66) Zobacz, co jest napisane (chamej ma ketiw): „I przeszedł Awram przez ziemię” (wa-ja’awor Awram ba-arec). Powinno było być napisane „i poszedł” (wa-jelech mi-ba’ej leih), ale tutaj jest aluzja do świętego Imienia (ela, hacha hu remez szema kadisza), którym świat został zapieczętowany (de-itchatim bej alma), w siedemdziesięciu dwóch wyrytych literach (be-ayin bet atwan, glifan de-kolhu be-szema da). Jest napisane tutaj „i przeszedł” (ketiw hacha wa-ja’awor), a tam jest napisane: „I przeszedł Stwórca przed jego obliczem i zawołał” (u-ketiw hatam wa-ja’awor Haszem al panaw wa-jikra).

Sulam

66) „I przeszedł Awram przez ziemię”60. Powinno być powiedziane: „poszedł”. Jednak słowo „przeszedł” wskazuje na święte imię, którym świat został odciśnięty w siedemdziesięciu dwóch wyrytych literach. „I przeszedł (ve-ja’awor ויעבור)” składa się z liter AB-RIU (ע”ב רי”ו), co wskazuje na siedemdziesiąt dwa (ע”ב) imiona i dwieście szesnaście (רי”ו) liter. Powiedziano: „I przeszedł Stwórca przed jego obliczem i zawołał…”[1]. Tam mowa jest o świętym imieniu utworzonym z siedemdziesięciu dwóch (AB ע”ב) słów[2], a tutaj „i przeszedł (ve-ja’awor ויעבור)” wskazuje na święte imię składające się z siedemdziesięciu dwóch słów.

67) W księdze Rabbi Jejsa Saby jest napisane (be-sifra de-Rabbi Jejsa Saba): tutaj „I przeszedł Awram przez ziemię” (ketiw hacha wa-ja’awor Awram ba-arec), a tam jest napisane „Ja przeprowadzę całą moją dobroć” (u-ketiw hatam ani a’abir kol tuwi). I jest to aluzja do świętości ziemi (we-hu remez le-kdusza de-ar’a), która pochodzi z wyższego miejsca, tak jak powinno być (de-atei me-atar ila’a, kidka chazi).

Sulam

67) Powiedziano: „Przeprowadzę całe Moje dobro…”[3]. Mowa tu o całym Jego dobru w wyższym miejscu – Binie. Tak samo tutaj powiedziano: „Przeszedł Awram po tej ziemi”60, co wskazuje na sprawiedliwość ziemi, która pochodzi z wyższego miejsca, przebywającego we wszystkim Jego dobru w należny sposób – to Malchut, obłóczająca Binę w należny sposób i otrzymująca jej światła.

68) „Aż do miejsca Szechem, aż do Elon More” (ad mekom Szechem ad Elon More). Z jednej strony na drugą, tak jak powinno być (mi-sitra da le-sitra da, kidka chazi). „A Kananejczyk był wtedy w ziemi” (we-ha-Kena’ani az ba-arec). Oto, co zostało powiedziane (ha itmar), że do tego momentu panował zły wąż, który oplata (de-ad kedein, szalta chiwja bisza de-itlatja) i sprowadzał zwiedzenie na świat (we-ajetej le-watin al alma), jak jest napisane (di-ktiw): „Przeklęty Kanaan, niewolnikiem niewolników będzie dla swoich braci” (arur Kena’an, ewed awadim jihje le-echaw), oraz jest napisane (u-ketiw): „Przeklęty jesteś spośród wszystkich zwierząt itd.” (arur ata mi-kol ha-behema we-go). I tam Awraham zbliżył się do Stwórcy (we-taman itkarew Awraham le-gabei Kudsza Brich Hu). Co jest napisane? (ma ketiw) „I objawił się Stwórca Awrahamowi” (wa-je’era Haszem el Awram). Tutaj objawiło się mu to, czego wcześniej nie wiedział (hacha itgalej leih, ma de-la hawwa jada), ta głęboka moc, aby panować nad ziemią (hahu cheila amika le-szalta al ar’a). I dlatego jest napisane „i objawił się” (u-be-gin kach wa-je’era), to, co było przed nim zakryte (ma da-hawwa mitkasej minej).

Sulam

68) „I przeszedł Awram po tej ziemi do miejsca Szechem (שְׁכֶם), do Elon-More”60. Miejsce Szechem to lewa strona, miejsce świecenia szuruk, które teraz nazywa się Szechem, ponieważ zmniejszyły się w nim GaR de-GaR i postrzegane jest ono tylko od „ramienia (Szechem)” i niżej, a nie od „ramienia” i wyżej.

Elon-More to wschodnia strona, ponieważ słowo „elon (אלון – dąb)” wskazuje na siłę i odnosi się do właściwości manuli, którą otrzymała wschodnia strona, czyli środkowa linia, aby przyciągnąć stopień chasadim na swój ekran. Po tym, jak na ten ekran został dokonany ziwug w celu przyciągnięcia stopnia chasadim i wszystkie trzy linie włączyły się w siebie nawzajem, wtedy Awraham przyciągnął je do Nukwy, która nazywa się ziemią.

Awraham przyciągnął do Nukwy napełnienie z wyższego miejsca, czyli z Biny, jak powiedziano: „Ja przeprowadzę całe Moje dobro przed twoim obliczem”66. To właśnie oznacza, że „przeszedł Awram po tej ziemi”60. To przyciągnięcie nazywa się „przeszedł”, ponieważ przechodzi przez trzy linie.

„Do miejsca Szechem” – od własnego stopnia, od prawej linii, w której zawarte jest całe dobro Stwórcy, (Awraham) przyciągnął napełnienie do miejsca Szechem, czyli do lewej linii. I wtedy dwie linie – prawa i lewa – połączyły się ze sobą.

„Do Elon-More” – przyciągnął dwie linie do środkowej linii, zawierającej w sobie ekran de-manula, i wszystkie trzy linie połączyły się w środkowej linii.

„A Kanaanita był wtedy w tej ziemi”. Ponieważ przed dokonaniem ziwuga na ekran de-manula, znajdujący się w środkowej linii, przekleństwo węża, zwane Kanaanita, panowało nad ziemią Israela. To znaczy, że istniała sprzeczność między liniami, a świecenie lewej linii było jak palący ogień, co dawało siłę klipie Knaana do panowania nad ziemią Israela. Jednak teraz, po dokonaniu ziwuga na ekranie środkowej linii, ta przeklęta klipa odstąpiła od ziemi Israela i zaświeciły w niej dwie linie: prawa i lewa. A ponieważ środkowa linia spowodowała to wszystko, sama również dostąpiła ich światła. Ponieważ miara światła, którą niższy wywołuje w wyższym, przypada również jemu samemu – zgodnie z zasadą: „troje wychodzi z jednego, a jeden dostępuje trzech”[4].

Poprzez środkową linię, czyli Elon-More, Stwórca objawił się Awrahamowi we wszystkim swoim dobru, które wyjaśnia się w fragmencie „Idź”1. Powiedziano teraz: „I objawił się Stwórca Awramowi”[5] – odsłoniło się mu to, czego nie wiedział z powodu właściwości manuli, która panowała nad ziemią Israela. Ponieważ po pojawieniu się manuli, zanim został na nią przyciągnięty ziwug, nad nim spotęgowały się sądy Charanu: nie tylko że sądy lewej linii go nie opuszczały, lecz ustanowiły się nad nim nowe sądy związane z anulowaniem GaR[6]. Teraz jednak, po ziwugu dokonanemu na ekranie de-manula, odsłoniło się mu to, czego wcześniej nie wiedział. Ponieważ teraz linie włączyły się w siebie nawzajem i świecenie lewej linii zostało uzupełnione przez prawą, a świecenie prawej linii zostało uzupełnione przez lewą, i zaświeciły one w swojej pełnej doskonałości. Dlatego ujrzał wszystko, co było przed nim ukryte, ponieważ wszystkie sądy lewej linii odstąpiły od niego i nic więcej nie pozostaje przed nim zakryte.

