180) „I Stwórca powiedział do Awrama po oddzieleniu się Lota od niego” itd. (wa-Haszem amar el Awram acharej hipared Lot me-immo we-go). Rabbi Aba otworzył i powiedział (Rabbi Aba patach we-amar): „I wstał Jonasz, aby uciec do Tarszisz sprzed Stwórcy” itd. (wa-jakom Jona liwroach Tarszisza milifnej Haszem we-go). Biada temu, kto ukrywa się przed Stwórcą (waj le-man de-istatar mi-kamej Kudsza Brich Hu), jak jest napisane (di-ktiw): „Czyż nie niebo i ziemię Ja wypełniam? – mówi Stwórca” (halo et ha-szamajim we-et ha-arec ani male – ne’um Haszem). A on przyszedł, aby uciec sprzed Niego (we-hu atei le-me’arak mi-kamej).
Sulam
180) Biada temu, kto ukrywa się przed Stwórcą, o którym powiedziano: „Bo i niebo, i ziemia są pełne Mnie – powiedział Stwórca”[1]. Dlaczego więc Jona chciał uciec od Stwórcy, jak powiedziano: „I wstał Jona, aby uciec do Tarszisz od Stwórcy”[2]?
181) Ale jest napisane (ela, ketiw): „Moja gołębico, w zagłębieniach skały, w ukryciu urwisk” (jonati be-chagwej ha-se’la, be-seter ha-madrega). „Moja gołębico” odnosi się do zgromadzenia Israela (jonati: da Kneset Jisrael). „W zagłębieniach skały” – to jest Jeruszalem, które góruje nad całym światem (be-chagwej ha-se’la: da Jeruszalem, de-ihi salka al kol alma). Tak jak skała jest wyższa i mocniejsza od wszystkiego (ma se’la, ihi ila’a we-takifa al kulla), tak samo Jeruszalem jest wyższe i mocniejsze od wszystkiego (of Jeruszalem ihi ila’a we-takifa al kolla). „W ukryciu urwisk” – to jest miejsce, które nazywa się siedzibą Świętego Świętych, serce całego świata (be-seter ha-madrega: da atar de-ikrei Bejt Kodesz ha-Kodaszim, liba de-kol alma).
Sulam
181) Jednak powiedziano: „Moja gołębica w rozpadlinach skał, pod osłoną urwisk!”[3]. „Moja gołębica (Jona)” – to Kneset Israel, czyli Szchina. „W rozpadlinach skał” – to Jeruszalaim, który jest ponad całym światem. Tak jak skała jest najwyższa i najmocniejsza, tak samo Jeruszalaim jest najwyższy i najmocniejszy. „Pod osłoną urwisk” – to miejsce nazywane siedzibą Świętego Świętych, które jest sercem całego świata.
182) I dlatego jest napisane „w ukryciu urwisk” (u-be-gin kach ketiw be-seter ha-madrega), ponieważ tam Szchina była ukryta, jak kobieta, która jest skromna wobec swojego męża i nie wychodzi z domu na zewnątrz (be-gin de-taman hawat Szchina mis’tattera, ke-iteta de-ihi cznu’a le-ba’ala, we-la nafka mi-bejta le-bar). Jak jest powiedziane (ke-ma de-at amart): „Twoja żona jak płodna winorośl w zakątkach twojego domu” itd. (esztecha ke-gefen porija be-jarketej bejtecha we-go). Tak samo Kneset Jisrael nie opuszcza swojego miejsca, ukryta w stopniu, chyba że w czasie wygnania, gdy jest wśród wygnania (kach Kneset Jisrael la szar’ja le-bar me-atreh, be-setiru de-darga, ela be-zimna de-galuta, de-ihu be-go galuta). A ponieważ jest na wygnaniu, inne narody mają dobrobyt i większy pokój (u-be-gin de-ihi be-galuta, szear amim it lon tibu we-szalwa jatir).
