej be-pulchana de-marejhon).
Sulam
295) Powiedział Rabbi Szymon: „Gdybym znajdował się na świecie w czasie, gdy Stwórca dał światu Księgę Chanocha i Księgę Adama, zrobiłbym wszystko, co możliwe, aby nie trafiły one w ręce ludzi”. Ponieważ wszyscy mędrcy w tamtym czasie nie zachowywali ostrożności przy ich studiowaniu i błądzili, zmieniając zwykłe tłumaczenie słów na inne wyjaśnienia, wyprowadzając je poza obszary wyższej świętości do innych obszarów, które nie posiadają świętości. Lecz teraz mędrcy świata znają powiedziane i ukrywają je, nie ujawniając tajemnic, i umacniają się w pracy swego Pana. Dlatego teraz dozwolone jest zajmowanie się tym, co ukryte.
296) I ten werset znalazłem w tajemnicy tajemnic (we-haj kera, aszkachna be-raza de-razin). Gdy obudziła się radość wszystkich radości, ukryta i zakryta, starzec starców (de-kad it’ar chedwa de-kol chedwan, temira setima, sawta de-sawtin), rozbłysło z niej subtelne światło (anheir minej nehiru dakkik), radość wszystkich radości świeciła prawej w najwyższym oleju namaszczenia (chedwa de-kol chedwan, nehir le-jamina, be-meszach rebuwta ila’a), i świeciła lewej radością dobrego wina (we-nehir le-sma’ala be-chedwa de-chamra taw), świeciła środkowej radością dwóch stron (nehir le-emtsa’ita be-chedwa de-trein sitrin). Obudził się wiatr i wzniósł się wiatr, i został przekazany w duchu (ruach it’ar, we-ruach salka, we-itjehev be-ruacha).
Sulam
296) Tę historię o „synach Noacha, którzy wyszli z arki” znalazłem w „Tajemnicy tajemnic”. „Kiedy budzi się upojenie, wyniesione ponad wszystkie upojenia, ukryte, skryte” – to znaczy Bina podczas jej wzniesienia do rosz Arich Anpina, gdzie staje się Hochmą, „przyczyną wszystkich przyczyn” – Arich Anpinem – „zaczyna świecić od wewnątrz subtelnym światłem” – ponieważ Bina może otrzymać od Arich Anpina jedynie subtelne światło, z powodu braku w nim chasadim[2]. I z tego powodu Bina ukrywa się i staje się skryta. Dlatego Bina obudziła się i przyjęła w siebie świecenie trzech linii, nazywane „upojeniem, wyniesionym ponad wszystkie upojenia, świeci prawej linii najwyższym olejem namaszczenia” – jest to świecenie chasadim, punkt cholam. „I świeci lewej linii upojeniem doskonałego wina” – jest to świecenie Hochmy, punkt szuruk. „I świeci środkowej linii” – punktowi chirik – „upojeniem dwóch linii” – prawej i lewej. „Ponieważ wiatr (ruach)” – to znaczy Zeir Anpin – „obudził się” i wchodzi w środkową linię Biny, i od niej – punkt chirik i środkowa linia. „I wiatr (ruach)” lewej linii „wzniósł się i przekazał się wiatrowi (ruachowi)” prawej linii, i wtedy trzy linie Biny włączyły się w siebie nawzajem.
297) Przylgnęło jedno do drugiego (dawkan da be-da). Trzy wstąpiły w trzy (telat ajlin be-telat). Z tych trzech wyszła jedna – przymierze, i przylgnęła do przymierza (mi-go telat, nafka chad berit, we-dawka be-berit). Przeniósł się duch, który się wzniósł, i od niego się przeniósł (it’abarat ruach de-salka, mit’abarat minej). Gdy zostały dane po dwóch stronach, duch przylgnął do ducha, i przenoszą się na trzech synów (kad itjeheiwat be-trein sitrin, itdabku ruacha be-ruacha, u-mit’abaran mi-telat benin). Noach oraz arka, z nich wyszła trójka, na podobieństwo trzech najwyższych (we-Noach we-tewa, nafku minajhu telata, ke-gawna de-telata ila’in). I to są ci, którzy wyszli z wnętrza arki: Szem, Cham i Jafet (we-ilejn inun de-nafku mi-go tejwuta: Szem, Cham we-Jafet). Szem – po stronie prawej (Szem: de-bistar jamina), Cham – po stronie lewej (Cham: de-bistar smaal’a), Jafet – jest mieszanką wszystkiego (Jafet: argawana de-kalejl lon).