69) „I wtedy zbudował tam ołtarz dla Stwórcy, który mu się objawił” (u-kedein wa-jiben szam mizbeach la-Haszem ha-nireh elaw). Skoro jest napisane „dla Stwórcy” (kejwan de-amar la-Haszem), to dlaczego dodano „który mu się objawił”? (mahu ha-nireh elaw). Tylko dlatego, że tutaj objawił mu się ten stopień, który panuje nad ziemią (ela hacha itgalej leih, hahu darga de-szalta al ar’a), wszedł w niego (we-aal bej) i został w nim ustanowiony (we-itkajem bej).

Sulam

69) „I zbudował tam ołtarz Stwórcy, który objawił się mu”68. Skoro powiedziano: „Stwórcy”, to dlaczego dodano: „który objawił się mu”? Jednak tutaj odsłonił się mu stopień, który panuje nad tą ziemią. I on wstąpił na niego i osadził się na nim, to znaczy objawiło mu się, jak manula panuje nad tą ziemią. Innymi słowy, otrzymał stopień ziwuga, który wyszedł na nią (manulę), i osadził się, aby otrzymać wszystkie mohin za jej pośrednictwem. A gdyby nie jej panowanie, pozostałby w ciemności i nie mógłby się osadzić.

70) „I przeniósł się stamtąd ku górze” (wa-ja’atek mi-szam ha-hara). Stamtąd poznał Górę Stwórcy (mi-taman jada har Haszem) i wszystkie stopnie, które są zasadzone w tym miejscu (we-kolhu dargin di-neti’in be-haj atar). „I rozbił swój namiot” (wa-jet aholo) – jest napisane z literą „hej” (be-hej ketiw), co oznacza oddzielenie i poświęcenie (parisz periszu) oraz przyjęcie królestwa niebios (we-kabel malchu szmaj’a) we wszystkich stopniach, które są w nim związane (be-kolhu dargin da-achidan bej). Wtedy poznał, że Stwórca panuje nad wszystkim (u-kedein jada de-Kudsza Brich Hu szalit al kolla) i wtedy zbudował ołtarz (u-kedein bana mizbeach).

Sulam

70) „I ruszył stamtąd ku górze”[7]. Stamtąd osiągnął górę Stwórcy i wszystkie stopnie wznoszące się w tym miejscu. To znaczy, że wzniósł się ze stopnia Nukwy, znajdującej się w miejscu NeHI, od chaze Zeir Anpina i niżej, do Nukwy znajdującej się w miejscu HaGaT, od chaze Zeir Anpina i wyżej. Ponieważ HaGaT nazywane są górami, a Nukwa, która tam się znajduje, nazywana jest górą Stwórcy. I tam pojął wszystkie stopnie wznoszące się w miejscu HaGaT.

„I rozbił swój namiot”70. „Namiot (oalo אוה ה)” jest zapisane z literą „hej ה”, co wskazuje na Nukwę. I nie jest zapisane jako „namiot (oalo אוהלו)” z literą „waw ו”, ponieważ rozpostarł ekran i otrzymał niebiańską Malchut ze wszystkimi stopniami, które od niej zależą. I wtedy poznał, że Stwórca króluje nad wszystkim. Wówczas zbudował ołtarz.

„I rozbił swój namiot (oalo אוה ה)” – zapisane z literą „hej ה”, co wskazuje na naprawienie ekranu, który Awraham rozpostarł w miejscu chaze. Tym samym stworzył granicę oddzielającą stopnie od chaze i wyżej od stopni od chaze i niżej, aby nie przyciągać światła z góry w dół. Dzięki temu otrzymał świecenie niebiańskiej Malchut, znajdującej się od chaze i wyżej, zwanej Leą, ze wszystkimi jej stopniami. Na nią właśnie wskazuje litera „hej ה” w słowie „namiot (oalo אוה ה)”. Sam namiot oznacza ekran i parsę, które rozpostarł pod nią.

71) I były dwa ołtarze (u-trejn madbechan hawu), ponieważ tutaj objawiło mu się, że Stwórca panuje nad wszystkim (be-gin de-hacha itgalej leih, de-ha Kudsza Brich Hu szalit al kolla). I poznał najwyższą mądrość, której wcześniej nie znał (we-jada chochma ila’a, ma de-la hawwa jada mi-kadmat dena). I zbudował dwa ołtarze (u-bana trejn madbechan), jeden dla stopnia, który się objawił (chad le-darga de-itgalja), a drugi dla stopnia, który pozostaje ukryty (we-chad le-darga de-itkasja). Chodź i zobacz, że tak było (ta chezi, de-hachi hawwa), najpierw jest napisane (be-kadmejta ketiw): „I zbudował tam ołtarz dla Stwórcy, który mu się objawił” (wa-jiben szam mizbeach la-Haszem ha-nireh elaw we-go), a później jest napisane (u-lewatar ketiw): „I zbudował tam ołtarz dla Stwórcy” (wa-jiben szam mizbeach la-Haszem stam), bez słów „który mu się objawił” (we-la ketiw ha-nireh elaw). I wszystko to jest tajemnicą mądrości (we-kolla raza de-chachmeta ihu).

Sulam

71) Były dwa ołtarze, ponieważ tutaj odsłoniło się mu, że Stwórca króluje nad wszystkim, od chaze i wyżej. A także poznał najwyższą mądrość, której wcześniej nie pojmował, w aspekcie od chaze i niżej. Dlatego zbudował dwa ołtarze. Jeden ołtarz – dla Nukwy, która jest od chaze Zeir Anpina i niżej. Nazywa się Rachela i stanowi jawny świat, czyli jej światła są odsłonięte w Hochmie. A drugi ołtarz – dla ukrytego stopnia, Nukwy, która jest od chaze Zeir Anpina i wyżej. Nazywa się Lea i stanowi ukryty świat, to znaczy, świeci światłami chasadim, ukrytymi przed Hochmą.

Najpierw powiedziano: „Zbudował tam ołtarz Stwórcy, który objawił się mu”. A potem powiedziano: „Zbudował tam ołtarz Stwórcy”, bez dodania: „który objawił się mu”. Pierwszy ołtarz ustanowił stopień Nukwy od chaze i niżej – jawny świat. Dlatego powiedziano: „Stwórcy, który objawił się mu”. A drugi ołtarz ustanowił stopień Nukwy od chaze i wyżej – ukryty świat. Dlatego nie powiedziano o niej: „Stwórcy, który objawił się mu”, lecz po prostu: „Stwórcy”. Ponieważ po tym, jak odsłonił i przyciągnął chasadim, odsłonięte w Hochmie, na stopniu Nukwy od chaze i niżej, jak powiedziano: „Zbudował tam ołtarz Stwórcy, który objawił się mu”, nie pozostał w tych mohin, lecz wzniosł się wyżej niż chaze i przyciągnął chasadim ukryte przed Hochmą, zgodnie ze stopniem Nukwy od chaze Zeir Anpina i wyżej. Ponieważ Awraham stanowi budowę dla Zeir Anpina, a Zeir Anpin otrzymuje Hochmę dla siebie tylko wtedy, gdy dokonuje obdarowania Nukwy[8], dlatego i Awraham wybrał ukryte chasadim.

72) I wtedy Awraham został ukoronowany, przechodząc ze stopnia na stopień (u-kedein it’atar Awraham mi-darga le-darga), aż wzniósł się do swojego poziomu (ad de-salik le-dargej). Oto, co jest napisane (hada hu de-ktiw): „I wędrował Awram, idąc i posuwając się ku południu” (wa-jisa Awram haloch we-naso’a ha-negba). To jest południe (da darom), które jest udziałem Awrahama (de-hu chulakej de-Awraham). „Idąc i posuwając się” (haloch we-naso’a) oznacza, że przechodził ze stopnia na stopień (darga batar darga), aż dotarł na południe (ad de-salik le-darom), i tam związał się właściwie (we-taman itkiaszar kidka ja’ot), i wzniósł się do swojego stopnia na południu (we-salik le-dargej le-darom).