Sulam
182) Powiedziano o Świętym Świętych, że jest „pod osłoną urwisk”, ponieważ Szchina ukrywała się tam, podobnie jak kobieta, która prowadzi się skromnie wobec swojego męża i nie wychodzi z domu na ulicę. Jak powiedziano: „Twoja żona jak winorośl owocująca we wnętrzu twojego domu”[4]. Tak samo Kneset Israel przebywa poza swoim miejscem, czyli nie „pod osłoną urwisk”, jedynie w czasie wygnania. A ponieważ jest na wygnaniu, inne narody mają dobro i spokój większy niż Israel.
Świątynia to Nukwa. Jak powiedziano: „I zasłona będzie oddzielać dla was świątynię od Świętego Świętych”[5]. Zasłona to parsa w miejscu chaze, która oddziela to, co poniżej chaze, gdzie znajdują się odkryte chasadim w świeceniu Hochmy, czyli świątynię, od tego, co powyżej chaze, gdzie znajdują się ukryte chasadim, skryte przed świeceniem Hochmy, czyli Święte Świętych. Dlatego Święte Świętych nazywane jest „pod osłoną urwisk”, ponieważ Hochma jest tam ukryta i nie objawia się. A miejsce ziwuga znajduje się powyżej chaze[6], w miejscu Świętego Świętych, gdzie ukrywała się Szchina, podobnie jak kobieta, która prowadzi się skromnie wobec swojego męża i nie wychodzi z domu na ulicę, gdyż oblicze człowieka znajduje się tylko tam210.
183) Chodź i zobacz (ta chazi), że gdy Israel przebywał na ziemi świętej (be-zimna de-Israel szar’jin al ar’a kadisza), wszystko było uporządkowane, jak należy (kolla hawa mit’takkan kid-ka jaot), i tron był nad nimi doskonały (we-karsja szelim alai’hu). Wtedy wykonywali służbę (we-awdei pulchana), a powietrze świata się oczyszczało (u-baka awirin de-alma), i ta służba wznosiła się do góry, na swoje miejsce (we-salik hahiu pulchana le-eila le-atreih). Bo ziemia została przygotowana do służby tylko dla Israela (be-gin de-ar’a la it’taknat le-pulchana, ela le-Israel bil’chudai’hu). Dlatego inne narody, które oddają cześć bożkom (u-be-gin kach, sze’ar ammin akum), były od niej oddalone (hawu mit’rach’kei), i nie panowały nad nią, jak teraz (de-la hawu szal’tin bah kid-haszta), ponieważ nie otrzymywały nic poza resztkami (be-gin de-la itz’nu, ela mi-tamzit).
Sulam
183) Kiedy Israel przebywa na świętej ziemi, wszystko jest ustawione we właściwy sposób, a tron, czyli Nukwa, znajduje się nad nimi w doskonałości. Gdy tron był w doskonałości dla wyższego Israelu, oni pełnili służbę Stwórcy, czyli podnosili MaN i przekraczali przestrzenie powietrzne świata, a ta praca wznosiła się do góry, na swoje miejsce w ZoN, i powodowali ich ziwug. Ponieważ ta ziemia została ustanowiona wyłącznie do służby Israelu. Dlatego inne narody oddalały się od tej ziemi i nie panowały nad nią, jak to jest dzisiaj, ponieważ żywiły się jedynie resztkami. Innymi słowy, te dobra, które Israel przyciągał swoją służbą, napełniały również narody świata. Jednak główna część wszystkich błogosławieństw przypadała Israelowi, a narody otrzymywały tylko resztki. Dlatego władza należała do Israelu.
184) A jeśli powiesz, przecież widzimy, że było wielu królów, którzy panowali w czasie, gdy Świątynia stała na świecie (we-i te’ma, ha chaminan kama malchin hawu, de-szalitin be-zimna de-Bejt ha-Mikdasz kajam al alma). Chodź i zobacz, w pierwszej Świątyni, dopóki Israel nie skaził ziemi, inne narody nie panowały (ta chezi, be-bajit riszon, ad la se’ibu Israel ar’a, la hawu szalitin szear amim), tylko otrzymywali resztki i nad nimi panowali, i ich władza nie była tak silna (ela, itzanu mi-tamzit, u-bah hawu szalitin, we-la’aw kol kach). Gdy Israel zgrzeszył i skaził ziemię, wtedy jakby odrzucili Szchinę z jej miejsca i przybliżyła się do innego miejsca, a wtedy inne narody zaczęły panować i dano im władzę, aby rządziły (kejwan de-chawu Israel, we-se’ibu ar’a, kedein kiw-jachol, dachu lah le-Szchina me-atreh, we-itkarwat le-duchta achara, u-kedein szalitin szear amim, we-itjehew lon reszu le-szalta’a).