Sulam
297) I łączą się Zeir Anpin z Biną, i wtedy trzy linie Biny wchodzą i stają się trzema liniami Zeir Anpina. Z trzech linii znajdujących się w Zeir Anpinie wychodzi jedna – brit (przymierze), Jesod (podstawa), i Nukwa jest połączona z przymierzem, a następnie przechodzi od niego wznoszący się ruach (wiatr), ruach lewej linii, i Nukwa zachodzi w ciążę od niego, to znaczy lewa linia przeszła z Zeir Anpina i została przekazana Nukwie[3]. Następnie, gdy Nukwa została włączona w dwie linie Zeir Anpina, otrzymując także chasadim z prawej strony, połączyły się – ruach z ruachem, Zeir Anpin z Nukwą – i Nukwa zachodzi w ciążę z trzema synami. I wtedy od Noacha i arki pochodzą trzej synowie, trzy wyższe linie. To właśnie ci, którzy wyszli z arki: Szem, Cham i Jafet. Szem – z prawej strony. Cham – z lewej strony. Jafet – to argaman (purpura), środkowa linia, zawierająca w sobie wszystkie.
Wyjaśnienie: Szem, Cham i Jafet, którzy wyszli z arki, reprezentują istotę trzech linii znajdujących się w Binie, które rozprzestrzeniły się do Zeir Anpina, a z Zeir Anpina do Nukwy, czyli arki. I to są Szem, Cham i Jafet, którzy narodzili się w arce i wyszli z niej. Najpierw opowiedziano, jak Bina znajdowała się w świeceniu lewej linii, otrzymując jedynie słabe świecenie od Arich Anpina. Następnie powiedziano, że dzięki ruach środkowej linii, który wznosi się do Biny, Bina świeci trzema liniami, zgodnie z zasadą: „Trzy wychodzą z jednego”. To znaczy trzy linie Biny wychodzą z jednego – Zeir Anpina. I dlatego „jeden – Zeir Anpin – istnieje w trzech”. „I trzy wznoszą się w trzech”, ponieważ w wyniku tego, że Zeir Anpin wywołał świecenie w Binie, sam również dostąpił ich.
A następnie „z trzech wychodzi jeden” – brit (przymierze). To znaczy, z trzech linii Zeir Anpina wychodzi jedna – brit (przymierze). I z tym przymierzem, które jest Jesod, połączona jest Malchut jako punkt pod tym Jesod. A następnie Nukwa zostaje ukształtowana: najpierw z lewej linii Zeir Anpina, a następnie ze wszystkich trzech liniach. I dokonuje z nim ziwugu (połączenia), oznaczonego słowami „Noach i arka”. I wtedy otrzymuje kroplę ziwugu, składającą się z trzech linii Zeir Anpina, a te trzy linie nazywane są Szem, Cham i Jafet. I to właśnie te trzy linie, które wyszły w Binie, opuściły ją i przeszły do Zeir Anpina, a z Zeir Anpina do Nukwy, arki, i pochodzą z arki, rodząc się i wchodząc w świat. I dlatego tak dokładnie wskazano: „I byli synowie Noacha, którzy wyszli z arki”.