Sulam

72) A następnie Awraham osiągał coraz większą doskonałość, stopień po stopniu, aż wstąpił na swój właściwy stopień. Powiedziano: „I przedzierał się Awram, zmierzając coraz dalej ku Negewowi”[9], czyli na południe. Pragnął dostąpić stopnia Hesed Zeir Anpina, który nazywa się południem, ponieważ to jego przeznaczenie. Miał bowiem stać się budową dla sfiry Hesed Zeir Anpina. Dlatego stopniowo posuwał się od stopnia do stopnia, aż wzniósł się na południe i tam naprawił siebie, aby stale utrzymywać się na stopniu Hesed. I wtedy osiągnął stopień południa, to znaczy dostąpił zaszczytu stania się budową dla Hesed Zeir Anpina, który nazywa się południem.

73) Gdy Awraham został ukoronowany w swoim stopniu w ziemi świętej (kejwan de-it’atar Awraham be-dargoj be-ar’a kadisza) i wszedł w święty stopień (we-aal be-darga kadisza), wtedy co jest napisane? (kedein ma ketiw) „I był głód w ziemi” (wa-jehi ra’aw ba-arec). Ponieważ nie wiedzieli i nie mieli świadomości, jak zbliżyć się do Stwórcy (de-la hawu jad’ei jedi’a le-karwa le-gabei de-Kudsza Brich Hu).

Sulam

73) Po tym, jak Awraham osiągnął ukończenie swoich stopni w świętej ziemi, czyli stan mohin jawnego świata, nazywanego Rachela, i wstąpił na święty stopień Hesed, czyli ukrytego świata, Lei, powiedziano: „I był głód na ziemi”[10]. Oznacza to, że brakowało im wiedzy o tym, jak zbliżyć się do Stwórcy. Powiedziano o tym: „Głód nie z powodu chleba i pragnienie nie z powodu wody, lecz z powodu słuchania słów Stwórcy”[11].

74) „I był głód w ziemi” (wa-jehi ra’aw ba-arec), ponieważ do tego momentu nie było jeszcze siły, która panowałaby nad ziemią, dając jej moc i pożywienie (de-ad ke’an la hawwa cheila de-al ar’a, jahew tukfa u-mezona al ar’a), ponieważ jeszcze nie została uświęcona i nie stanęła w swoim istnieniu (be-gin de-ad la itkadeszat we-la kajma be-kijuma). Gdy Awraham zobaczył, że ta siła wyznaczona nad ziemią nie daje jej mocy i świętej siły tak, jak powinno być (kejwan de-chama Awraham, de-ha hahu cheila di-memana al ar’a, la jahew tukfa we-cheila kadisza kidka chaze), wtedy „zstąpił Awram do Egiptu, aby tam zamieszkać” (kedein wa-jered Awram Micrajma la-gur szam).

Sulam

74) „I był głód na ziemi”. Do tego momentu siła panująca nad ziemią Israela, czyli ekran manula (zamek), nie dawała jeszcze mocy i zaopatrzenia na ziemi, ponieważ Nukwa nie była jeszcze w pełni naprawiona i nie mogła istnieć w należny sposób. Wszystkie naprawy, które do tej pory zstępowały do Nukwy, pochodziły z miftecha (klucza), czyli z kelim Ima[12]. Jednak względem manula (zamka), czyli właściwości samej Malchut, nie zostały jeszcze dokonane naprawy jej dotyczące. W tym kontekście „był głód na ziemi” oznacza, że Awraham nie wiedział i nie mógł pojąć, jak poprzez nią zbliżyć się do Stwórcy. Kiedy Awraham zobaczył, że siła ustanowiona nad ziemią Israela, czyli manula, nie daje mocy i zaopatrzenia w należny sposób, „zszedł do Egiptu, aby tam zamieszkać”73.

75) Skąd Awraham wiedział? (mena jada Awraham). Ponieważ jest napisane (di-ktiw): „Twojemu potomstwu dałem tę ziemię” (le-zar’acha natati et ha-arec ha-zot). Wtedy Awraham zrozumiał, że ta ziemia nie zostanie naprawiona w świętym naprawieniu inaczej niż przez święte stopnie, które z niego wyjdą (kedein jada Awraham, de-ha ar’a la ittakna be-tikkuna kadisza, ela be-dargin kadiszin de-jifkun minej). I wtedy Awraham poznał tajemnicę mądrości (u-kedein jada Awraham, raza de-chachmeta), że ziemia nie zostanie naprawiona w świętości inaczej niż tak, jak powiedzieliśmy (de-ar’a la titakkan bi-kdusza, ela kid-amaran).

Sulam

75) Skąd Awraham wiedział, że ziemi, czyli Nukwie, nadal brakuje naprawy? Powiedziano: „Potomstwu twemu oddam tę ziemię”68. A nie powiedziano: „Tobie i twemu potomstwu oddam tę ziemię”. Wtedy Awraham zrozumiał, że ziemia Israela będzie mogła otrzymać naprawę świętości tylko poprzez stopnie świętości, które wyjdą od niego, o których powiedziano: „Potomstwu twemu oddam tę ziemię”, a nie jemu samemu. Wtedy Awraham pojął, dlaczego ziemia Israela nie jest jeszcze naprawiona w świętości, i dlatego zszedł do Egiptu, aby stamtąd naprawić ten brak.

76) Stwórca zawarł aluzję do najwyższej mądrości w Awrahamie i Icchaku (Kudsza Brich Hu ramiz chochmata ila’a be-Awraham u-be-Jicchak). Awraham to neszama la-neszama (Awraham da niszmata le-niszmata), a ta neszama to Sara (we-ihi neszama da hi Sara). Lot to wąż (Lot da hu nachasz), a jego partnerką jest Samael (u-bat zugej de-hahu Samael). Święty ruach to Icchaak (ruach kadisza da Jicchak). Święta nefesz to Riwka (nefesz kadisza da Rivka). Zły początek to zwierzęcy ruach (jecer ha-ra, da ruach ha-behema), i dlatego Szlomo powiedział w swojej mądrości (we-al da amar Szelomo be-chochmatej): „Kto wie, czy ruach synów ludzkich wznosi się w górę itd.” (mi jode’a ruach bnej ha-adam ha-ola hi we-go). Zwierzęca nefesz to nefesz ze strony złego początku (nefesz ha-behamit, da nefesz mi-sitra de-jecer ha-ra).

Sulam

76) Stwórca pośrednio wskazuje tym na najwyższą mądrość obecną w Awrahamie i Icchaku. Awraham to neszama le-neszama (dusza duszy), światło chaja. Neszama (dusza) to Sara. Lot to wąż, małżonka Sama. Ruach świętości to Icchak. Nefesz świętości to Riwka. Zły początek to duch zwierzęcy (ruach). O nim Szlomo powiedział w swojej mądrości: „Kto wie, czy duch synów ludzkich wznosi się w górę, a duch zwierzęcia zstępuje w dół, ku ziemi”[13]. Zwierzęca nefesz (dusza) to dusza ze strony złego początku.

77) I dlatego powiedziano, że neszama la-neszama budzi się w człowieku poprzez bojaźń i mądrość (we-al da amaru de-ihi niszmata le-niszmata, it’ara le-gawra be-jira u-be-chochmata). Neszama budzi się w człowieku przez binę (niszmata it’ara le-inisz be-bina), jak jest napisane (heh de-ktiw): „I powiedział do człowieka: Oto bojaźń Haszem, ona jest mądrością itd.” (wa-jomer la-adam hen jirat Haszem hi chochma we-go). Neszama budzi się przez skruchę, która jest nazwana biną i jest nazwana Sara (niszmata it’are bi-teszuwa, de-itkrei bina, we-ikrei Sara). Ruach to głos i jest nazywany daat (we-ruach hu ha-kol we-itkrei daat), i budzi się w człowieku, którego głos wznosi się w Torze (we-it’are le-inisz di salik kalej be-orajta), i jest nazywany Torą pisaną (we-itkrei Tora szebi-chtaw). A nefesz intelektualna budzi z niego dobre czyny (we-nefesz ha-sichlit it’ar minej owadin tabin).

