180) „I ukończył Elohim w siódmym dniu” (wa-jchal Elohim ba-jom ha-szewi’i). To odnosi się do Tory ustnej, która jest dniem siódmym, i w niej dopełnił się świat, ponieważ jest ona podstawą wszystkiego (da Tora szebe-al pe, de-ihu jom szewi’i, u-bej isztaklal alma, de-ihu kijuma de-kola). „Jego dzieło, które uczynił” (melachto aszer asa), ale nie „całe jego dzieło”, ponieważ Tora pisana wydała wszystko w sile pisma, które wyszło z mądrości (we-lo kol melachto, de-ha Tora szebi-chtaw, apeik kola, be-tokfa di-chtaw di-nafak me-chachmeta).

Sulam

180) „I ukończył Wszechmogący (Elohim) w siódmym dniu swoją pracę, którą wykonał”[1]. „Siódmy dzień” to Tora ustna, Malchut, ponieważ Zeir Anpin obejmuje sześć dni Hesed-Gwura-Tiferet-Necach-Hod-Jesod (HaGaT NeHI), a Nukwa to Malchut, siódmy dzień. I w tym dniu świat został ukończony, ponieważ stanowi on podstawę wszystkiego. Powiedziano: „pracę, którą wykonał”, ale nie powiedziano: „I ukończył Wszechmogący (Elohim) w siódmym dniu całą swoją pracę, którą wykonał”, ponieważ Zeir Anpin, zwany „Torą pisaną”, wyprowadził i ukończył wszystko poprzez zapis – to znaczy mohin, które wychodzą i rozprzestrzeniają się z Hochmy, od wyższych Aba we-Ima. W ten sposób cała Jego praca nie została jeszcze ukończona w siódmym dniu, czyli w Malchut, lecz jedynie poprzez Zeir Anpina. Dlatego powiedziano o nim tylko „swoją pracę, którą wykonał”, a nie „całą swoją pracę”.

181) Trzy razy tutaj pojawia się „w siódmym dniu” (telat zimnin hacha ba-jom ha-szewi’i): „I ukończył Elohim w siódmym dniu” (wa-jchal Elohim ba-jom ha-szewi’i), „I odpoczął w siódmym dniu” (wa-jiszbot ba-jom ha-szewi’i), „I pobłogosławił Elohim siódmy dzień” (wa-jewarech Elohim et jom ha-szewi’i). Oto trzy razy. „I ukończył Elohim w siódmym dniu” – to odnosi się do Tory ustnej (wa-jchal Elohim ba-jom ha-szewi’i, da Tora szebe-al pe). Ponieważ wraz z tym siódmym dniem świat został dopełniony, jak powiedzieliśmy (de-im jom ha-szewi’i da, isztaklal alma, kid-ka amaran).

Sulam

181) Trzykrotnie powiedziano o siódmym dniu: „I ukończył Wszechmogący (Elohim) w siódmym dniu”, „i odpoczął w siódmym dniu”, „i pobłogosławił Wszechmogący (Elohim) siódmy dzień”[2]. „I ukończył Wszechmogący (Elohim) w siódmym dniu” – to Tora ustna, czyli Malchut, Nukwa Zeir Anpina i siódma właściwość w stosunku do Hesed-Gwura-Tiferet-Necach-Hod-Jesod (HaGaT NeHI) Zeir Anpina, ponieważ w tym dniu świat został ukończony i doprowadzony do końca.

Wyjaśnienie powiedzianego. „I ukończył Wszechmogący (Elohim) w siódmym dniu swoją pracę, którą wykonał” – to podstawa i korzeń zakończenia naprawy, które ma nastąpić po sześciu tysiącach lat. Stan zakończenia naprawy odnosi się tylko do Malchut de-Malchut, która jest istotą Malchut i nie posiada naprawy przez sześć tysięcy lat. W ten sposób Malchut de-Malchut stanowi cel, dla którego zostało stworzone całe dzieło początku stworzenia, które dokonało się w ciągu sześciu dni.

