75) „I powiedział Elohim do Noacha: Koniec wszelkiego ciała przyszedł przede Mnie” (wa-jomer Elohim el Noach: kec kol basar ba le-fanaj). Rabbi Jehuda rozpoczął (Rabbi Jehuda patach): „Daj mi poznać, Stwórco, mój kres i miarę moich dni, jaka jest, abym poznał, jak ulotny jestem” (hodi’eni Haszem kici, u-middat jamaj ma hi, ed’a ma chadel ani), powiedział Dawid przed Stwórcą (amar Dawid kamej Kudsza Berich Hu). Są dwa końce (terein kicin inun), jeden po prawej stronie, a drugi po lewej (chad le-jamina we-chad li-sm’ala), i są dwie drogi, którymi ludzie idą do przyszłego świata (we-inun terein orchin le-mehach be-hu bnej nasza le-hahu alma). „Koniec dla prawej” (kec le-jamina), jak jest napisane: „Do końca prawej” (di-ketiw: le-kec ha-jamin), i „koniec dla lewej” (we-kec li-sm’ala), jak jest napisane: „Wyznaczył koniec ciemności i ze wszystkich krańców bada kamień mroku i cienia śmierci” (di-ketiw: kec sam la-choszech, u-le-kol tachlit hu choker even ofel we-tsalmawet). Co znaczy „i ze wszystkich krańców bada”? (maj: u-le-kol tachlit hu choker). Kto bada (man hu choker)? Lecz to jest ten koniec po lewej (ela ha-hu kec li-sm’ala), który zaciemnia oblicza stworzeń (de-machszich apejhon de-brija).
Sulam
75) „Oznajmij mi, Stwórco, mój koniec”[1] – powiedział Dawid przed Stwórcą. Są dwa końce: jeden po prawej, drugi po lewej, i to są dwie drogi, którymi ludzie wznoszą się do świata prawdy. Jest koniec dla prawej (jamin), jak powiedziano: „Do końca prawej (jamin)”[2]. I jest koniec lewej, jak powiedziano: „Ustanowił kres ciemności i bada wszystkie granice kamienia grobowego i cienia śmierci”[3]. „I bada wszystkie granice” – kto je bada? To koniec, który jest w lewej – to on jest tym, który bada, tym, który zaciemnia oblicze stworzeń. Zakończenie Acilut nazywa się koniec (kec). W nim jest strona prawa, świecąca z dołu do góry, strona świętości, i nazywa się ona koniec prawej. I jest w nim strona lewa, w której utrzymuje się sitra achra, przyciągając światło z góry w dół. I to jest strona anioła śmierci[4].
76) „Koniec dla prawej” (kec le-jamina), jak powiedzieliśmy (ki-de-ka’amarin), jak jest napisane: „Do końca prawej” (di-ketiw: le-kec ha-jamin). Stwórca powiedział do Daniela (amar lo Kudsza Berich Hu le-Danijel): „A ty idź do końca i odpocznij” (we-ata lech la-kec we-tanuach). Powiedział mu (amar lo): Czy odpoczynek jest w tym świecie, czy w tamtym świecie (menuha be-haj alma, o be-hahu alma)? Odpowiedział mu (amar lo): W tamtym świecie (be-hahu alma), jak jest powiedziane: „Odpoczną na swoich posłaniach” (ke-de-amar: janochu al miszkevotam). Powiedział mu (amar lo): W czasie, gdy powstaną z prochu (be-zimna di-kumun me-afra), czy stanę pomiędzy nimi, czy nie (ejkum bejnajhu, o la)? Odpowiedział mu (amar lo): „I staniesz” (we-ta’amod). Powiedział mu (amar lo): Oto wiem, że powstaną grupami (ha jeda’na di-jikumun kitot kitot), jedni będą całkowicie sprawiedliwi (min’nehon de-zaka’ej ksziot), a inni grzesznicy świata (u-min’nehon de-chajjwej alma), i nie wiem, z kim z nich stanę (we-la jeda’na im man min’nehon ejkum). Powiedział mu (amar lo): „Według twojego losu” (le-goralcha). Powiedział mu (amar le): Oto powiedziałeś: „A ty idź do końca” (ha amart: we-ata lech la-kec), a przecież jest koniec po prawej i koniec po lewej (it kec le-jamina, we-it kec li-sm’ala), i nie wiem, do którego końca (we-la jeda’na le-an kec), czy do końca prawej, czy do końca dni (le-kec ha-jamin, o le-kec ha-jamim). Odpowiedział Mu (amar lo): „Do końca prawej” (le-kec ha-jamin).