298) „A Cham jest ojcem Kanaan” (we-Cham hu awi Kanaan). Zanieczyszczenie złota pod skorupami (zuhama de-dahawa, techot kastifin), przebudzenie nieczystego ducha pierwszego węża (it’aruta de-rucha mesa’awa, de-nachasz kadma’a). I dlatego zostało zapisane i powiedziane: „A Cham jest ojcem Kanaana” (u-begin kach, reszim wa-amar: we-Cham hu awi Kanaan). Bo sprowadził przekleństwo na świat (de-ajete le-watin al alma). Ten Kanaan, który został przeklęty (hahu Kanaan, de-itlatja). Ten Kanaan, który przyciemnił oblicza stworzeń (hahu Kanaan, de-achszich anpe berijan).
Sulam
298) „A Cham – to ojciec Kanaana”. Kanaan to brud ze złota, który znajduje się poniżej odpadów i osiada w tyglu podczas topienia w nim złota. To przebudzenie nieczystego ducha pierwotnego węża. Ponieważ Cham to lewa linia, czyli złoto. A Kanaan – to jego odpady, i jest to właściwość pierwotnego węża. Dlatego tak dokładnie wskazano: „A Cham – to ojciec Kanaana”. Tego samego Kanaana, który sprowadził przekleństwo na świat. Tego samego Kanaana, który został przeklęty. Tego samego Kanaana, który zaciemnił oblicze stworzeń. Węża, który zwiódł Chawę, sprowadził przekleństwo na świat, został przeklęty, zaciemnił oblicze stworzeń i przyniósł śmierć stworzeniom.
299) I dlatego nie wyszedł on z ogólnego zbioru wszystkich, poza tym jednym (u-be-gin kach, la nafik mi-go kelala de-kolhu, ela da). Jak jest napisane: „A Cham jest ojcem Kanaana” (di-ketiw: we-Cham hu awi Kanaan). To on przyciemnił świat (hahu de-achszich alma). I nie jest napisane w tym ogólnym zbiorze: „A Szem jest ojcem takiego” lub „A Jafet jest ojcem takiego” (we-la ketiw bi-kelala da: we-Szem hu awi kach, o Jafet hu awi kach). Ale natychmiast pojawia się i mówi: „A Cham jest ojcem Kanaana” – rzeczywiście! (ela mi-jad kafac wa-amar: we-Cham hu awi Kanaan. wadaj!).
Sulam
299) I dlatego nikt nie został wyłączony z ogółu, poza Chamem, o którym powiedziano: „A Cham – to ojciec Kanaana”. I to wskazuje na tego, kto zaciemnił świat, na siłę węża. I wcale nie napisano, że „Szem – ojciec tego a tego” ani „Jafet – ojciec tego a tego”, lecz od razu przechodzi się do niego i mówi: „A Cham – to ojciec Kanaana”. I oczywiście wskazuje to nam, jak powiedziano wyżej, że lewa linia, czyli Cham, to ojciec pierwotnego węża, który nazywa się Kanaan.
300) I dlatego, kiedy przyszedł Abraham, co jest napisane? „I przeszedł Awram przez ziemię” (we-al da, kad ata Awraham, maj ketiw: wa-ja’abor Awram ba-arec). Bo dopóki nie było istnienia praojców i nie pojawiło się potomstwo Israela na świecie, aby imię to wyszło i weszło święte najwyższe imię (de-ad la hawa kijuma da-awahan, we-la atu zar’a de-Israel be-alma, de-jipok szema da, we-je’ol szema ila’a kadisza). Gdy Israel byli sprawiedliwi, ziemia nazywała się tym imieniem – Erec Israel (kad hawu zakain Israel, ikrei ara al szema da, Erec Israel). A kiedy nie byli godni, ziemia nazywała się innym imieniem – Erec Kanaan (kad la zaku, ikrei ara al szema achara, Erec Kanaan).
Sulam
300) I dlatego, gdy przyszedł Awraham, powiedziano: „I przeszedł Awram przez ziemię… a Kanaanita był wtedy na tej ziemi”[4], ponieważ na świecie nie było jeszcze praojców, to znaczy mochin, które przyciągnęli do Nukwy, nazywanej ziemią, i nie wyszło jeszcze na świat potomstwo Israela, przy którym to imię Kanaan odeszło od ziemi i ona otrzymała wyższe święte imię – Israel.