Sulam
184) Ale przecież byli królowie innych narodów, którzy panowali nawet w czasie istnienia Świątyni na świecie? W czasie Pierwszej Świątyni, zanim Israel skalał tę ziemię, narody świata nie miały szczególnej władzy, a jedynie żywiły się resztkami, i cała ich władza pochodziła właśnie z tych resztek, dlatego sama ich władza nie była tak silna.
A po tym, jak Israel zgrzeszył i skalał tę ziemię, jakby wypędzili Szchinę z jej miejsca i zbliżyła się ona do innego miejsca. Wtedy inne narody zaczęły panować, ponieważ pozwolono im na panowanie.
185) Chodź i zobacz (ta chezi), ziemia Israela nie jest pod władzą żadnego innego zarządcy, tylko samego Stwórcy (ar’a de-Israel, la szalit alah memana achara, bar Kudsza Brich Hu bilchudoj). A w chwili, gdy Israel zgrzeszyli i zaczęli spalać kadzidło dla innych pragnień na tej ziemi (u-be-sza’ata de-chawu Israel, wa-hawu mekatrin le-ta’awon achranin, be-go ar’a), jakby Szchina została wygnana ze swojego miejsca (kiw-jachol idachja Szchina me-atreh). A oni przyciągnęli i związali się z innym dymem ofiarnym wewnątrz Szchiny (u-maszchei u-mekatrej le-itkaszra ta’awon achran go Szchina), i wtedy otrzymali władzę (u-kedein itjehew lon szaltanuta), ponieważ spalanie kadzidła jest związkiem, który wiąże (be-gin di-ketoret kitra hu le-itkatara). I wtedy inne narody zaczęły panować, prorocy zostali zniesieni, a wszystkie wyższe stopnie przestały panować na ziemi (u-kedein szaltu szear amim, u-batlu newi’im, we-kol inun dargin ila’in la szaltu be-ar’a).
Sulam
185) Tylko Stwórca rządzi ziemią Israelu. A gdy Israel zgrzeszył i na samej ziemi składał kadzidła innym bogom, Szchina jakby została wypędzona ze swojego miejsca, ponieważ przyciągali innych bogów i składali im kadzidła, aby połączyli się ze Szchiną, i wtedy władza została im oddana. Kadzidło zapewnia ustanowienie więzi, dlatego czerpali oni od Szchiny i otrzymali od niej władzę, a wtedy inne narody zaczęły panować i nie było już proroków. Wszystkie wyższe stopnie przestały panować na tej ziemi.
186) I nie oddalili władzy innych narodów, ponieważ przyciągnęli Szchinę do siebie (we-la a’adiu szaltanuta di-szear amim, be-gin de-inun maszchu le-Szchina le-gabajhu). Dlatego w drugiej Świątyni władza innych narodów nie została oddalona (we-al da be-Bejt Szeni, ha szultanut mi-szear amim, la a’adiu), a tym bardziej na wygnaniu, gdzie Szchina jest wśród innych narodów, w miejscu, gdzie panują inni władcy (u-koszken be-galuta, di-Szchina be-szear amim, atar di-szear memanan szaltin). I dlatego wszyscy czerpią od Szchiny, która się do nich przybliżyła (u-be-gin kach kolhu jankin min Szchina, de-itkrewat gabajhu).
Sulam
186) I nie ustała władza innych narodów, ponieważ przyciągali oni do siebie obfitość Szchiny. Dlatego w czasach Drugiej Świątyni władza innych narodów nie ustała. Tym bardziej dotyczy to okresu wygnania, gdy obfitość Szchiny znajduje się u innych narodów, w miejscu, gdzie panują inni władcy. Dlatego wszyscy oni czerpią ze Szchiny, która się do nich zbliżyła.
