366) „Mężczyzną i kobietą stworzył ich” (zachar u-nekewa, bara’am). Rabbi Szymon powiedział: najwyższe tajemnice są objawione w tych dwóch wersach (Rabbi Szymon amar, razin ila’in, itgaljan be-hanej trej kra’ej). „Mężczyzną i kobietą stworzył ich” – aby poznać najwyższą chwałę (zachar u-nekewa, bara’am, le-minda, jekara ila’a), tajemnicę wiary (raza de-mehejmanuta), ponieważ z tej tajemnicy został stworzony Adam (de-migo raza de-na, itbrej Adam).

Sulam

366) „Mężczyzną i kobietą stworzył ich”[1]. Wyższe tajemnice otwierały się poprzez dwa wypowiedzenia – „oto księga porodzeń Adama” i „mężczyzną i kobietą stworzył ich”. Wypowiedzenie „mężczyzną i kobietą stworzył ich” – dla osiągnięcia wyższego wielkości w właściwości wiary, i od tej właściwości powstał Adam, to znaczy od wyższych ZoN, nazywanych niebem i ziemią.

367) Chodź i zobacz (ta chaze). W tajemnicy, w której zostały stworzone niebo i ziemia, został stworzony Adam (be-raza de-itberiu, szamajim we-arec, itbrej Adam). O nich jest napisane: „Oto są pokolenia nieba i ziemi” (be-ho ketiw, ele toldot ha-szamajim we-ha-arec). O Adamie jest napisane: „Oto księga pokoleń Adama” (be-Adam ketiw, ze sefer toldot Adam). O nich jest napisane: „w ich stworzeniu” (be-ho ketiw, be-hibaram), o Adamie jest napisane: „w dniu ich stworzenia” (be-Adam ketiw, be-jom hibaram).

Sulam

367) Tak samo, jak zostały stworzone niebo i ziemia, to znaczy wyższe ZoN, został stworzony również Adam. O niebie i ziemi powiedziano: „Oto porodzenia nieba i ziemi przy ich stworzeniu”[2]. O Adamie powiedziano: „Oto księga porodzeń Adama”. O niebie i ziemi powiedziano: „Przy ich stworzeniu”, o Adamie powiedziano: „W dniu ich stworzenia”. W ten sposób sposób ich stworzenia jest rozpatrywany jako jedno całość. Wyjaśnienie. Tak samo jak stworzenie ZoN następuje za pomocą liter ELE Biny, a następnie poprzez ich wzniesienie tam w MaN, aby doprowadzić do zgodności między dwiema liniami w Binie, dokładnie w ten sam sposób został stworzony Adam, za pomocą liter ELE parcufa ZoN, a następnie poprzez ich wzniesienie do nich w MaN, aby doprowadzić do zgodności między dwiema ich liniami. Tak więc widzimy, że dokładnie tak samo, jak zostały stworzone ZoN, został stworzony również Adam.

368) „Mężczyzną i kobietą stworzył ich” (zachar u-nekewa, bara’am). Stąd wynika, że każdy kształt, w którym nie znajduje się mężczyzna i kobieta (me-hacha, kol de-diokna de-la isztekach bej, de-zachar we-nukwa), nie jest właściwym najwyższym kształtem (la’aw ihu, diokna ila’a, kidka chaze). I w tajemnicy Miszny to ustanowiliśmy (u-be-raza de-mitnityn, okimna).

Sulam

368) „Mężczyzną i kobietą (zachar i nekewa) stworzył ich”. Stąd staje się jasne, że każda forma, w której nie znajdują się właściwości zachar i nekewa, nie jest wyższą formą, jak należy.

369) Chodź i zobacz (ta chaze), we wszystkich miejscach, gdzie nie znajdują się mężczyzna i kobieta razem, Stwórca nie ustanawia tam swojego mieszkania (be-kol atar de-la isztakchu, de-zachar we-nukwa ke-chada, Kudsza Berich Hu, la szwej medorej be-hahu atar). I błogosławieństwa nie znajdują się, chyba że w miejscu, gdzie jest mężczyzna i kobieta (u-birchan la isztakchu, ela be-atar de-isztakach, de-zachar we-nukwa). Jak jest napisane: „I pobłogosławił ich i nazwał ich imieniem Adam w dniu ich stworzenia” (dichtiw, wa-jevarech otam, wa-jikra et szemam Adam, be-jom hibaram). I nie jest napisane: „I pobłogosławił go i nazwał jego imieniem Adam” (we-la ketiw, wa-jevarech oto, wa-jikra et szmo Adam), bo nawet Adam nie jest nazywany inaczej, jak tylko gdy mężczyzna i kobieta są razem (da-afilu Adam, la ikrej, ela de-zachar we-nukwa ke-chada).