Sulam

77) Neszama le-neszama przychodzi do człowieka ze sfiry Hochma, w bojaźni i mądrości (Hochma). Neszama (dusza) przychodzi do człowieka w Binie. Powiedziano: „Strach przed Stwórcą – to mądrość”[14]. Dlatego neszama le-neszama przychodzi jedynie poprzez bojaźń i Hochmę (mądrość). Natomiast neszama przychodzi do człowieka poprzez nawrócenie, które nazywa się Biną i nazywa się Sarą. Ruach (duch), nazywany głosem i nazywany Daat (wiedzą), jest przyciągany do człowieka, który wzmacnia swój głos w Torze. Ruach nazywany jest także pisaną Torą. A z rozsądnej nefesz (duszy) pochodzą dobre czyny.

Neszama le-neszama i NaRaN pochodzą z HaBaD:

  • Neszama le-neszama, czyli Awraham, pochodzi ze sfiry Hochma;
  • Neszama, czyli Sara, pochodzi ze sfiry Bina;
  • Ruach, czyli Icchak, pochodzi ze sfiry Daat i stanowi jej prawą linię.
  • Nefesz, czyli Riwka, pochodzi ze sfiry Daat i stanowi jej lewą linię.

78) I na tym wzorze zostało stworzone ciało z czterech podstawowych elementów: ognia, ruach, prochu i wody (u-be-dugma da, bara gufa, me-arba jesodot: esz, we-ruach, we-afar, u-majim). Podobnie jest z neszama la-neszama: neszama, ruach i nefesz (ke-gawna de-hu niszmata le-niszmata, neszama, we-ruach, we-nefesz). Woda to zachar (majim da dechar), i to jest słodka woda świętości (we-da hu majim metikej di-kdusza), ale istnieje także woda gorzka, która jest złym początkiem (we-it majim ha-me’orrim, de-inun jecer ha-ra). Jest święty ogień, który jest nekewa (it esza kadisza nukwa), ale jest też obcy ogień, który jest obcym płomieniem (we-it esza nuchraa, esz zara). Dlatego jest napisane (we-al da ketiw): „Niech nie wchodzi w każdej chwili do świętości” (we-al jawo be-kol et el ha-kodesz), ponieważ jest to nekewa od strony złego początku (de-ihi nukweta min jecer ha-ra). Święty ruach jest zachar (ruach kadisza ihu dechar), ale jest też nieczysty ruach, który jest złym początkiem (it ruach mesa’awa, da jecer ha-ra), jak jest powiedziane (szene’emar): „Bo z korzenia węża wyjdzie żmija” (ki mi-szoresz nachasz jece cefaa). Istnieje święty proch (it afar kadisza), ale jest też proch nieczysty (we-it afar mesa’awa).

Sulam

78) I podobnie Stwórca stworzył ciało z czterech podstaw: ognia, wiatru, prochu i wody – na podobieństwo neszama le-neszama, neszama, ruach i nefesz. Neszama le-neszama – woda, neszama – ogień, ruach – wiatr, nefesz – proch.

Woda to właściwość zachar (męska), podobna do neszama le-neszama, która pochodzi z Hochmy. Jest to łagodna woda świętości. A przeciw niej istnieje woda sprowadzająca przekleństwo – złe początek, Sam.

Istnieje ogień świętości – właściwość nekewa (żeńska), podobna do neszama (duszy), która pochodzi z Biny. A przeciwko niej istnieje obcy ogień, o którym powiedziano: „Niech nie wchodzi do świątyni w każdej chwili”[15]. To Nukwa ze strony złego początku, wąż, Nukwa Sama.

Wiatr (ruach) świętości – to właściwość zachar (męska), podobna do ruach, który pochodzi ze sfiry Daat. A przeciwko niemu istnieje nieczysty duch, złe początek, o którym powiedziano: „Z korzenia węża wyjdzie żmija”[16]. To zwierzęcy ruach, nazywany żmiją, potomstwo nieczystego węża, z nieczystej Biny.

Istnieje święty proch, podobny do nefesz, która pochodzi z lewej linii Daat. A przeciw niej istnieje nieczysty proch – zwierzęca dusza ze strony złego początku.

79) I dlatego neszama, która jest skruchą (we-al da, niszmata de-ihi teszuwa), umacnia się przeciwko temu wężowi, aby go złamać (de-takifat bej be-hahu nachasz, le-tabbera leih), przez podporządkowanie w jarzmie skruchy (be-szi’abuda di-teszuwa), i przyciąga go do synagog i domów nauki (we-amszich leih le-batej knesijot u-le-batej midraszot), a te cztery elementy rozszerzają się na dwadzieścia dwie litery (we-inun arba jesodej mitpasztin le-chaf-bet atwan): אחה״ע, בומ״ף, גיכ״ק, דטלנ״ת, זסשר״ץ. (ad kan giljon).

Sulam

79) Dlatego neszama, czyli nawrócenie, Bina, atakuje tego węża, aby go zniszczyć siłą podporządkowania nawróceniu i ciągnie go do domów zgromadzenia i do domów nauki. Te cztery podstawy, czyli cztery właściwości Hochma-Bina-Tiferet-Malchut, rozprzestrzeniają się na dwadzieścia dwie litery, które są wydawane przez pięć części jamy ustnej: „alef-chet-hej-ajin (אחה”ע)” – gardłem, „bet-waw-mem-pe (בומ”ף)” – wargami, „gimel-jud-kaf-kuf (גיכ”ק)” – podniebieniem, „dalet-tet-lamed-nun-taw (דטלנ”ת)” – językiem, „zajin-samech-szin-resz-cadi (זסשר”ץ)” – zębami.

Te pięć części jamy ustnej odpowiada Keterowi-Hochmie-Binie-Tiferet-Malchut. Hochma-Bina-Tiferet-Malchut to cztery podstawy: woda, ogień, wiatr i proch. Cztery podstawy to pięć części jamy ustnej, poprzez które rozprzestrzenia się dwadzieścia dwie litery.

80) (Tajemnice Tory – sitrej orajta) „I przeszedł Awram przez ziemię aż do miejsca Szechem” (wa-ja’awor Awram ba-arec ad mekom Szechem). To jest synagoga (da bej kniszta), miejsce, gdzie przebywa Szchina (atar de-dijura de-Szchina taman), jak jest powiedziane (ke-deamar): „A ja dałem ci jeden Szechem” (wa-ani natati lecha Szechem echad). To jest Szchina, która mu się objawiła (da Szchina de-itchaze leih), ponieważ został nazwany sprawiedliwym (ho’il we-itkrei cadik), gdyż sprawiedliwość nie ma innego miejsca pobytu, jak tylko przy sprawiedliwym (de-ha cedek la’aw dijura ela ba-hadej cadik), i to jest „aż do miejsca Szechem” (we-da hu ad mekom Szechem). „Aż do Elon More” (ad Elon More) – to są domy nauki (elu batej midraszot), gdzie uczą i nauczają Tory publicznie (de-olfin u-morin taman Tora ba-rabim).

Sulam

80) „I przeszedł Awram po ziemi do miejsca Szechem”60 – to dom zgromadzenia, miejsce przebywania Szhiny, jak powiedziano: „A tobie dałem jeden dział (szchem) ponad twoich braci”[17]. Szechem to Szchina, godna Josefa, ponieważ on nazywany jest sprawiedliwym. Przecież sprawiedliwość, Szchina, przebywa tylko ze sprawiedliwym, czyli z Josebem.

„Do miejsca Szechem”60 – oznacza do miejsca Szhiny, domu zgromadzenia.

„Do Elon-More”60 – to domy nauki, gdzie udziela się wskazówek i naucza Tory dla mas.