Dlatego Zeir Anpin i jego Nukwa to szczegół i całość, ponieważ Zeir Anpin, będący sześcioma dniami początku stworzenia, a także właściwością sześciu tysięcy lat, przedstawia „szczegół”, to znaczy, że w nim objawiają się wszystkie szczegóły rzeczywistości bez żadnego braku. Objawiają się one przez sześć tysięcy lat, jeden po drugim. A Nukwa, będąca siódmym dniem, Malchut, otrzymuje od niego właściwość „całości”, to znaczy, że wszystkie te szczegóły, pojmowane w ciągu sześciu tysięcy lat, objawiają jej doskonałość przy zakończeniu naprawy, czyli w siódmym tysiącleciu. A w odniesieniu do podstawy i korzenia przyszłości, siódmy dzień jest właściwością ostatecznej naprawy, którą otrzyma ze wszystkich szczegółów sześciu dni początku stworzenia.

Dlatego mówi się w błogosławieństwie: „Uświęciłeś dzień siódmy dla Twojego imienia, zakończenie stworzenia nieba i ziemi”[3] – to znaczy dla Malchut, zwanej „imieniem”. „Zakończenie stworzenia nieba i ziemi” – to końcowy stan, otrzymywany ze wszystkich elementów stworzenia zawartych w niebie i ziemi w ciągu sześciu dni początku stworzenia. A błogosławieństwo kończy się słowami: „I pobłogosławiłeś go bardziej niż wszystkie dni i uświęciłeś go bardziej niż wszystkie czasy” W ten sposób te sześć dni to „szczegół”, a siódmy dzień to „całość”, czyli dopełnienie tych sześciu dni. I w odniesieniu do tego powiedziano: „I ukończył Wszechmogący (Elohim) w siódmym dniu swoją pracę, którą wykonał”, ponieważ siódmy dzień jest przyjęciem końcowego stanu nieba i ziemi. Ponieważ tym siódmym dniem świat zostaje ukończony, przyjmując swój ostateczny stan, a sześć dni kończy się.

Oprócz zakończenia, na które wskazuje słowo „wszystko”, w siódmym dniu pojawiają się również mohin, które zawsze przychodzą w trzech liniach, objawiających się z trzech kropek: cholam, szuruk, chirik, o których powiedziano: „i odpoczął”, „i pobłogosławił”, „i uświęcił”. „I odpoczął” – to lewa linia. „I pobłogosławił” – to prawa linia. „I uświęcił” – to środkowa linia. Dlatego „siódmy dzień” powiedziano trzykrotnie – „i ukończył”, „i odpoczął”, „i pobłogosławił”.

„I ukończył” – to światło końcowego stanu. „I odpoczął” – to świecenie mohin w lewej linii. „I pobłogosławił” – to prawa linia tych mohin. I wszystkie te trzy nazywane są „siódmym”, ponieważ są właściwością GaR. Jednak świecenie środkowej linii mohin, na które wskazują słowa „i uświęcił go”, nie jest nazywane siódmym, ponieważ łączy za pomocą ekranu kropki chirik. Dlatego nie powiedziano: „I uświęcił siódmy dzień”, ale „uświęcił go” (oto אותו), co oznacza znak (ot אות) przymierza.

182) „I odpoczął w siódmym dniu” (wa-jiszbot ba-jom ha-szewi’i). To jest fundament świata, jak zapisano w księdze Rab Jeba Saba – to jest jubileusz (da jesoda de-alma, be-sifra de-Rab Jejwa Sawa, da Jowla). I dlatego tutaj jest napisane „od całego swojego dzieła”, ponieważ wszystko z niego wychodzi (we-al kach ketiv hacha: mi-kol melachto, de-kola nafik minej). A my wiemy, że to jest fundament, jak powiedzieliśmy, ponieważ w nim spoczywa odpoczynek większy niż we wszystkim (wa-anan, da jesoda, kid-ka amaran, de-ha najacha bej hawwa, jatir mi-kola).

Sulam

182) „I odpoczął w siódmym dniu od całej swojej pracy, którą wykonał” – to podstawa świata. „I odpoczął” – wskazuje na rok jubileuszowy (jowel), czyli świecenie lewej linii Biny, wychodzące z kropki szuruk. Dlatego powiedziano tutaj „od całej swojej pracy”, ponieważ wszystko pochodzi od Niego. Wyjaśnienie. Powiedziano: „I ukończył Wszechmogący (Elohim) w siódmym dniu swoją pracę, którą wykonał”, a nie „całą swoją pracę”, ponieważ Zeir Anpin, nazywany „Torą pisaną”, wyprowadził i ukończył wszystko poprzez zapis – to znaczy mohin, które wychodzą i rozprzestrzeniają się z Hochmy, od wyższych Aba we-Ima.

