28) „I ziemia została skażona przed Elohim” (wa-tiszachet ha-arec lifnej ha-Elohim). Rabbi Jehuda powiedział (amar Rabbi Jehuda): skoro jest napisane „I ziemia została skażona” (kejwan di-ketiw wa-tiszachet ha-arec), dlaczego dodano „przed Elohim” (ammaj lifnej ha-Elohim)? Lecz ponieważ popełniali swoje grzechy jawnie (ela kejwan da-awadu chowejhon be-itgalja), na oczach wszystkich (le-ejnejhon de-kola), dlatego jest napisane „przed Elohim” (kedejn lifnej ha-Elohim ketiw).
Sulam
28) „I została skażona ziemia przed Wszechmogącym (Elohim)”[1]. Dlaczego napisano: „przed Wszechmogącym”, skoro i tak jest to oczywiste? Ponieważ popełniali swoje grzechy jawnie, na oczach wszystkich, dlatego napisano: „przed Wszechmogącym”.
29) Rabbi Jose powiedział (Rabbi Jose amar): Ja mówię odwrotnie (ana ifcha amari’t). „I ziemia została skażona przed Elohim” (wa-tiszachet ha-arec lifnej ha-Elohim), na początku było „przed Elohim” (be-kadmejta lifnej ha-Elohim), ponieważ nie popełniali grzechów jawnie (de-la hawu awdej be-itgalja), lecz czynili to przed Elohim (lifnej ha-Elohim awadu), a nie przed ludźmi (we-la lifnej bnej nasza). A na końcu zaczęli czynić to jawnie (u-lewasof awadu be-itgalja), jak jest powiedziane: „I ziemia napełniła się przemocą” (he-de’hu wa-timale ha-arec chamas), tak że nie było miejsca na ziemi (de-la hawa atar be-kol ar’a), gdzie nie czyniono tego jawnie (de-la hawa be-itgalja). Dlatego werset mówi w dwóch znaczeniach (u-be-gin kach, be-trej gawnej amar kera).
Sulam
29) Powiedział rabbi Josi: „Ja twierdzę odwrotnie. „I została skażona ziemia przed Wszechmogącym” – na początku było to przed Elohim, to znaczy, że nie grzeszyli jawnie, ponieważ popełniali swoje czyny przed Elohim, a nie przed ludźmi. A na końcu popełniali swoje czyny jawnie. Pismo mówi, że popełniali dwa rodzaje przewinień – w ukryciu i otwarcie”.
30) „Oto są pokolenia Noacha” (ele toldot Noach). Rabbi Aba powiedział (Rabbi Aba amar): Od dnia, gdy Adam przekroczył nakaz swojego Pana (mi-joma da-awar Adam al pekuda de-Marej), wszyscy ludzie, którzy narodzili się później (kol bnej alma de-ityallidu le-watar), zostali nazwani „synami Adama” (ikrun bnej ha-Adam). I nie zostali tak nazwani na pochwałę (we-la le-sziwcha ikrun hachi), lecz jak ktoś, kto mówi (ela ke-man da-amar): „Synowie tego, który przekroczył nakaz swojego Pana” (bnoj de-hahu da-awar al pekuda de-Marej).
Sulam
30) Od dnia, kiedy Adam naruszył przykazanie Stwórcy, wszyscy ludzie, którzy urodzili się po nim, nazywani są „synami Adama”. Ale nie przynosi im to zaszczytu, ponieważ to tak, jakby powiedzieć: „Synowie takiego a takiego, który naruszył przykazanie Stwórcy”.
31) Gdy przyszedł Noach (kejwan de-ata Noach), ludzie na świecie zostali nazwani jego imieniem (ikrun bnej alma al szmej de-Noach) – „pokolenia Noacha” (toldot Noach) – jako pochwała (le-sziwcha). Ponieważ on ich ustanowił w świecie (de-kaejm lon be-alma), a nie jako „pokolenia Adama” (we-la toldot de-Adam), gdyż usunął ich ze świata (de-aawar lon me-alma) i sprowadził śmierć na wszystkich (we-garim mota le-kolhu).
Sulam
31) Kiedy pojawił się Noach, imieniem jego zaczęto nazywać wszystkich ludzi na świecie jako pokolenia Noacha. I to jest na jego pochwałę, ponieważ Noach umożliwił ich istnienie na świecie. Natomiast pokolenia Adama zostały usunięte ze świata, a on sprowadził na wszystkich śmierć.