81) „A Kananejczyk był wtedy w ziemi” (we-ha-Kena’ani az ba-arec). Wtedy złagodzony i naprawiony został zły początek w ciele, wbrew swojej woli (kedein itbasam we-ittakkan zły początek be-gufa be-al karchai). Ma on wiele imion (de-saggijin szemahan it leih), i dlatego został wspomniany w wielu nazwach (u-be-ginei kach idkakar biszemahan saggijin). „Wtedy w ziemi” (az ba-arec), rzeczywiście, został ujarzmiony w tym (wa-daj we-itkafja be-haj), ponieważ wtedy ciało, w czasie, gdy wąż nie został jeszcze całkowicie oddzielony od niego (be-gin di-kedein ihu gufa, be-zimna de-la itabar minej hahu nachasz kol kach), ze względu na przywiązanie ciała (be-gin debekuta de-gufa), wtedy „Kananejczyk był wtedy w ziemi” (kedein ha-Kena’ani az ba-arec). Dlaczego nazywany jest „Kananejczykiem” (ama’j ikrei Kena’ani)? Ponieważ poddał ciało złym sądom (de-aschar gufa le-dinin biszin).

Sulam

81) „A Kanaanita był wtedy w tej ziemi”60. Wtedy nastąpiło złagodzenie złego początku, nazywanego Kanaanitą, i wbrew swojej woli zostało ono naprawione w ciele, które nazywa się ziemią. Oczywiście staje się ono posłuszne w momencie, gdy w ciele świeci neszama, czyli Awraham. Wówczas ciało znajduje się w takim stanie, że wąż w swej istocie nie został jeszcze całkowicie usunięty z niego. A z powodu związku z ciałem, który pozostał wężowi, Kanaanita nadal przebywa w ziemi Israela. Złe początek nazywane jest Kanaanitą, ponieważ otacza ciało złymi sądami. Słowo „Kanaanita” oznacza kupca, w znaczeniu „otaczający”[18].

82) I neszama trwa w tym świecie, tak jak powinno być (we-neszama kajma be-haj alma kidka jaot), aby zasłużyć na nią później, gdy opuści ten świat (be-gin le-mizke ba lewatar kad nafkat me-haj alma). Jeśli zasłużyła, wznosi się do miejsca, z którego wyszła (i zakat salka le-atreh de-nafkat mi-taman), jak jest napisane (di-ktiw): „Do miejsca ołtarza, który uczynił tam na początku” (el mekom ha-mizbeach aszer asa szam ba-riszona), i jest również napisane (u-ktiw): „Do miejsca, gdzie był tam jego namiot na początku” (el ha-makom aszer haja szam aholo ba-techila). „Jego namiot” jest zapisane z literą „hej” (aholo be-hej).

Sulam

82) Dusza (neszama) trwa w tym świecie w należny sposób, aby dostąpić jej po odejściu z tego świata. A jeśli jest godna, wraca na miejsce, skąd wyszła – jak powiedziano: „Do miejsca ołtarza, który tam zbudował na początku”[19]. I powiedziano: „Do miejsca, gdzie był jego namiot wcześniej, między Bejt-El a Aj”[20]. Jego namiot („oalo אוה ה”) zapisano z literą „hej ה”, która oznacza Szhinę.

83) I teraz neszama znajduje się pomiędzy możliwością wzniesienia się w górę a zstąpienia w dół (we-haszta ihi kajma bein le-salka le-eila, u-bein le-nachata le-tata), pomiędzy Beit-El a Aj (bein Beit-El u-bein ha-Aj). Jeśli zasłuży, wznosi się „do miejsca ołtarza, który uczynił tam itd.” (i zakat, salka el mekom ha-mizbeach aszer asa szam we-go). Kto uczynił i czym jest ołtarz? (man asa, u-man mizbeach). Tylko „który uczynił tam” oznacza Stwórcę (ela, aszer asa szam, da Kudsza Brich Hu), bo to On uczynił tam ten ołtarz (de-ihu awad taman haj mizbeach) i ustanowił go na dwunastu kamieniach (we-atkein lah al trejsar awnin), według liczby plemion synów Jaakowa (le-mispar sziwtej bnej Jaakow), o którym objawiło się słowo Stwórcy, mówiąc: „Israelu, takie będzie twoje imię” (aszer haja dewar Haszem elaw le’emor: Jisrael jihje szmecha wa-daj).

Sulam

83) A teraz, w tym świecie, dusza przebywa pomiędzy wzniesieniem się w górę, do miejsca, skąd wyszła, a zejściem w dół, do miejsca kary – między Bejt-El na górze a Aj na dole, miejscem kary.

Jeśli dostępuje zasługi – wznosi się „do miejsca ołtarza, który tam zbudował na początku”82. W takim razie, kto go zbudował i czym jest ten ołtarz? Zbudował go Stwórca, który stworzył tamten ołtarz, czyli Szhinę, i ustanowił ją na dwunastu kamieniach, według liczby pokoleń synów Jaakowa, do którego skierowane było słowo Stwórcy: „Israelem będzie imię twoje”[21]. Dziesięć sfirot, gdy są naprawione, aby świecić światłem Hochmy, dzielą się na dwanaście. I to jest doskonała budowa Szhiny za pomocą jej męża, Zeir Anpina. Wtedy Zeir Anpin nazywa się imieniem Israel (ישראל), którego litery tworzą wyrażenie „li rosz (ראש לי)”, czyli „mi głowa”. „Israelem będzie imię twoje” – to znaczy, że otrzymuje właściwość rosz i GaR od Israela, swojego męża.

84) I ten ołtarz „który uczynił tam na początku” (u-mizbeach da asa szam ba-riszona) został ustanowiony, gdy został stworzony najwyższy świat ukryty dla wszystkich światów (kad itbrej alma ila’a temira le-kol almin), a Michael, wielki kapłan (u-Michael kahana rabba), stał i składał na nim ofiary z neszamot (kaejm u-makriv alej korbanin de-niszmata). Gdy neszama wznosi się tam, co jest napisane? (kejwan de-niszmata salka taman, ma ketiw) „I wezwał tam Awram imię Stwórcy” (wa-jikra szam Awram be-szem Haszem). Neszama tam woła i zostaje włączona w węzeł życia (niszmata ka’arej taman, we-itzrira bi-crowra de-chajej).

Sulam

84) Ten ołtarz, czyli Szhinę, Stwórca uczynił tam na początku, gdy został stworzony wyższy świat, ukryty przed wszystkimi światami. A anioł Michael, wielki arcykapłan, stoi i składa na nim ofiary z dusz sprawiedliwych. Kiedy dusza wznosi się na ofiarę, powiedziano o niej: „Tam Awram wezwał imię Stwórcy”82. Dusza wzywa tam imię Stwórcy i włącza się w węzeł życia.

Wyjaśnienie: Bina nazywana jest wyższym światem, ukrytym przed wszystkimi światami, czyli Biną Arich Anpina. I wzniesienie ołtarza na dwunastu kamieniach odbywa się najpierw w wyższym świecie, ukrytym przed wszystkimi światami. To Bina Arich Anpina, która wyszła poza rosz Arich Anpina i tam buduje się w trzynastu naprawach dikny. O niej powiedziano: „Który zrobił tam na początku”82. Ołtarz, czyli Szhina, otrzymuje stamtąd mohin wielkiego stanu, doskonałe dzięki świeceniu Hochmy. A anioł Michael to światło Hesed (miłosierdzia), które przybliża duszę i podnosi ją ze światów BEA do ołtarza świata Acilut. Innymi słowy, dzięki światłu chasadim, które dusza nabyła, może się wznieść i połączyć ze Szhiną – i otrzymuje od niej wielką doskonałość świecenia Hochmy poprzez trzynaście napraw dikny. I o tym powiedziano: „Tam Awram wezwał imię Stwórcy”82 – to znaczy, że dusza wzywa tam imię Stwórcy i włącza się w węzeł życia, ponieważ mohin Hochmy nazywane są światłem życia.