Ponieważ wraz z wypowiedzią „i ukończył”, wskazującą na ukończenie nieba i ziemi, nie mógł powiedzieć: „całą swoją pracę”, gdyż została ona ukończona dopiero w swojej podstawie i korzeniu. I tylko Zeir Anpin, nazywany Torą pisaną, wyprowadza i kończy całą pracę za pomocą mohin pisma, wychodzących z Hochmy, to znaczy dzięki świeceniu Hochmy, które wychodzi dzięki sile i gwurowot lewej linii Biny, ponownie stającej się Hochmą. Jednak wraz z wypowiedzią „i odpoczął”, wskazującą na świecenie lewej linii wychodzącej z Biny, nazywanej „jowel”, wychodzą wszystkie mohin, które przynoszą zakończenie naprawy. Dlatego powiedziano tutaj: „od całej swojej pracy, którą wykonał”, ponieważ stąd dopełnia się cała praca.

Jednak mimo to „i odpoczął” wskazuje na Jesod, a nie na „jowel”, ponieważ odpoczynek w nim jest ważniejszy niż wszystko inne, to znaczy spokój zawarty w świeceniu Jesoda jest objawiony bardziej niż spokój od świecenia „jowel”. Innymi słowy, „i odpoczął” wskazuje zarówno na spokój od świecenia „jowel”, lewej linii Biny, jak i na Jesod, który świeci Malchut tym świeceniem „jowel”. Ponieważ świecenie lewej linii dopełnia się jedynie w Jesodzie, w którym znajduje się pełny odpoczynek i spokój.

183) „I pobłogosławił Elohim siódmy dzień” (wa-jewarech Elohim et jom ha-szewi’i). To odnosi się do Najwyższego Kapłana, który błogosławi wszystko i on bierze jako pierwszy (da Kohen Gadol, di-mebarech le-kola, we-hu natil be-resza). Jak uczymy się: „Kapłan bierze jako pierwszy”, i błogosławieństwa spoczywają w nim, aby błogosławił (di-tenan: Kohen notel ba-ro’sz, u-birchan bej szarjan le-warcha). I dlatego nazywa się „siódmy” (we-ikrei szewi’i). Rabbi Jisa Saba powiedział: „Te dwa – jeden to fundament świata, a drugi to środkowy filar” (Rabbi Jisa Saba amar: hanei trej, chad bi-jesoda de-alma ihu, we-chad be-ammuda de-emtza’ita).

Sulam

183) Wypowiedź „I pobłogosławił Wszechmogący siódmy dzień” wskazuje na głównego kohena, który błogosławi wszystko. I kohen bierze swoją część na czele wszystkich zgromadzeń. I błogosławieństwa są z nim, aby błogosławić wszystko, i on nazywany jest siódmym.

Wyjaśnienie. „I pobłogosławił” – to świecenie prawej linii, zstępujące od wyższych Aba we-Ima, nazywanych głównym kohenem, to znaczy chasadim, które wychodzą w nieprzerwanym ziwugu (zlanie). Dlatego powiedziano: „I błogosławieństwa są z nim”. I on jest właściwością rosz. I aluzja do tego zawarta jest w słowach: „I kohen bierze swoją część na czele”. Wyższy Aba i wyższa Ima są również właściwością głównego tefilinu, dlatego powiedziano: „I kohen bierze swoją część na czele”. W ten sposób wyjaśniają się dwie linie świecące we właściwości siódmego dnia: prawa linia, na którą wskazują słowa „i pobłogosławił”, oraz lewa linia, na którą wskazują słowa „i odpoczął”.

„I ukończył” wskazuje na podstawę (Jesod) świata. „I pobłogosławił” wskazuje na centralny filar, Tiferet. Wyjaśnienie. „I ukończył” wskazuje na świecenie Jesoda, od słowa „wszystko” (kol), ponieważ Jesod nazywany jest „kol” (wszystko). „I pobłogosławił” wskazuje na centralny filar, na świecenie środkowej linii, harmonizującej między prawą i lewą linią. W ten sposób trzykrotne powtórzenie słowa „siódmy” wyjaśnia się przez trzy linie. „I ukończył” – świecenie Jesoda – wskazuje na prawą linię. „I odpoczął” – na lewą linię. „I pobłogosławił” – na środkową linię.