187) I dlatego, w czasie, gdy Israel zamieszkiwał swoją ziemię i pełnił służbę Stwórcy (we-al da, be-zimna de-Israel hawu szaran al ar’a, u-falchej pulchana de-Kudsza Brich Hu), Szchina była skromnie ukryta wśród nich i nie wychodziła poza swój dom w sposób jawny (Szchina hawat cznu’a bejnajhu, we-la nafkat mi-go bejta le-bar be-itgalja). Dlatego wszyscy prorocy, którzy istnieli w tamtym czasie, nie otrzymywali proroctwa inaczej niż w jej miejscu, jak już powiedzieliśmy (u-be-gin kach, kol inun newi’im da-hawu be-hahu zimna, la natlu newua ela be-atra kid-kaamaran). I dlatego Jonasz uciekał poza ziemię świętą, aby proroctwo nie objawiło mu się tam i aby nie musiał wypełniać misji Stwórcy (u-be-gin kach, Jona hawwa arak le-bar me-ar’a kadisza, de-la jitgale alej newua, we-la jehech bi-szlichuta de-Kudsza Brich Hu).
Sulam
187) Dlatego, gdy Israel przebywał na tej ziemi i pełnił służbę Stwórcy, Szchina pozostawała w skromności pośród nich, nie wychodząc otwarcie z domu na zewnątrz. Dlatego wszyscy prorocy okresu Drugiej Świątyni nie otrzymywali proroctwa poza jej miejscem, to znaczy poza ziemią Israela. Z tego powodu Jona uciekł z ziemi świętości, aby proroctwo nie zostało mu objawione, a wtedy nie musiałby wypełnić misji, z którą posłał go Stwórca.
188) A jeśli powiesz, przecież widzimy, że Szchina objawiła się w Babilonie, który jest na zewnątrz ziemi świętej (we-i te’ma, ha chaminan de-itgalja Szchina be-Bawel, de-ihu le-bar). Przecież już to wyjaśniliśmy (ha okimna), jak jest napisane (di-ktiw): „Istniało, istniało” (hajo haja), co oznacza, że stało się coś, czego wcześniej nie było, od dnia, gdy został zbudowana Świątynia (da-hawa, ma de-la hawa min kadmat de-na, mi-joma de-itbnej Bej Makdesza), i to proroctwo było jedynie na chwilę (we-hahi newua le-sza’ata hawat).
Sulam
188) Ale czyż Szchina nie objawiła się Jechezkelowi w Babilonie, który znajdował się poza granicami Israela? Rzecz w tym, że wtedy wydarzyło się coś, co nie miało miejsca od dnia budowy Świątyni, a to proroctwo było tymczasowe, aby pocieszyć Israel. Jak powiedziano: „Było słowo Stwórcy do Jechezkela… nad rzeką Kwar”[7]. Nad rzeką, która już (kwar) istniała od dnia stworzenia świata i na której Szchina objawiała się zawsze, zanim została zbudowana Świątynia. Jak powiedziano: „I rzeka wypływa z Edenu, aby nawadniać ogród, a stamtąd rozdziela się na cztery strumienie”[8]. I ta rzeka, czyli Kwar, to jedna z tych czterech rzek.
Wyjaśnienie: ogród to Szchina[9], z której wypływa rzeka, wypływająca z Edenu, czyli z Hochmy, i przekształcająca się w cztery rzeki. Dlatego objawiała się na tych czterech rzekach przed wzniesieniem Świątyni.
189) I jest napisane: „Nad rzeką Kwar” (u-ketiw, al nahar Kebar). Rzeka, która już istniała od dnia stworzenia świata, i Szchina objawiała się nad nią nieustannie (nahar di-kewar hawwa, mi-joma de-itberej alma, u-Szchina itgalja tadir alej), jak jest napisane (di-ktiw): „I rzeka wypływa z Edenu, aby nawadniać ogród, i stamtąd się rozdziela” itd. (we-nahar jocé me-Eden le-haszkot et ha-gan, u-mi-szam jifared we-go). I to jest jedna z tych rzek (we-da ihu chad minajhu).