Sulam
76) Koniec prawej – to, jak już powiedzieliśmy o zakończeniu prawej strony. Stwórca powiedział do Daniela: „A ty idź ku końcowi i odpocznij”. Daniel zapytał Go: „Czy w tym świecie, czy w świecie prawdy?” Odpowiedział mu: „W świecie prawdy”. Zapytał Go: „W chwili, gdy powstaną z prochu, to znaczy przy zmartwychwstaniu, czy i ja się wśród nich podniosę, czy nie?” Odpowiedział mu: „I ty się podniesiesz”. Powiedział Daniel: „Wiem, że oni się podniosą, wskrzeszeni z martwych, grupami według swojej wiary. Jedni spośród nich – to prawdziwi sprawiedliwi, inni zaś – grzesznicy świata. I nie wiem, z kim się podniosę?” Odpowiedział mu: „Według swojego losu” – to znaczy ze sprawiedliwymi. Powiedział Mu: „Ale przecież powiedziałeś: „Idź ku końcowi”. Jednak jest koniec po prawej stronie i jest koniec po lewej. I nie wiem, ku jakiemu końcowi – ku końcowi prawej czy ku końcowi lewej?” Odpowiedział mu: „Ku końcowi prawej”.
77) Podobnie tutaj (of hacha), Dawid powiedział do Stwórcy (dawid amar lo le-Kudsza Berich Hu): „Daj mi poznać, Stwórco, mój kres” (hodi’eni Haszem kici), co oznacza, jaka jest moja granica (ma ihu chulak adbi). I nie uspokoił się (we-la nach da’atej), dopóki nie usłyszał dobrej nowiny, że będzie po prawej stronie (ad de-itbaszar de-jehwej le-jamina), jak jest napisane: „Siądź po mojej prawicy” (di-ketiw: szew li-mini). Przyjdź i zobacz (ta chaze), również Stwórca powiedział do Noacha (of Kudsza Berich Hu amar lo le-Noach): „Koniec wszelkiego ciała przyszedł przede Mnie” (kec kol basar ba le-fanaj). Czym jest ten „koniec”? (man ihu, da kec). To jest ten, który zaciemnia oblicza stworzeń (de-achszach apajhu de-brija), i on jest „końcem wszelkiego ciała” (de-ihu kec kol basar).
Sulam
77) I Dawid także powiedział Stwórcy: „Oznajmij mi, Stwórco, mój koniec”, jaka jest moja przyszłość? I nie uspokoił się, dopóki nie wyjaśniło się, że będzie należał do prawej strony, jak napisano: „Siądź po mojej prawicy”[5]. Jednak Noachowi Stwórca powiedział: „Koniec wszelkiego ciała nadszedł przede Mną”. Kto to jest – koniec lewej strony czy koniec prawej strony? I mówi: „To jest koniec, który zaciemnił oblicze stworzeń, będąc końcem wszelkiego ciała” – to znaczy koniec lewej strony, anioł śmierci.