184) „I uświęcił go” (wa-jekadesh oto). Dla kogo? Dla tego miejsca, w którym litera „ot” (alef-taw) trwa, i w którym spoczywa świętość (le-man? le-hahu atar, de-ot kajma, bej szarja). Jak jest powiedziane: „I pokazał mi Jego oraz Jego siedzibę” (ke-deamar: we-hirani oto we-et nawehu). W tym miejscu przebywają wszyscy święci powyżej i z niego wychodzą do Zgromadzenia Israela, aby dać jej rozkosz – chleb królewski (u-be-hai atar szarjan kol keduszin le-eila, we-nafkei minej le-Kneset Israel, le-mehaw la tafnuka, lechem panag). I to jest tak, jak jest napisane: „Od Aszera – tłusty jego chleb, on da królewskie przysmaki” (we-azla ha ke-ma de-ketiv: me-Aszer szemena lachmo, we-hu jiten ma’adanej melech). „Od Aszera” – to oznacza pełne istnienie (me-Aszer, da kajam szelim). „Tłusty jego chleb” – to chleb, który był „chlebem udręki”, ale został przemieniony, by stać się królewskim chlebem (szemena lachmo, da-hawa lechem oni, ithadar le-mehewe lechem panag). „On da królewskie przysmaki” – kim jest „król”? To Zgromadzenie Israela, które daje wszelkie rozkosze świata (we-hu jiten ma’adanej melech, man melech? Da Kneset Israel, hu jaheiw kol tafnukin de-almin). I wszystkie świętości, które wychodzą z góry, pochodzą z tego miejsca (we-kol keduszin de-nafkin mi-le’eila, me-hai atar nafkin). Dlatego jest napisane: „I uświęcił go” – to odnosi się do litery „Ot”, która trwa (we-al da wa-jekadesh oto, hahu ot kajama).

Sulam

184) Słowa „i uświęcił go” wskazują również na Jesod. Ponieważ powiedziano „i uświęcił go”, ale nie wskazano, kogo, w przeciwieństwie do wypowiedzi „i ukończył”, „i odpoczął”, „i pobłogosławił”. I to wskazuje na to miejsce, w którym znajduje się znak przymierza, czyli na Jesod, ponieważ słowo „go” (oto אותו) wskazuje na znak (ot אות) przymierza. Jak powiedziano: „I da mi zobaczyć go i jego siedzibę”[4]. „Go” – wskazuje na Jesod, „i jego siedzibę” – na Malchut. I również tutaj słowo „go” wskazuje na Jesod. Wyjaśnienie. Jesod ma dwie właściwości:

1. Świecenie spoczynku, które otrzymuje od roku jubileuszowego (jowel). Dlatego „i odpoczął” wskazuje na Jesod.
2. Jest nośnikiem ekranu punktu chirik, za pomocą którego Tiferet harmonizuje dwie linie, prawą i lewą. I dlatego mówi się tutaj, że „i uświęcił go” również oznacza Jesod, ponieważ to on harmonizuje między dwiema liniami, na które wskazują słowa „i odpoczął” oraz „i pobłogosławił”.

W Jesodzie znajdują się wszystkie wyższe świętości i stamtąd wychodzą do Knesset Israel, Nukwy, aby dać jej rozkosz i chleb rozkoszy. Jak powiedziano: „Od Aszera – tłusty jest jego chleb i on dostarczy potrawy królowi”[5]. „Od Aszera” – to doskonałe przymierze, czyli Jesod. „Tłusty jest jego chleb” wskazuje, że to, co przed naprawą Jesoda było w właściwości „chleba ubóstwa”, teraz ponownie stało się „chlebem rozkoszy”. O jakim „królu” mówi się w tym fragmencie? To Knesset Israel, Nukwa Zeir Anpina, której Jesod daje wszystkie potrawy świata. I wszystkie świętości wychodzące z góry wychodzą z Jesoda. Dlatego powiedziano: „I uświęcił go (oto אותו)”, co wskazuje na znak (ot אות) przymierza, czyli Jesod.

---

[1] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 2:2. „A gdy Bóg ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął.”
[2] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 2:3. „Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał, stwarzając.”
[3] Modlitwa Arawit, sobotnia.
[4] Prorocy, Szemuel Bet (II Księga Samuela), 15:25. „I powiedział król do Cadoka: ‘Zanieś Arkę Elohim z powrotem do miasta. Jeśli znajdę łaskę w oczach Stwórcy, to On mnie przywróci i pozwoli mi ją zobaczyć oraz Jego przybytek.’”
[5] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 49:20. „Od Aszera będzie pochodził tłusty chleb jego, i on dostarczy królewskich przysmaków.”