190) I tam Szchina objawiła się tylko na ten moment, gdy Israel jej potrzebował z powodu swojego cierpienia (we-taman itgalja Szchina, le-fum sza’ata de-itztrechu lah Israel, le-fum tsa’arejhu). Ale w innym czasie już się nie objawiła (awal be-zimna achara la itgalja). I dlatego Jona, aby Szchina na niego nie spoczęła i nie objawiła mu się, opuścił ziemię świętą i uciekł (u-be-gin kach Jona, be-gin de-la tiszrej alaw Szchina, we-la titgale alej, azal me-ar’a kadisza, wa-arak). Oto, co jest napisane (heh de-ktiw): „Sprzed Stwórcy” (milifnej Haszem), i jest napisane: „Bo ludzie wiedzieli, że ucieka sprzed Stwórcy” (u-ketiw: ki jad’u ha-anashim ki milifnej Haszem hu boreach).
Sulam
190) I tam Szchina objawiła się w tym czasie, ponieważ była potrzebna Israelowi, aby pocieszyć go w smutku po zburzeniu Świątyni. Jednak w innym czasie Szchina nie objawiała się poza granicami ziemi Israelu. Dlatego Jona uciekł, aby Szchina nie spoczęła nad nim i nie objawiła mu się. Dlatego uciekł, opuszczając ziemię świętości. I powiedziano: „Bo ludzie poznali, że uciekał od Stwórcy”[10].
191) Chodź i zobacz, jak Szchina nie objawia się inaczej, jak tylko w miejscu, które jest jej przeznaczone (ta chezi, kama de-Szchina la itgalja, ela be-atra de-itchaze lah), tak samo nie objawia się i nie ukazuje inaczej, jak tylko człowiekowi, który jest dla niej przeznaczony (of hachi la it’achazej we-la itgalja, ela be-bar nasz de-itchaze lah). Ponieważ od dnia, gdy skłonność Lota zwróciła się ku zepsuciu, święty ruach oddalił się od Awrahama (de-ha min joma de-salik al re’utej de-Lot, le-it’hapcha be-surchanej, istalkat ruach kadisza me-Awraham). A gdy Lot oddzielił się od niego, natychmiast ducho świętości spoczął na swoim miejscu (we-kad istalak Lot minej, mijad szara ruach kodesza be-duchtej). Oto, co jest napisane (hada hu di-ktiw): „I Stwórca powiedział do Awrama po oddzieleniu się Lota od niego” itd. (wa-Haszem amar el Awram acharej hipared Lot me-immo we-go).
Sulam
191) Tak jak Szchina objawia się tylko w miejscu godnym jej, tak samo objawia się i ukazuje tylko osobie, która jest jej godna. Dlatego od dnia, gdy Lot zapragnął zwrócić się ku grzechowi, duch świętości odszedł od Awrahama. A gdy Lot oddzielił się od niego, duch świętości natychmiast spoczął na Awrahamie. Jak powiedziano: „I Stwórca powiedział do Awrama po tym, jak Lot oddzielił się od niego”[11].
Wyjaśnienie powyższego: Każdy stopień dzieli się na wewnętrzny i zewnętrzny, a podstawą tego podziału jest podniesienie dolnej „hej” do einaim, kiedy na końcu galgalta-ejnaim (GE) powstaje nowe zakończenie, nazywane parsą. Wtedy AHaP wychodzi poza granice tego stopnia[12]. Dlatego kelim znajdujące się powyżej parsy, które pozostały na stopniu, nazywane są wewnętrzną częścią, a kelim, które wyszły pod parsę, nazywane są zewnętrzną częścią lub achoraim. I chociaż w czasie gadlutu zewnętrzne kelim, które znajdują się poniżej parsy, wracają na swój stopień, to jednak, ponieważ ZaT de-Acilut, czyli ZoN, mogą się dopełnić jedynie wznosząc się na miejsce powyżej chaze, co nazywane jest dopełnieniem niższego przez wyższe, a nie dopełniają się na swoim własnym miejscu, poniżej chaze[13], to kelim Bina i TuM znajdujące się poniżej chaze zawsze są uważane za zewnętrzne. Ponieważ nie mogą się połączyć i osiągnąć doskonałości aż do ostatecznego naprawienia, kiedy ZoN otrzymają drugiego rodzaju dopełnienie.
