201) „I zbudował Stwórca Elohim tą stronę, którą wziął od człowieka” (wa-jiben Haszem Elohim et ha-ce la aszer lakach min ha-adam we-go). Rzekł rabbi Szymon: „Napisano: Elohim zrozumiał jej drogę i On znał jej miejsce” (amar rabbi Szymon, ketiw Elohim hewin darka, we-hu jada et mekomah). Ten werset zawiera wiele aspektów (haj kera gewanin sag gin it beje), ale co oznacza „Elohim zrozumiał jej drogę”? (ela mahu Elohim hewin darka) Tak jak powiedziano: „I zbudował Stwórca Elohim tą stronę” (kede-amar wa-jiben Haszem Elohim et ha-ce la). To jest Tora ustna, w której jest droga (da Tora szeb-al pe, de-it ba derech), jak powiedziano: „który daje w morzu drogę” (kede-amar ha-noten ba-jam derech). Dlatego „Elohim zrozumiał jej drogę” (be-ginej kach Elohim hewin darka).
Sulam
201) „Wszechmogący (Elohim) rozumie jej drogę i zna jej miejsce”[1]. Jak powiedziano: „I zbudował Stwórca Wszechmogący tę stronę, którą wziął od człowieka”[2]. „Strona” – to ustna Tora, Malchut, w której znajduje się droga, jak powiedziano: „Dający w morzu drogę”[3]. Morze – to Malchut, i w niej On daje drogę, dlatego powiedziano: „Wszechmogący (Elohim) rozumie jej drogę”.
Wyjaśnienie. Istnieją dwa rodzaje ekranów: pierwszy nazywa się „manula (zamek)”, drugi – „miftecha (klucz)”. I we właściwości GaR, w miejscu od haze i wyżej, została ustanowiona „manula”, a we właściwości WaK, od haze i niżej – „miftecha”[4]. Powiedziano: „W morzu Twoja droga i Twoja ścieżka w wielkich wodach”[5] – w miejscu od haze Zeir Anpina i wyżej, zwanym wielkimi ZoN, ustanowiony został w właściwości „manula (zamek)”, zwanej „ścieżką”, i dlatego znajduje się w stanie „niepoznawalnym”, a chasadim nie są w nim odsłonięte. Natomiast w miejscu od haze i niżej ustanowiony został we właściwości „miftecha (klucz)”, zwanej „drogą”, i dlatego jest poznawalny, a chasadim są tutaj odsłaniane poprzez świecenie Hochmy.
Dlatego „Wszechmogący (Elohim) rozumie jej drogę” oznacza „i zbudował Stwórca Wszechmogący tę stronę”, to znaczy ustną Torę, w której znajduje się droga – Nukwę Zeir Anpina, znajdującą się w miejscu od jego haze i niżej. O niej powiedziano: „I zbudował Stwórca Wszechmogący”. Innymi słowy, zbudował ją za pomocą mohin de-GaR, ponieważ została ustanowiona w właściwości „miftecha”, i dlatego powiedziano: „W morzu Twoja droga”. Dlatego „Wszechmogący (Elohim) rozumie jej drogę”. „Wszechmogący (Elohim)” – to Bina, która ponownie stała się Hochmą. „Rozumie” – to oddziaływanie Biny. „Jej droga” – to „miftecha”, dzięki której staje się zdolna do otrzymania GaR.
W słowach „i On zna jej miejsce” – czym jest „jej miejsce”? To pisemna Tora, Zeir Anpin, czyli wielkie ZoN, znajdujące się w miejscu powyżej haze, gdzie znajduje się Daat (wiedza). Wyjaśnienie. Zeir Anpin nie ustanawia się we właściwości „droga”, lecz tylko we właściwości „ścieżka”, czyli we właściwości „manula”. Dlatego jest prawą linią, zwaną Daat, harmonizującą między Hochmą a Biną, dzięki wielkiemu obfitości jego chasadim.
202) „I On znał jej miejsce” (we-hu jada et mekomah). Czym jest jej miejsce? To Tora pisana, w której jest poznanie (man mekomah, da Tora szebichtaw, de-it ba daat). Stwórca Elohim – pełne imię, aby ustanowić ją we wszystkim (Haszem Elohim, szem male, le-at kana la be-kola). Dlatego jest nazywana Hochma i jest nazywana Bina (we-al da itkeriat Chochma, we-itkeriat Bina), ponieważ jest w pełnym imieniu – Stwórca Elohim, we wszystkim w doskonałości poprzez dwa imiona (be-gin da hawa be-szem male, Haszem Elohim, be-kola bi-szlimu bi-trej szemahan).