78) „Przyszedł przede Mnie” (ba le-fanaj). Stąd się uczymy (mi-kan olifna), że grzesznicy świata przyciągają go (chajjwej alma makdimin le, u-maszchan le alajhu), aby ich zaciemnił (le-achszacha lon). Ponieważ gdy dano mu pozwolenie (de-kejwan de-jahavej le reszuta), zabiera duszę (natil niszmata), ale nie zabiera jej, dopóki nie otrzyma na to pozwolenia (we-la natil ad de-jahavej le reszuta). Dlatego jest napisane: „Przyszedł przede Mnie” (we-al da: ba le-fanaj), aby otrzymać pozwolenie na zaciemnienie obliczy ludzi (le-mejtal reszu le-achszacha apajhu de-bnej alma). I dlatego (u-be-ginei kach): „Oto ich niszczę wraz z ziemią” (we-hin’ni maszchitam et ha-arec). I dlatego (we-al da): „Zrób sobie arkę z drewna gofer” (ase lecha tejwat acej gofer), abyś został ocalony (be-gin le-isztezawa), i aby nie mógł mieć nad tobą władzy (we-la jachil le-szalta’a alach).
Sulam
78) Stąd jest jasne, że grzesznicy świata przedwcześnie sprowadzają go na siebie, powodując tym ciemność. Gdy daje mu się prawo, zabiera duszę. I nie zabiera duszy, dopóki nie otrzyma pozwolenia. Dlatego powiedziano: „Przyszedł przede Mną”. „Przyszedł przede Mną”, aby otrzymać pozwolenie na zaciemnienie obliczy mieszkańców świata. Dlatego powiedziano: „I oto, Ja zgładzę ich z ziemią”. To znaczy: Ja dałem mu pozwolenie, i dlatego: „Zrób sobie arkę z drzewa gofer”[6] – abyś mógł się uratować i nie będzie on miał nad tobą władzy.
79) Przyjdź i zobacz (ta chaze). Uczyliśmy się (taninan), że gdy śmierć jest w mieście lub na świecie (be-zimna de-mota it be-mata o be-alma), człowiek nie powinien się pokazywać na rynku (la jit’chazei bar nasz be-szuka), ponieważ ma ona pozwolenie na niszczenie i niszczy wszystkich (be-ginei de-it le reszu le-mechabbla le-chabbala kolla). Dlatego Stwórca powiedział do niego (be-ginei kach amar lo Kudsza Berich Hu): Musisz się strzec (ba’ej lach le-istamra), i nie pokazuj się niszczycielowi (we-la techazei garmach kamej de-mechabbla), aby nie miał nad tobą władzy (de-la jiszlot alach).
Sulam
79) W chwili, gdy na miasto lub świat spada zaraza, człowiek nie powinien pojawiać się na rynku, ponieważ niszczyciel otrzymał pozwolenie na unicestwianie wszystkiego. Dlatego Stwórca powiedział Noachowi: „Bądź ostrożny, nie pokazuj się przed obliczem niszczyciela, aby nie miał nad tobą władzy”.
80) A jeśli powiesz (we-i teima): Kto tutaj zesłał niszczyciela? (man jahiv hacha mechabbla). Przecież były tylko wody i się wzmogły (de-ha majin hawu we-itgabru). Przyjdź i zobacz (ta chaze). Nie ma sądu na świecie (lejt lach dina be-alma), ani gdy jest wykorzeniony, ani gdy świat jest wydany na sąd (o kad itmachej, o kad itmasar alma be-dina), w którym nie znalazłby się niszczyciel, który przebywa wśród tych sądów, które są wykonywane na świecie (de-la isztakach hahu mechabbla, de-azil be-go inun dinin de-itawidu be-alma). Tak samo było tutaj (of hachi hacha), potop nadszedł (tofana hawa), i niszczyciel przebywa wśród potopu (u-mechabbla azil be-go tofana). I dlatego został tutaj nazwany tak, ponieważ został włączony w to imię (we-ihu ikrej hachi de-itkelil bi-szma da). Dlatego Stwórca powiedział do Noacha (we-al da amar Kudsza Berich Hu le-Noach), aby ukrył siebie (le-tamra garmejhu), i nie pokazywał się w świecie (we-la jit’chazei be-alma).