I w tym tkwi różnica między duszami Israela a narodami świata. Israel pochodzi od kelim de-panim, które mogą otrzymywać światło nawet przed zakończeniem naprawienia. Natomiast narody świata pochodzą od zewnętrznych kelim i dlatego nie mogą osiągnąć doskonałości aż do ostatecznego naprawienia. W podobny sposób światy podzieliły się na wewnętrzne i zewnętrzne. Ziemia Israel to kelim de-panim w stosunku do całego świata, a to, co znajduje się poza jej granicami, to zewnętrzne kelim. Dlatego nie może być doskonałości poza ziemią Israela aż do zakończenia naprawienia, o którym powiedziano: „I będzie Stwórca królem nad całą ziemią”[14] oraz: „Albowiem ziemia będzie pełna poznania Stwórcy”[15]. Jednak przed zakończeniem naprawienia doskonałość istnieje tylko w kelim de-panim całego świata, czyli w ziemi Israela.
Dlatego powiedziano, że „tylko Stwórca rządzi ziemią Israela”[16]. Ponieważ ziemia Israela odnosi się do kelim de-panim, otrzymała naprawienie już w tym czasie, i powiedziano o niej, że to ziemia, nad którą „nieustannie są oczy Stwórcy, Wszechmogącego twojego”[17]. Natomiast poza nią ziemia została oddana pod władzę siedemdziesięciu władców, którzy również są zewnętrzni w stosunku do świętości, ponieważ pochodzą od zewnętrznych kelim, które nie mają żadnej doskonałości aż do zakończenia naprawienia. Dlatego: „I będzie Stwórca królem nad całą ziemią”218 – może zostać spełnione jedynie na ziemi Israela.
Dlatego powiedziano: „Tak jak Szchina objawia się tylko w miejscu godnym jej – czyli w ziemi Israela, tak samo objawia się i ukazuje tylko osobie godnej jej”[18] – która będzie się strzec, by nie pobudzać ziwugu w zewnętrznej części Nukwy, w miejscu poniżej chaze, gdyż w przeciwnym razie oddziela Nukwę od Zeir Anpina, a obfitość odpływa poza granice ziemi do siedemdziesięciu władców narodów świata, posiadaczy zewnętrznych kelim, którzy pragną otrzymać tę obfitość. Dlatego powiedziano: „A gdy Israel zgrzeszył i na samej ziemi składał kadzidła innym bogom, Szchina jakby została wypędzona ze swojego miejsca, ponieważ przyciągali innych bogów i składali im kadzidła”220 – to znaczy, że pobudzili ziwug w zewnętrznych kelim Nukwy i przyciągnęli obfitość z góry w dół, a wtedy obfitość odeszła do innych bogów. „I wtedy inne narody zaczęły panować”220 – ponieważ obfitość trafiła do ich siedemdziesięciu władców. „Dlatego wszyscy oni czerpią ze Szchiny, która się do nich zbliżyła”[19] – ponieważ zewnętrzne kelim Szchiny są bliskie narodom świata, gdyż tylko one mogą od niej otrzymywać.
192) Chodź i zobacz (ta chezi), gdy Awraham zobaczył, że Lot powrócił do swojego zepsucia (kejwan de-chama Awraham, de-Lot hawwa taw le-surchanej), bał się (hawwa dachil Awraham) i powiedział (amar): „Być może, nie daj Boże, z powodu mojego towarzystwa z nim utracę święty udział, którym Stwórca mnie ukoronował” (dilma chas we-szalom, be-gin chaweruta de-da, awidna be-ginej chulakej kadisza, de-a’atar li Kudsza Brich Hu). Gdy tylko oddzielił się od niego, Stwórca powiedział do niego (kejwan de-itparasz minej, amar lo): „Podnieś teraz swoje oczy i spójrz z miejsca, na którym stoisz” (sa na ejnecha u-re’e min ha-makom aszer ata szam).