Sulam
202) AWAJa Elohim jest pełnym imieniem, niezbędnym do naprawy Nukwy we wszystkim. Dlatego mohin Nukwy nazywane są Hochmą i Biną, ponieważ została ona zbudowana w pełni tym imieniem dzięki doskonałości tych dwóch imion, gdzie AWAJa – to Hochma, a Elohim – to Bina. I dzięki nim została ona naprawiona w pełni, zarówno w świeceniu Hochmy, pochodzącym od imienia Elohim, jak i w świeceniu chasadim, pochodzącym od imienia AWAJa. To oznacza – „dzięki doskonałości tych dwóch imion”.
I to jest znaczenie słów: „Wszechmogący (Elohim) rozumie jej drogę”, to znaczy świecenie Hochmy, wychodzące z Biny, zwanej Elohim. „I On znał jej miejsce” – to świecenie chasadim, wychodzące od Aby dzięki Zeir Anpinowi, zwanemu Daat (wiedza), który jest imieniem AWAJa.
203) „Tę stronę” – to jest zwierciadło, które nie świeci, jak jest powiedziane: „A w moim cieniu cieszyli się i zgromadzili” (et ha-cela, da aspaklarja de-la nahara, ke-da amar: u-be-tzel’i samchu we-ne’esafu). „Którą wziął od człowieka” – ponieważ wyszła z Tory pisanej (aszer lakach min ha-Adam, be-gin de-ha mi-Tora sze-bichtaw nafkat). „Na kobietę” – aby była związana w płomieniu strony lewej (le-isza, le-itkaszra be-szalhewa di-star sema’la). Ponieważ Tora została dana ze strony Gwury (de-ha Oraita mi-sitra di-Gwura itjeheiwat). „Na kobietę” – aby była „ogień Stwórcy” związany razem (le-isza, le-mehewwe esz Haszem katir ke-chada).
Sulam
203) „Tę stronę (cela)” – to lustro, które nie świeci, Malchut. Jak powiedziano: „I w mojej biedzie radowali się”[6]. „Bieda (cela)” oznacza – niepowodzenie i złamanie. I również strona (cela), o której tutaj mowa, symbolizuje lustro, które nie świeci i wymaga naprawy. Jak powiedziano: „Stronę, którą wziął On od człowieka, aby była żoną” – to znaczy, że wziął Malchut od pisemnej Tory, Zeir Anpina, ponieważ pochodzi ona od Malchut pisemnej Tory, „aby była żoną”. Słowa „aby była żoną” wskazują na jej związek z płomieniem lewej strony. Ponieważ Tora, Zeir Anpin, została dana od strony Gwury, a ta Gwura jest związana z Nukwą. Dlatego „kobieta (isza אִשה)” składa się z liter „ogień Stwórcy (esz ha-Szem אש ה’)”. I to wskazuje, że ogień Gwury będzie związany z imieniem Stwórcy, Nukwą.
204) „I przyprowadził ją do człowieka” (wa-jewieha el ha-adam), ponieważ nie powinna znajdować się sama (be-gin de-la baaja le-isztakkaa bilchoda), ale powinna zostać włączona i połączona z Torą pisaną (ela le-itkelalaa u-le-itchabraa ba-Tora szebichtaw). Gdy została z nim połączona, on będzie ją żywił (kejwan de-itchabrat ba-hadej, hu jazun la), i naprawi ją (wi-jitaken la), i da jej to, czego potrzebuje (we-jiten la ma de-itstrich). To jest to, co napisano: „i ziemię”, i już to wyjaśniono (hajnu di-ketiw, we-et ha-arec, we-ha okimna).
Sulam
204) „I przyprowadził ją do człowieka” – ponieważ Nukwa nie może być sama, lecz konieczne jest jej wzajemne włączenie i połączenie z pisemną Torą, Zeir Anpinem. Po tym, jak Nukwa łączy się z Zeir Anpinem, on ją karmi, naprawia i daje jej wszystko, czego potrzebuje. Powiedziano: „I (we-et ואת) ziemię”, gdzie „waw ו” w słowie „we-et ואת” wskazuje na Zeir Anpina, dającego jej napełnienie, nazywane pożywieniem[7].