85) I wszystko to, jeśli zasłuży w tym świecie, aby naprawić ciało tak, jak powinno być (we-kol da i zaka’a be-haj alma, le-atkana gufa kidka jaot), i ujarzmić siłę tego oszusta, aż całkowicie się od niego oddzieli (u-le-ikafja tukfa de-hahu lataja, ad de-itparsza minej). Co jest napisane? (ma ketiw) „I był spór między pasterzami trzód Abrama a pasterzami trzód Lota” (wa-jehi riv bein ro’ej mikne Awram u-bein ro’ej mikne Lot). Ponieważ każdego dnia w tym świecie ci, którzy są stroną i przewodnikami neszama, oraz ci, którzy są stroną i przewodnikami złego początku, są w sporze i oskarżają się nawzajem (di-be-kol joma we-joma, be-haj alma, inun si’an u-manihigin de-niszmata, we-inun si’an u-manihigin de-jecer ra, inun be-kitruga, mekatregin ilein be-ilein). A wszystkie napięcia ciała są w udręce pomiędzy neszama a tym wężem, który codziennie wznieca walkę (we-kol szajifin de-gufa be-cara bejnajhu, bein niszmata, we-hahu nachasz, de-ka magichin kraba be-kol joma).

Sulam

85) I wszystko to dzieje się pod warunkiem, że dusza w tym świecie dostąpiła zasługi naprawienia ciała i podporządkowania siły tego, który nazywany jest „przeklętym”, czyli złego początku, zwanego Lotem, w takim stopniu, że się od niego oddziela. Powiedziano o tym: „I był spór między pasterzami trzody Awrama”, czyli duszy, „a pasterzami trzody Lota”[22], czyli złego początku. Ponieważ w tym świecie obozy i władcy reprezentujący stronę duszy codziennie toczą spór z obozami i władcami strony ciała. Walczą ze sobą nawzajem, a wszystkie organy ciała doświadczają cierpienia, znajdując się pomiędzy nimi – pomiędzy duszą a wężem, złym początkiem, które codziennie walczą ze sobą.

86) Co jest napisane? „I powiedział Awram do Lota” (wa-jomer Awram el Lot). Neszama zwraca się do złego początku i mówi do niego: „Niech nie będzie sporu między mną a tobą, między moimi pasterzami a twoimi pasterzami” (al na tehi meriwa bejni u-bejnecha u-bejn ro’aj u-bejn ro’ejcha), co oznacza: moje strony i twoje strony. „Bo ludźmi krewnymi jesteśmy” (ki anaszim achim anachnu), ponieważ dobry początek i zły początek są blisko siebie (jecer ha-ra we-jecer ha-tow krewin da be-da), ten jest po prawej, a ten po lewej (da le-jemina we-da le-sme’ala).

Sulam

86) „I powiedział Awram do Lota…”[23] – to znaczy, że dusza odpowiedziała złemu początkowi: „Niech nie będzie sporu między mną a tobą, i między moimi pasterzami a twoimi pasterzami”86 – czyli między moimi obozami a twoimi obozami. „Przecież jesteśmy krewnymi”86 – złe i dobre początki są blisko siebie: jedno znajduje się po prawej stronie człowieka, a drugie po lewej. Złe początek jest po lewej, a dobre – po prawej.

87) „Czyż nie cała ziemia jest przed tobą? Oddziel się proszę ode mnie” (halo kol ha-arec le-panecha hipared na me-alaj). Wielu jest niegodziwych na świecie (saggijin chajawaja inun be-alma), idź i wędruj za nimi, i oddziel się ode mnie (zil we-szut abatrajhu, we-itparasz me-imi). „Jeśli pójdziesz w lewo, ja pójdę w prawo itd.” (im ha-sme’ola we-ejmina we-go). Udowodnił mu i przycisnął go licznymi walkami, które prowadził z nim każdego dnia (we-ochach leih, we-ajeik leih, be-kama krabin de-awid ba-hadej be-kol joma), aż napisano: „I oddzielił się jeden człowiek od swojego brata” (ad di-ktiw wa-jiparedu isz me-al achiw).

Sulam

87) „Przecież cała ziemia jest przed tobą. Oddziel się więc ode mnie”[24]. Wielu niegodziwych jest na świecie – idź swoją drogą, podążaj za nimi i oddziel się ode mnie. „Jeśli pójdziesz w lewo, ja pójdę w prawo; a jeśli w prawo, ja pójdę w lewo” – to znaczy, że obnaża jego prawdziwą naturę i nęka go nieustannymi wojnami, które toczy z nim każdego dnia, aż w końcu „oddzielili się oni od siebie”[25].

88) Gdy oddzielili się jeden od drugiego, co jest napisane? (kejwan de-mitparszin da min da, ma ketiw) „Awram zamieszkał w ziemi Kanaan” (Awram jaszew be-erec Kena’an). Neszama osiadła wśród sprawiedliwych, w dobrym i spokojnym miejscu (itjaszewat niszmata be-inun cadikaja, be-jiszuba taw bi-szlam). „A Lot zamieszkał w miastach okręgu” (we-Lot jaszew be-arej ha-kikar), ten oszust, oskarżyciel, poszedł oskarżać i łączyć się z miejscem niegodziwych (hahu lataja mekatrega, azil le-katrega, u-le-itchabera ba-atar de-chajawaja taman), jak jest napisane: „I rozbił namioty aż do Sedomu” (di-ktiw wa-jehal ad Sedom). Co jest napisane potem? (ma ketiw ba-trejej) „A ludzie Sedomu byli źli i bardzo grzeszni wobec Stwórcy” (we-anszej Sedom ra’im we-chata’im la-Haszem meod). Tam się osiedlił i ustanowił swoje miejsce zamieszkania między nimi (taman szarja we-szawej dijurej bejnajhu), aby się z nimi połączyć, zwodzić ich i doprowadzić do zguby przez złe czyny (le-itchabera be-ho, le-astaa lon u-le-owada lon, be-owadin biszin).

Sulam

88) Gdy się oddzielili od siebie, „Awram osiedlił się w ziemi Kanaan”[26] – to znaczy, że dusza osiedliła się wśród sprawiedliwych, w miejscu dobra i pokoju. „A Lot osiedlił się w miastach doliny” – ten przeklęty oskarżyciel postanowił wystąpić przeciwko i połączyć się z miejscem niegodziwych, jak powiedziano: „I rozbił namioty aż do Sodomy”. A zaraz potem powiedziano: „Ludzie Sodomy byli źli i niezwykle grzeszni przed Stwórcą”[27]. Tam zamieszkał, osiedlając się wśród nich, aby, zbliżając się do nich, zwodzić ich i nękać złymi uczynkami.

89) Gdy neszama pozostała bez oskarżyciela i ciało oczyściło się z tego zanieczyszczenia (kejwan de-iszt’arat niszmata be-la mekatrega, we-itdekej gufa me-hahu zuhama), natychmiast Stwórca pobłogosławił jego miejsce pobytu (mijad Kudsza Brich Hu aszrej dijurej ba-hadej), i odziedziczył dziedzictwo górne i dolne (we-jarit achsanta ila’a we-tata’a), i miał spokój wśród sprawiedliwych (we-it leih najicha bein cadikaja), a ten oszust znalazł się wśród niegodziwych (we-hahu lataja bein inun resza’aja), którzy grzeszyli razem z nim, aż nie było już wybawienia dla ich win (chata’an ba-hadej ad de-la hawwa purkana le-chowajhu).

Sulam

89) Gdy dusza pozostaje bez oskarżyciela i ciało oczyszcza się z tej nieczystości, natychmiast Stwórca umieszcza w niej swoją obecność, a ona dziedziczy wyższy i niższy los. I znajduje spokój wśród sprawiedliwych. A ten „przeklęty”, Lot, pozostaje wśród niegodziwych, i oni grzeszą z nim, aż nie będzie już dla nich wybawienia od ich występków.