32) Rabbi Jose powiedział do niego (amar le Rabbi Jose): Jeśli tak jest (i hachi), to przecież później jest napisane (ha ketiw le-watar): „I zstąpił Stwórca, aby zobaczyć miasto i wieżę, którą zbudowali synowie Adama” (wa-jered Haszem lirot et ha-ir we-et ha-migdal aszer banu bnej ha-Adam). Jest napisane „synowie Adama” (bnej ha-Adam ketiw), a nie „synowie Noacha” (we-la ketiw bnej Noach). Odpowiedział mu (amar le): Ponieważ Adam zgrzeszył przed swoim Panem (be-gin de-Adam chata kamej Marej), lepiej by było, gdyby nie został stworzony (taw le de-la ibrej), i żeby ten werset nie został o nim napisany (we-la jichtow alej haj kera).
Sulam
32) I po tym napisano: „I zstąpił Stwórca, aby zobaczyć miasto i wieżę, które zbudowali synowie Adama”[2]. Napisano: „synowie Adama”, a nie „synowie Noacha”, chociaż pochodzą od Noacha. Ponieważ Adam zgrzeszył przed Stwórcą, Pismo odnosi ich do synów Adama – lepiej byłoby nie zostać stworzonym, niż zostać w taki sposób przedstawionym przez Torę!
33) Lecz przyjdź i zobacz (ela ta chaze), jest napisane: „Syn mądry rozwesela ojca” (ketiw: ben chacham jesamach aw). Gdy syn jest dobry (kad bera taw), wszyscy ludzie wspominają jego ojca na dobre (kol bnej alma dachrin le la-awoj le-taw), a gdy jest zły (we-kad ihiu bisz), wszyscy wspominają jego ojca na złe (kola dachrin le la-awoj le-bisz). Adam, ponieważ zgrzeszył i przekroczył nakaz swojego Pana (Adam be-gin de-chata we-awar al pekuda de-Marej), gdy przyszli ci, którzy zbuntowali się przeciw swojemu Panu (kad atu inun de-mardu be-Marejhon), co jest napisane? (ma ketiw) „Którą zbudowali synowie Adama” (Aszer banu bnej ha-Adam), czyli synowie pierwszego Adama (benoj de-Adam kadma’a), który zbuntował się przeciw swojemu Panu (de-marad be-Marej) i przekroczył Jego nakazy (we-awar al pekudej).
Sulam
33) Powiedziano: „Syn mądry raduje ojca”[3]. Jeśli syn jest dobry, wszyscy na świecie mają dobrą pamięć o ojcu. A jeśli syn jest zły – wszyscy mają o ojcu złą pamięć. Adam zgrzeszył, naruszając przykazanie swojego Pana. Dlatego, gdy nadszedł czas tych, którzy zbuntowali się przeciwko Stwórcy, to znaczy budowniczych wieży, napisano o nich, że budowali ją ludzie (dosł. synowie Adama), to znaczy synowie Adama Riszona, który zbuntował się przeciwko Stwórcy i naruszył Jego przykazanie.
34) I dlatego (u-be-ginei kach) „Oto są pokolenia Noacha” (ele toldot Noach), „oto” – a nie wcześniejsze (ele we-la kadma’ej). „Oto” – ci, którzy wyszli i weszli do arki (ele de-nafku we-a’alu go tejwa) i wydali pokolenia na wieczność (we-apiku toldin le-almin), a nie pokolenia Adama (we-la toldot Adam), który wyszedł z ogrodu Eden (di-nafak mi-ginta de-Eden) i nie wyprowadził ich stamtąd (we-la apik lon mi-taman).
Sulam
34) I dlatego napisano: „Oto pokolenia Noacha”. To właśnie oni są uważani za pokolenia, a nie pierwsze pokolenia. Ci, którzy wyszli i mają swój początek z arki – oni są pokoleniami, a nie pokolenia Adama, które wyszły z Ogrodu edeńskiego, nie będąc z niego wyprowadzone, i dlatego są niezdolne do życia.
[1] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 6:11. „I zdeprawowała się ziemia przed Wszechmogącym, i napełniła się ziemia nieprawością”.
[2] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 11:5. „I zstąpił Stwórca, aby zobaczyć miasto i wieżę, którą budowali synowie ludzcy”.
[3] Pisma, Miszlej (Księga Przysłów), 10:1. „Syn mądry raduje ojca, a syn nierozumny – zmartwienie dla swojej matki”.