205) Stąd uczymy się (mi-kan olifna), że kto wydaje swoją córkę za mąż (man de-ansiw beratej), przed tym, jak wejdzie do swojego męża (ad la teol le-baala), jej ojciec i matka przygotowują dla niej wszystko, czego potrzebuje (awuha we-imma metaknin la, we-jahawin la kol ma de-itstrich). A kiedy zostaje połączona ze swoim mężem (kejwan de-itchabrat be-baala), on ją żywi i daje jej to, czego potrzebuje (hu jazun la, we-hu jiten la ma de-baaja). Chodź i zobacz (ta chaze), na początku jest napisane: „I zbudował Stwórca Elohim tą stronę” (be-kadmejta ketiw: wa-jiben Haszem Elohim et ha-ce la), co oznacza, że ojciec i matka przygotowali ją (de-aba we-imma atkinu la). A potem: „I przyprowadził ją do człowieka” (u-lewatar: wa-jewieha el ha-adam), aby wszystko zostało połączone razem (le-itkaszra kola ka-chada), i aby jedno zostało złączone z drugim (u-le-itchabr a chad be-chad), i wtedy on daje jej to, czego potrzebuje (we-hu jahew la ma de-itstrich).
Sulam
205) Stąd, gdy ojciec wydaje za mąż swoją córkę, przez cały czas, dopóki nie weszła jeszcze do swojego męża, ojciec i matka naprawiają ją i dają jej wszystko, czego potrzebuje. A po tym, jak połączyła się ze swoim mężem, on karmi ją i daje jej to, czego potrzebuje. Na początku powiedziano: „I zbudował Stwórca Wszechmogący” – to znaczy, że Aba we-Ima naprawili ją. A następnie powiedziano: „I przyprowadził ją do człowieka”, i wtedy zostali ze sobą związani i połączyli się jedno z drugim. I mąż da jej to, czego potrzebuje.
206) Inne wyjaśnienie: „Elohim zrozumiał jej drogę” (dawar acher, Elohim hewin darka). Kiedy córka jest w domu matki, matka codziennie zwraca uwagę na wszystko, czego jej córka potrzebuje (kad berata be-bej imma, hi istakkla be-kol joma, be-kol ma de-baaja berata). Jak napisano: „Elohim zrozumiał jej drogę” (di-ketiw, Elohim hewin darka). A kiedy zostaje połączona ze swoim mężem, on daje jej wszystko, czego potrzebuje (kejwan de-chabrat la be-baala, hu jahew la kol ma de-baaja), i naprawia jej sprawy (we-jitaken owada-a). To jest to, co napisano: „I On znał jej miejsce” (hada hu di-ketiw, we-hu jada et mekomah).
Sulam
206) „Wszechmogący (Elohim) rozumie jej drogę”. Gdy córka znajduje się w domu matki, matka każdego dnia troszczy się o wszystko, czego córka potrzebuje. I Elohim, Ima, „rozumie jej drogę”, to znaczy Nukwy. Po tym, jak jej mąż bierze ją za żonę, daje jej wszystko, czego zapragnie, i naprawia jej potrzeby. „I On” – to znaczy mąż – „zna jej miejsce”, czyli troszczy się o nią po tym, jak staje się jego żoną.
207) Napisano: „I stworzył Stwórca Elohim człowieka” (ketiw: wa-jicer Haszem Elohim et ha-adam). Tutaj został dopełniony we wszystkim, po prawej i po lewej (hacha isztaklel be-kola, be-jamina u-be-smala). I już wyjaśniliśmy, że został włączony w jetzer hatow (we-ha okimna de-itkelil be-jetzer hatow). Ale „stworzył Haszem Elohim” oznacza, że został stworzony z dobrego początku i ze złego początku (awal wa-jicer Haszem Elohim, be-jetzer tow u-be-jetzer ra). Dlaczego tak?” (ama-ai), ponieważ dobry początek jest dla niego samego (ela jetzer tow leje le-garmeje), a zły początek budzi się względem żeńskiego (jetzer hara le-at ara le-gabe nukwe). Tajemnica tego: Stąd uczymy się, że północ zawsze pobudza żeńskie (raza de-mila, mi-kan olifna de-cafon it ar tadir le-gabe nukwa), i łączy się z nim (we-itkaszar ba-hada). I dlatego nazywa się „kobieta” (u-be-gin kach itkeriat isza).