Sulam
192)[20] Gdy Awraham zobaczył, że Lot powrócił do dawnych dróg, przestraszył się i powiedział: „Z powodu mojego związku z nim straciłem świętą część, którą podarował mi Stwórca”. Kiedy Lot oddzielił się od niego, Stwórca powiedział mu: „Podnieś swoje oczy i spójrz z miejsca, na którym stoisz, na północ i na południe, na wschód i na zachód”[21]. A co oznacza: „Z miejsca, na którym jesteś”? To miejsce, z którym połączył się pierwotnie, obłóczywszy się w pełną wiarę, i to jest: „na północ i na południe, na wschód i na zachód”. To te same drogi, którymi szedł na początku, jak powiedziano: „I poszedł w swoje podróże”[22] – to znaczy, że to nefesz, ruach, neszama i chaja. „Na północ” – to Bina i neszama. „Na południe” – to Hochma i chaja. „Na wschód” – to Tiferet i ruach. „Na zachód” – to Malchut i nefesz. I powiedziano: „Kierując się coraz dalej ku Negewowi”[23]. To wyższe stopnie, w które obłóczył się pierwotnie w pełnej wierze.
193) Co oznacza „z miejsca, na którym stoisz” (maj min ha-makom aszer ata szam)? Oznacza to, że przywiązałeś się do niego na początku i zostałeś ukoronowany doskonałą wiarą (de-itdabbakta bej be-kadmejta, we-it’attarat be-mehejmenuta szlejmata). „Na północ, na południe, na wschód i na zachód” (cafona, wa-negba, wa-kedma, wa-jama) – to są jego podróże, które odbywał na początku (ilein inun masa’aw, da-hawu be-kadmejta), jak jest napisane (di-ktiw): „I poszedł w swoją podróż” (wa-jelech le-masa’aw), i jest napisane (u-ketiw): „Idąc i posuwając się ku południu” (haloch we-naso’a ha-negba). To są wyższe stopnie, którymi został ukoronowany w doskonałej wierze na początku (ilein dargin ila’in, de-it’attar bi-mehejmenuta szlejmata be-kadmejta).
194) I wtedy otrzymał obietnicę, że nigdy nie zostanie oddzielony ani on, ani jego potomkowie, jak jest napisane (u-kedein itbaszar, de-la ja’adei minej u-min benoj le-almin, di-ktiw): „Bo całą ziemię, którą widzisz” (ki et kol ha-arec aszer ata ro’e). Co oznacza „którą widzisz”? (maj aszer ata ro’e) Oznacza to pierwszy stopień, który mu się objawił, jak jest powiedziane (da darga kadma’a de-itgalja leih, ke-di-amar): „Dla Stwórcy, który mu się objawił” (la-Haszem ha-nireh elaw). I dlatego „którą widzisz” oznacza, że ten pierwszy stopień zawiera w sobie wszystkie stopnie i wszystkie się w nim objawiają (u-be-gin kach aszer ata ro’e, be-gin de-darga da kadma’a, itklel mi-kolhu dargin, we-kolhu itchazon bej). I dlatego jest napisane: „Bo całą ziemię, którą widzisz” itd. (u-be-gin kach ki et kol ha-arec aszer ata ro’e we-go).
Sulam
194) I wtedy zostało mu objawione, że Stwórca nigdy nie odwróci się od niego ani od jego synów. Jak powiedziano: „Bo całą ziemię, którą widzisz, dam tobie i twemu potomstwu”[24]. „Którą widzisz” – to pierwszy stopień, który się przed nim otworzył, stopień nefesz, jak powiedziano[25]: „Stwórcy, który mu się objawił”[26]. Dlatego powiedziano: „Którą widzisz” – ponieważ ten pierwszy stopień, czyli Nukwa, zawiera wszystkie stopnie. I wszystkie stopnie są w niej widoczne. Dlatego powiedziano: „Bo całą ziemię, którą widzisz”.
[1] Prorocy, Jirmijahu (Księga Jeremiasza), 23:24. „Czy człowiek może ukryć się w kryjówce, abym go nie widział? – mówi Stwórca. – Czyż nie wypełniam nieba i ziemi? – mówi Stwórca”.