90) Co jest napisane? „I usłyszał Awram, że jego brat został pojmany” (ma ketiw wa-jiszma Awram ki niszba achiw). „I usłyszał Awram” – to jest neszama, która pozostała w czystości w ciele (wa-jiszma Awram, da niszmata, de-iszt’arat be-dachju be-gufa). „Że jego brat został pojmany” – to jest zły począ†ek, który został uwięziony wśród niegodziwych w licznych winach (ki niszba achiw, da jecer ha-ra, de-niszba bein inun chajawaja be-chowin saggijin). „I uzbroił swoich wychowanków, urodzonych w jego domu” (wa-jarek et chanichaw jelidej bejto) – to są sprawiedliwi, którzy trudzą się w Torze, będący składnikami ciała (ilein inun cadikaja de-la’an be-orajta de-inun szajifej de-gufa), którzy są gorliwi, aby iść z nim (zrizin le-mehech ba-hadej), osiemnaście i trzystu, to jest dwieście czterdzieści osiem składników ciała i siedemdziesiąt tajemnic neszama, które wychodzą stamtąd (jod-chet u-szlosz me’ot, ilein re-mem-chet szajifin de-gufa, we-sziw’im de-raza de-niszmata, de-nafka mi-taman). Wszystko to było gorliwością, aby udać się tam, do niegodziwych, aby ich zawrócić z ich win (be-kolla izdarez le-mehech taman, le-gabei inun chajawaja, le-atwa lon me-chowejhon).

Sulam

90) „I usłyszał Awram, że jego krewny został wzięty do niewoli, i uzbroił swoich wychowanków, urodzonych w jego domu…”[28]. „Usłyszał Awram” – to dusza, która pozostała w ciele w czystości. „Jego krewny został wzięty do niewoli” – to złe początek, które znajduje się w niewoli u niegodziwców z powodu licznych grzechów. „Uzbroił swoich wychowanków, urodzonych w jego domu” – to sprawiedliwi, którzy zajmują się Torą i odpowiadają organom ciała.

Innymi słowy, organy ciała są porównywane do sprawiedliwych zajmujących się Torą i są uzbrojone, aby pójść z nim. Ich liczba wynosi trzysta osiemnaście: dwieście czterdzieści osiem organów ciała oraz siedemdziesiąt właściwości duszy, odpowiadających siedmiu sfirot Zeir Anpina, z których każda liczy się jako dziesięć. Dwieście czterdzieści osiem i siedemdziesiąt dają razem trzysta osiemnaście, i wszystkimi tymi siłami uzbroił się Awraham, wyruszając przeciwko tym niegodziwcom, aby zmusić ich do pokuty za swoje grzechy.

91) Co jest napisane? „I ścigał aż do Dan” (ma ketiw wa-jirdof ad Dan). Ścigał ich i uświadomił im sąd tamtego świata oraz karę Gehinnom (radif abatrajhu, we-oda lon dina de-hahu alma, we-onsza de-Gehinnom), i nie dawał im spokoju ani w dzień, ani w nocy (we-la jahiv demichu le-ejnej be-jomama u-be-lejlaja), aż udowodnił to niegodziwym i sprowadził ich w skrusze do Stwórcy (ad de-ochach lon le-inun chajawin, we-atew lon bi-teszuwa le-gabei Kudsza Brich Hu). Co jest napisane? „I sprowadził cały dobytek” (ma ketiw wa-jashew et kol ha-rechusz), sprowadził ich do pełnej skruchy, tak jak powinno być (atew lon bi-teszuwa szlema kidka jaot).

Sulam

91) Powiedziano: „I ścigał ich aż do Dana”91. Ścigał ich, ogłaszając sąd w świecie prawdy i karę Gehenny, i nie zamykał oczu ani w dzień, ani w nocy, dopóki nie obnażył ich niegodziwości i nie sprowadził ich z powrotem do Stwórcy, jak powiedziano: „zwrócił całe mienie”[29].

92) „I także Lota, swojego brata itd.” (we-gam et Lot achiw we-go), nawet wobec tego zły początek umocnił się przeciwko niemu (afilu le-hahu jecer ha-ra atkif ba-hadej), aż go ujarzmił wbrew jego woli i osłodził go, jak powinno być (ad de-akfjej be-al karchajhu we-amtik leih, kidka chazi). Wszystko sprowadził do pełnej skruchy, jak należy (kolla atew bi-teszuwa szlejmata kidka jaot), aby nie było dnia ani nocy, aż udowodnił im i ścigał ich za ten grzech, który popełnili (be-gin de-la isztakach jemama we-lejlaja, ad de-ochach lon u-redaf lon al hahu chowa de-cha’wu), aż powrócili w pełnej skrusze, jak powinno być (ad de-tabu bi-teszuwa szlejmata kidka chazu).

Sulam

92) „…A także Lota, swojego krewnego”. Nawet złe początek, zwane Lotem, ścigał, aż skłonił je wbrew jego woli i odpowiednio je złagodził. Przywrócił wszystkich do pełnej pokuty, jak należy, ponieważ dniem i nocą, bez wytchnienia, obnażał ich winy i ścigał ich za każdy popełniony grzech, aż powrócili do całkowitej skruchy, jak przystało.

93) Powracam do wcześniejszych słów tej parszy (ahadarna le-milej kadma’ej de-parszata). Jest napisane (ketiw): „Znaleźli mnie strażnicy krążący po mieście itd.” (meca’uni ha-szomrim ha-sowewim ba-ir we-go). Nauczyliśmy się (tenan), że Stwórca uczynił Jeruszalem górnym na wzór Jeruszalem dolnego (awad Kudsza Brich Hu Jeruszalem le-eila, ke-gawna de-Jeruszalem de-letata), ze ścianami, wieżami i otwartymi bramami (be-szurin, u-migdalin, u-pitchin petichin). A na tych murach są strażnicy, którzy strzegą bram będących murami (we-inun chomot de-taman, it alajhu notrin, de-natrei tarej de-inun chomot), jak jest napisane (di-ktiw): „Na twoich murach, Jeruszalem, ustanowiłem strażników itd.” (al chomotajich Jeruszalem hifkadti szomrim we-go). A Michael, wielki kapłan, jest najwyższy ze wszystkich strażników bram, które są murami (u-Michael kahana rabba, ila’a mi-kolhu notrei tarej de-inun chomot).

Sulam

93) Powiedziano: „Spotkali mnie strażnicy, którzy obchodzą miasto”[30]. Stwórca uczynił wyższy Jeruszalaim, Binę, na podobieństwo niższego Jeruszalaim, Malchut – ze ścianami, wieżami i otwartymi przejściami. Wieże – to wielki stan Malchut, GaR. Ściany – to jej WaK. Przejścia – to jej Malchut. I to jest rosz-toch-sof oraz NaRaN.

Wyższy Jeruszalaim, czyli Bina, zawiera w sobie Malchut, czyli niższy Jeruszalaim – tak że wszystko, co istnieje w Malchut, jest także w Binie. Na tych murach, które są w Binie i Malchut, stoją strażnicy, jak powiedziano: „Na twoich murach, Jeruszalaim, postawiłem strażników”[31]. A Michael, wielki arcykapłan, jest najwyższym spośród wszystkich strażników bram.

94) Neszama, gdy opuszcza ten świat (neszama kad nafkat me-haj alma), jeśli zasłużyła, wchodzi do ziemskiego ogrodu Eden (i zakat, a’alat be-ginta de-Eden de-ar’a), który Stwórca zasadził dla duchów sprawiedliwych (de-nata Kudsza Brich Hu le-ruchehon de-cadikaja), na wzór tego wyższego ogrodu Eden (ke-gawna de-hahu ginta de-Eden de-le’eila), i tam są wszyscy sprawiedliwi świata (we-taman kol cadikaja de-alma).