Sulam
207) „I stworzył Stwórca Wszechmogący człowieka”. „I stworzył (wa-jicer וייצר)”, zapisano z dwiema literami „jud י”. Wskazuje to, że człowiek otrzymał dopełnienie w prawej i lewej linii, ponieważ od momentu swojego stworzenia zawierał w sobie dobre skłonności, a nie złe. Jednak w słowach „i stworzył” zawiera się również złe skłonności, na co wskazują dwie litery „jud י” w słowie „i stworzył (wa-jicer וייצר)”, z których jedna odnosi się do dobrego początku, a druga do złego początku. Dlaczego więc otrzymał dwa początki? Dobre skłonności otrzymał dla siebie, a złe – aby pobudzały go w stosunku do Nukwy.
Rzecz w tym, że północna strona, czyli lewa, zawsze pobudza Nukwę i łączy się z nią. Dlatego nazywa się ją „kobieta (isza אִשה)”, składającą się ze słów „ogień Stwórcy (esz ha-Szem אש ה’)”. Ponieważ lewa strona, „ogień (esz אש)”, jest związana z imieniem „ha-Szem ה’”, czyli Nukwą. Nukwa bowiem wznosi się i pochodzi od lewej strony[8].
208) Chodź i zobacz (we-ta chaze), dobry początek i zły początek (jetzer tow we-jetzer hara), ponieważ została dana kobieta między nimi i została z nimi związana (be-gin de-itjehewat nukwa bej-najjehu we-itkaszra ba-hadajjehu). I nie wiąże się, dopóki zły początek nie obudzi się względem niej (we-la mitkaszra ad de-jetzer hara it ar le-gabba). I wtedy łączą się jedno z drugim (u-mitkaszran da be-da). A kiedy jedno z drugim się połączy, wtedy budzi się dobry początek, który jest radością (we-kejwan de-mitkaszran da be-da, kedein it ar jetzer tow, de-ihu chedwa), i przyciąga ją do siebie (we-ajetej la le-gabbej).
Sulam
208) Dobre skłonności i złe skłonności zostały dane człowiekowi, ponieważ Nukwa znajduje się między nimi i jest z nimi połączona. I nie łączy się z nimi, dopóki nie przebudzi się w niej złe skłonności, wtedy dopiero łączą się ze sobą. A po tym, jak się połączą, przebudza się dobre skłonności, nazywane „radością”, i przyprowadza Nukwę do niego. Wyjaśnienie. Dobre skłonności to prawa linia, złe skłonności to lewa linia. Nukwa powinna połączyć się ze środkową linią, harmonizującą między nimi, jednak najpierw przebudza się wobec niej lewa linia i ona się z nią łączy, ponieważ sama jest właściwością lewej linii. A następnie otrzymuje chasadim od Zeir Anpina, który jest właściwością prawej linii. I wtedy, po tym jak zawiera w sobie zarówno prawą, jak i lewą linię, łączy się ze środkową linią, znajdującą się między prawą i lewą.
[1] Pisma, Ijow (Księga Hioba) 28:23. „Bóg rozumie drogę do niej i On zna jej miejsce.”
[2] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 2:22. „I zbudował Stwórca Elohim z żebra, które wziął z człowieka, kobietę, i przyprowadził ją do człowieka.”
[3] Prorocy, Jeszajahu (Księga Izajasza) 43:16-17. „Tak mówi Stwórca, który uczynił drogę przez morze i ścieżkę przez potężne wody; który wyprowadził wozy i konie, wojsko i mocarzy razem; leżą tam, już nie powstaną, zgaśli, jak knot zgasł.”
[4] Zob. „Przedmowa do Księgi Zohar”, artykuł „Manula i Miftech”, p. 41, od słów: „I już wiemy…”
[5] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów) 77:20. „Twoja droga wiodła przez morze, a Twoje ścieżki przez wielkie wody, lecz nie dostrzeżono Twych śladów.”
[6] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów) 35:15. „A oni cieszyli się z mego upadku, zebrali się przeciwko mnie; nieznani mi napastnicy szarpią mnie bez przerwy.”
[7] Zob. Zohar, Bereszit, część 1, p. 311.
[8] Zob. Zohar, Bereszit, część 1, p. 39. W tym fragmencie Zoharu omawiane jest znaczenie duchowe stworzenia świata, zwłaszcza roli wody i istot żywych w procesie kreacji. Tekst analizuje, jak dolne wody naśladują górne wody, dając początek życiu, oraz odnosi się do stworzenia aniołów, reprezentowanych przez ptaki.