Ziemia – to Nukwa Zeir Anpina. I dopóki nie naprawili jej praojcowie, we właściwości trzech linii, była jedynie właściwością lewej linii, a to jest złoto, z którego pochodzą odpady złota – pierwotny wąż, nazywany Kanaan. Właśnie o tym powiedziano: „A Kanaanita był wtedy na tej ziemi”. I dlatego powiedziano: „Gdy Israel byli sprawiedliwi i przyciągali trzy linie Nukwy, i dokonywała ona ziwugu z Zeir Anpinem, Israelem, wtedy ziemia nazywała się ‘ziemią Israela’” – na cześć niższych, Israela, którzy ją naprawili, i na cześć Zeir Anpina, jej męża. A gdy Israel nie byli godni i pozostawiali Nukwę w lewej linii, w której są odpady nazywane Kanaan, wtedy ziemia nazywała się „ziemią Kanaana”.
301) I dlatego jest napisane: „I powiedział: Przeklęty niech będzie Kanaan, niewolnikiem niewolników będzie dla swoich braci” (we-al da, ketiw: wa-jomer arur Kanaan, ewed awadim jihje le-echaw). Ponieważ on sprowadził przekleństwo na świat (de-ihu ajete le-watin al alma). A o wężu co jest napisane? „Przeklęty jesteś spośród wszystkich zwierząt” (u-be-Nachasz maj ketiw: arur ata mi-kol ha-behema). To jest to samo, co napisano: „niewolnik niewolników” (hajnu di-ketiw: ewed awadim). I dlatego jest napisane: „Szem, Cham i Jafet, ci trzej byli synami Noacha, którzy wyszli z arki”, jak powiedzieliśmy (we-al da ketiw: Szem, Cham we-Jafet. Telat ilejn bnej Noach ha-jotze’im min ha-tewa, kidka amrinan).
Sulam
301) I dlatego powiedziano: „I rzekł: Przeklęty Kanaan, niech będzie niewolnikiem niewolników dla swoich braci”[5]. Ponieważ jest on właściwością pierwotnego węża, który sprowadził przekleństwa na świat. I o wężu powiedziano: „Przeklęty jesteś bardziej niż wszelkie bydło”[6]. Dlatego przeklęli go również teraz: „Przeklęty Kanaan, niech będzie niewolnikiem niewolników dla swoich braci”. Ponieważ zwierzęta są niewolnikami człowieka. A ponieważ on jest jeszcze gorszy i bardziej przeklęty niż wszystkie pozostałe zwierzęta, dlatego „niewolnik niewolników”. Dlatego powiedziano o Szemie, Chamie i Jafecie, że są trzema synami Noacha, „którzy wyszli z arki”, czyli trzema liniami, które Nukwa, nazywana arką, otrzymała od Zeir Anpina, i poczęła z nich, i wydała ich na świat.
[1] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 9:18. „A synami Noacha, którzy wyszli z arki, byli Szem, Cham i Jafet. A Cham był ojcem Kanaana”
[2] Zob. wyżej, p. 126.
[3] Zob. Zohar, parasza Bereszit, część 1, p. 39.
[4] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 12:6. „I przeszedł Awram przez tę ziemię aż do miejsca Szechem, aż do dębu More, a Kanaanita był wtedy w tej ziemi”.
[5] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 9:25. „I powiedział: ‘Przeklęty Kanaan! Sługą sług będzie dla swoich braci’”.
[6] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 3:14. „I powiedział Stwórca do węża: ‘Ponieważ to uczyniłeś, przeklęty jesteś spośród wszelkiego bydła i spośród wszystkich zwierząt polnych! Na brzuchu będziesz się czołgać i proch będziesz jadł przez wszystkie dni swojego życia’”.