Sulam
80) I jeśli powiesz: „Gdzie tutaj jest niszczyciel – przecież była tylko woda, która nieustannie narastała i zamieniła się w potop?” We wszystkich sądach, które dokonują się na świecie, nie znajdziesz takiego sądu, w którym – gdy uderzenia już spadają na świat, a nawet gdy świat został oddany na sąd – nie byłoby odczuwalne działanie tego niszczyciela. I tutaj było tak samo. Był potop, a niszczyciel przechadzał się wewnątrz potopu, i nazywa się on potopem, ponieważ ta nazwa zawiera go w sobie. Dlatego Stwórca nakazał Noachowi skryć się wewnątrz arki i nie pokazywać się światu.
81) A jeśli powiesz (we-i teima): Czy ta arka była widoczna w tym świecie (haj tejwuta itchaze be-go haj alma), a niszczyciel mógł się do niej dostać? (u-mechabbla azil be-gawwejhu). Dopóki oblicze człowieka nie jest widoczne przed niszczycielem (kol zimna de-la jit’chazei apej de-ben nasz kamej mechabbla), nie może on mieć nad nim władzy (la jachil le-szalta’a alejhu). Skąd to wiemy (menalan)? Z Egiptu (mi-Micra’ejm), jak jest napisane: „A wy nie wychodźcie nikt ze swojego domu aż do rana” (di-ketiw: we-atem lo tetsu isz mi-petach bejto ad boker). Jaki jest powód (maj taama)? Ponieważ znajdował się tam, i mógł niszczyć (be-gin de-ihu isztakach, we-jachil hu le-chabbla), a nie należało się przed nim pokazywać (we-lo ictrich le-itchazza’a kamej). Dlatego Noach był ukryty (be-gin kach hawa ganiz Noach), i wszyscy, którzy byli z nim w arce (we-kol inun de-imejhu be-tejwuta), i niszczyciel nie mógł nad nimi panować (u-mechabbla la jachil le-szalta’a alajhu).
Sulam
81) Ale przecież arka była widoczna dla tego świata, gdy niszczyciel przechodził po nim – dlatego niszczyciel nadal go widzi. Jednak dopóki niszczyciel nie zobaczył oblicza człowieka, nie ma nad nim władzy. Skąd to wiemy? W Egipcie powiedziano: „Wy zaś nie wychodźcie nikt za drzwi swojego domu”[7]. Ponieważ na zewnątrz znajduje się niszczyciel, który może was zgładzić, i nie wolno mu się pokazywać. I dlatego Noach oraz wszyscy, którzy byli z nim, ukryli się w arce, i niszczyciel nie miał nad nimi władzy.
[1] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 39:5. „Daj mi poznać, Stwórco, kres mój i miarę dni moich – jaka jest, abym wiedział, kiedy osiągnę spokój!”.
[2] Pisma, Daniel (Księga Daniela), 12:13. „Ty zaś idź ku końcowi i odpocznij, a powstaniesz według swojego losu na końcu prawej!”.
[3] Pisma, Ijow (Księga Hioba), 28:3. „Kończy ciemność i bada wszystko aż do granic mroku i cienia śmierci”.
[4] Zob. „Hakdama Zohar”, p. 210.
[5] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 110:1. „Dawidowi. Psalm. Powiedział Stwórca mojemu panu: ‘Siądź po mojej prawicy, aż uczynię twoich wrogów podnóżkiem dla twoich stóp’”.
[6] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 6:14. „Zrób sobie arkę z drzewa gofer; zrób arkę z przedziałami i powlecz ją smołą wewnątrz i na zewnątrz”.
[7] Tora, Szmot (Księga Wyjścia), 12:22-23. „…Wy zaś nie wychodźcie żaden za drzwi swojego domu aż do poranka. I przejdzie Stwórca, aby porazić Egipcjan, i zobaczy krew na nadprożu i na obu odrzwiach, i ominie Stwórca ten dom, i nie pozwoli aniołowi-zgubie wejść do waszych domów, aby was porazić”.