[2] Prorocy, Jona (Księga Jonasza), 1:3. „I wstał Jona, aby uciec do Tarszisz sprzed oblicza Stwórcy, i zszedł do Jafy, i znalazł statek płynący do Tarszisz, i zapłacił opłatę za podróż, i wstąpił na niego, aby popłynąć z nimi do Tarszisz sprzed oblicza Stwórcy”.
[3] Pisma, Szir HaSzirim (Pieśń nad Pieśniami), 2:14. „Gołąbko moja w rozpadlinach skały, w ukryciu urwisk! Pokaż mi swój wygląd, daj mi usłyszeć swój głos, bo twój głos jest słodki, a twój wygląd piękny”.
[4] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 128:3. „Twoja żona jak płodna winorośl w zakątkach twojego domu, twoi synowie jak sadzonki oliwne wokół twojego stołu”.
[5] Tora, Szmot (Księga Wyjścia), 26:33. „I zawiesisz zasłonę pod haczykami, i wniesiesz tam, za zasłonę, Arkę Świadectwa, i oddzieli zasłona dla was Miejsce Święte od Najświętszego”.
[6] Zob. Zohar, parasza Bereszit, część 1, p. 82, od słów: „Micha’el zapisuje miejsce ziwuga…”.
[7] Prorocy, Jechezkel (Księga Ezechiela), 1:3. „Było słowo Stwórcy do Jechezkela, syna Buzi, kapłana, w ziemi Kasdim, nad rzeką Kevar, i była nad nim tam ręka Stwórcy”.
[8] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 2:10. „I rzeka wypływała z Edenu, aby nawadniać ogród, i stamtąd się rozdzielała i tworzyła cztery główne rzeki”.
[9] Zob. Zohar, parasza Bereszit, część 1, p. 247.
[10] Prorocy, Jona (Księga Jonasza), 1:10. „I przestraszyli się ci ludzie wielkim strachem, i powiedzieli do niego: ‘Coś ty uczynił?’, bo ludzie ci wiedzieli, że uciekał przed Stwórcą, jak im powiedział”.
[11] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:14. „I powiedział Stwórca do Awrama po tym, jak Lot się od niego oddzielił: ‘Podnieś swoje oczy i spójrz z miejsca, na którym stoisz, na północ i na południe, na wschód i na zachód’”.
[12] Zob. „Wprowadzenie do nauki Kabały”, p. 77.
[13] Zob. „Wprowadzenie do nauki Kabały”, p. 134-144.
[14] Prorocy, Zecharja (Księga Zachariasza), 14:9. „I stanie się Stwórca Królem nad całą ziemią; w owym dniu Stwórca będzie jeden i Jego imię jedno”.
[15] Prorocy, Jeszajahu (Księga Izajasza), 11:9. „Nie będą czynić zła ani niszczyć na całej Mojej świętej górze, bo ziemia będzie pełna poznania Stwórcy, jak wody wypełniają morze”
[16] Zob. p. 185.
[17] Tora, Dewarim (Księga Powtórzonego Prawa), 11:12. „Ziemia, o którą troszczy się Stwórca, twój Wszechmogący – nieustannie oczy Stwórcy, twojego Wszechmogącego, są na niej, od początku roku aż do jego końca”.
[18] Zob. p. 191, początek.
[19] Zob. p. 186.
[20] Zawiera p. 193.
[21] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:14. „I powiedział Stwórca do Awrama po tym, jak Lot się od niego oddzielił: ‘Podnieś swoje oczy i spójrz z miejsca, na którym stoisz, na północ i na południe, na wschód i na zachód’”.
[22] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:3. „I szedł on swoimi etapami z południa aż do Bejt-El, do miejsca, gdzie wcześniej był jego namiot, między Bejt-El a Aj”.
[23] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 12:9. „I wędrował Awram, posuwając się dalej ku Negewowi”.
[24] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 13:15. „Bo całą tę ziemię, którą widzisz, dam tobie i twojemu potomstwu na wieki”.
[25] Zob. wyżej, p. 167.
[26] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 12:7. „I ukazał się Stwórca Awramowi, i powiedział: ‘Twojemu potomstwu dam tę ziemię’. I zbudował tam ołtarz dla Stwórcy, który mu się objawił”.