Sulam

94) Dusza po śmierci człowieka odchodzi z tego świata. Jeśli człowiek dostąpi zasługi, wchodzi do ziemskiego Ogrodu Eden, zasianego przez Stwórcę dla duchów (ruchot) sprawiedliwych na ziemi. To Malchut, podobna do wyższego ogrodu, czyli Biny. I tam stoją wszyscy sprawiedliwi świata.

95) I gdy neszama opuszcza ten świat (we-kad neszama nafkat me-haj alma), wchodzi do Jaskini Machpela (aalat be-me’arta de-Kafelta), ponieważ tam znajduje się wejście do ogrodu Eden (de-taman ihi pitcha de-gan Eden). Spotyka Adama haRiszon i praojców, którzy tam są (pag’at be-Adam haRiszon, u-be-inun awahan de-taman). Jeśli zasłużyła, cieszą się nią i otwierają jej bramy, aby mogła wejść (i zakat, chadan ba, u-patchin lah pitchin, we-aalat). A jeśli nie, zostaje odepchnięta na zewnątrz (we-i la, dachjin lah le-bar). Jeśli zasłużyła, wchodzi do ogrodu Eden (we-i zakat, a’jalat le-ginta de-Eden), a gdy już tam wejdzie, zasiada w ogrodzie (kejwan de-a’jalat, jatwa taman be-ginta) i przyobleka się tam w szatę o formie tego świata (we-itlabaszat taman bi-lwusza de-dijokna de-haj alma) i rozkoszuje się tam (we-it’adnat taman).

Sulam

95) Odchodząc z tego świata, dusza najpierw wchodzi do jaskini Machpela, gdzie znajduje się wejście do Ogrodu Eden, i spotyka się z Adamem HaRiszonem oraz praojcami, którzy tam spoczywają. Jeśli jest godna, oni radują się z jej przybycia, otwierają przed nią te przejścia i pozwalają jej wejść. Jeśli jednak nie jest godna, wypychają ją na zewnątrz. Jeśli jest godna, wstępuje do Ogrodu Eden, osiedla się tam, obłóczona w odzienie odpowiadające formie odzienia tego świata, i cieszy się tam[32].

[1] Tora, Szmot (Księga Wyjścia), 34:6. „I przeszedł Stwórca przed jego obliczem, i zawołał: ‘Stwórca, Stwórca, Wszechmogący miłosierny i łaskawy, nieskory do gniewu, obfitujący w dobroć i prawdę’”.
[2] Zob. Zohar, parasza Beszalach, część 1, p. 168.
[3] Tora, Szmot (Księga Wyjścia), 33:19. „I powiedział: ‘Ja przeprowadzę całe Moje dobro przed twoim obliczem, i ogłoszę imię Stwórcy przed tobą, i okażę łaskę, komu okażę łaskę, i zmiłuję się, nad kim się zmiłuję’”.
[4] Zob. Zohar, parasza Bereszit, część 1, p. 363.
[5] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 12:7. „I ukazał się Stwórca Awramowi, i powiedział: ‘Twojemu potomstwu dam tę ziemię’. I zbudował tam ołtarz dla Stwórcy, który mu się objawił”.
[6] Zob. wyżej, p. 26.
[7] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 12:8. „I przeniósł się stamtąd ku górze, na wschód od Bejt-El, i rozbił swój namiot – Bejt-El miał na zachodzie, a Aj na wschodzie – i zbudował tam ołtarz dla Stwórcy, i wezwał imię Stwórcy”.
[8] Zob. wyżej, p. 11, od słów: „Gdy Zeir Anpin…”.
[9] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 12:9. „I wyruszył Awram, idąc i posuwając się ku południu”.
[10] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 12:10. „I nastał głód w tej ziemi, i zszedł Awram do Egiptu, aby tam zamieszkać, bo głód był ciężki w tej ziemi”.
[11] Prorocy, Amos (Księga Amosa), 8:11. „Oto nadchodzą dni – mówi Stwórca Wszechmogący – gdy ześlę głód na ziemię, nie głód chleba i nie pragnienie wody, lecz słuchania słów Stwórcy”.
[12] Zob. wyżej, p. 22, od słów: „I dlatego nie może…”.
[13] Pisma, Kohelet (Księga Koheleta), 3:21. „Kto wie, czy duch synów ludzkich wznosi się w górę, a duch zwierząt zstępuje w dół, ku ziemi?”.
[14] Pisma, Ijow (Księga Hioba), 28:28. „I powiedział człowiekowi: ‘Oto bojaźń Stwórcy – to mądrość, a unikanie złego – to rozum’”.
[15] Tora, Wajikra (Księga Kapłańska), 16:2. „I powiedział Stwórca do Moszego: ‘Powiedz do Aharona, twojego brata, aby nie wchodził w każdym czasie do Świętego, za zasłonę przed wieko, które jest na Arce, aby nie umarł, bo objawię się w obłoku nad wiekiem’”.
[16] Prorocy, Jeszajahu (Księga Izajasza), 14:29. „Nie raduj się, cała ziemio Filisztin, że złamany jest kij, który cię uderzał, bo z korzenia węża wyjdzie żmija, a jej owocem będzie ognisty, latający wąż”.
[17] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 48:22. „A tobie daję jedną część więcej niż twoim braciom, którą wziąłem z rąk Emoryty swoim mieczem i swoim łukiem”.
[18] Oba użyte tu słowa – סוחר (socher) i מקיף (makif) – mają dwa znaczenia. Odnoszą się zarówno do handlu, jak i do otaczania, obejmowania.
[19] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:4. „Do miejsca ołtarza, który tam wcześniej zbudował, i tam wezwał Awram imię Stwórcy”.
[20] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:3. „I szedł on swoimi etapami z Negewu do Bejt-El, do miejsca, gdzie wcześniej był jego namiot, między Bejt-El a Aj”.
[21] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 35:10. „I powiedział do niego Wszechmogący: ‘Twoje imię to Jaakow, lecz nie będziesz już nazywany Jaakow, ale Israel będzie twoim imieniem’. I nazwał go imieniem Israel”.
[22] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:7. „I powstał spór między pasterzami trzód Awrama a pasterzami trzód Lota; a Kanaanici i Peryzzyci wtedy mieszkali w tej ziemi”.
[23] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:8. „I powiedział Awram do Lota: ‘Niech nie będzie sporu między mną a tobą, ani między moimi pasterzami a twoimi pasterzami, bo jesteśmy braćmi’”.
[24] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:9. „Czyż nie cała ziemia jest przed tobą? Oddziel się więc ode mnie. Jeśli pójdziesz w lewo, ja pójdę w prawo; a jeśli pójdziesz w prawo, ja pójdę w lewo”.
[25] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:11. „I wybrał sobie Lot całą dolinę Jardenu, i odszedł Lot na wschód, i oddzielili się jeden od drugiego”.
[26] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:12. „Awram zamieszkał w ziemi Kanaan, a Lot zamieszkał w miastach doliny i rozbił swoje namioty aż do Sedomu”.
[27] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:13. „A ludzie Sedemu byli źli i wielce grzeszni wobec Stwórcy”.
[28] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 14:14. „I gdy usłyszał Awram, że jego krewny został pojmany, zebrał swoich wyszkolonych ludzi, urodzonych w jego domu, trzystu osiemnastu, i ścigał wrogów aż do Dana”.
[29] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 14:16. „I odzyskał całe mienie, a także Lota, swego krewnego, i jego dobytek odzyskał, a także kobiety i lud”.
[30] Pisma, Szir HaSzirim (Pieśń nad Pieśniami), 3:3. „Spotkali mnie strażnicy, ci, którzy obchodzą miasto: ‘Czy widzieliście tego, którego ukochała moja dusza?’”.
[31] Prorocy, Jeszajahu (Księga Izajasza), 62:6. „Na twoich murach, Jeruszalaimie, postawiłem strażników, którzy przez cały dzień i całą noc nigdy nie zamilkną. Wy, którzy wspominacie Stwórcę, nie ustawajcie”.
[32] Wyjaśnienie artykułu znajduje się dalej, w p. 105.

, , , , 04 Lech Lecha, Zohar