Sulam

369) W każdym miejscu, gdzie właściwości zachar i nekewa nie znajdują się razem, nie osiedla się Stwórca. A błogosławieństwa przebywają tylko w miejscu, gdzie są właściwości zachar i nekewa. Ponieważ powiedziano: „I pobłogosławił ich, i nadał im imię Adam w dniu ich stworzenia”. Nie powiedziano „i pobłogosławił go, i nadał mu imię Adam”. Uczy nas to, że nawet imieniem Adam (człowiek) nazywa się on tylko wtedy, gdy właściwości zachar i nekewa znajdują się razem.

370) Rabbi Jehuda powiedział: od dnia, w którym została zburzona Świątynia, błogosławieństwa nie znajdują się na świecie i znikają każdego dnia (Rabbi Jehuda amar, mi-joma de-itcharaw Bej Makdasza, birchan la isztakchu be-alma, we-itawidu be-kol joma). Jak jest napisane: „Sprawiedliwy zginął” (dichtiw, ha-cadik awad). Co znaczy „zginął”? Zginęło błogosławieństwo, które na nim spoczywało (mai awad, awad birchan, da-hawu szarjan bej), jak jest napisane: „Błogosławieństwa na głowie sprawiedliwego” (ke-ma dichtiw, brachot le-rosz cadik). I jest napisane: „Wiara zaginęła” (u-ketiw, awda ha-emuna). Podobnie jest napisane: „I pobłogosławił ich” (ke-gawna da, ketiw, wa-jevarech otam), i jest napisane: „I pobłogosławił ich Elohim” (u-ketiw, wa-jevarech otam Elohim).

Sulam

370) Od dnia zburzenia Świątyni błogosławieństwa nie przebywają na świecie i znikają z każdym dniem, jak powiedziano: „Sprawiedliwy zaginął” – to znaczy, utracił błogosławieństwa, które przebywały w sprawiedliwym, jak powiedziano: „Błogosławieństwa – na głowie sprawiedliwego”[3]. I powiedziano: „Zaginęła wiara” – to znaczy Nukwa, która otrzymuje błogosławieństwa od sprawiedliwego, czyli Jesod Zeir Anpina, będącego właściwością zachar. A o czasie doskonałości powiedziano: „I pobłogosławił ich, i nadał im imię Adam”, a także: „I pobłogosławił ich Wszechmogący, mówiąc: Bądźcie płodni i rozmnażajcie się”[4].

Wyjaśnienie. W czasie zburzenia, gdy nie ma ziwugu zachar i nekewa, oboje uważani są za zaginionych, ponieważ w żadnym z nich nie przebywają błogosławieństwa. A w czasie doskonałości oboje są błogosławieni razem, jak powiedziano: „I pobłogosławił ich, i nadał im imię Adam” – to znaczy, razem ich dwoje.

371) Od Szeta pochodzą wszystkie pokolenia świata i wszyscy prawdziwie sprawiedliwi, którzy byli na świecie (mi-Szet, itjachasu kol darej alma, we-kol inun cadikej kszot, da-hawu be-alma). Rabbi Jose powiedział: te ostatnie litery, które były w Torze, zniknęły po tym, jak Adam naruszył wszystkie litery Tory (amar Rabbi Jose, ilejn atwan batrain, da-hawu be-Orraita, isztakchu, ba-tar de-avar Adam, al atwan de-Orraita kalhu). A w swoim powrocie przed swoim Panem uchwycił się tych dwóch (u-bitejuwtej, le-kamej marej, achid be-ilejn trejn). I od tego czasu litery powróciły w odwrotnej kolejności, w porządku Taszrak (u-mikdejn, it-hadru atwan, le-mafre’a, be-seder Taszrak).

Sulam

371) Od Szeta (שת) biorą początek wszystkie pokolenia świata i wszyscy prawdziwi sprawiedliwi na świecie. Te litery „szin ש” i „taw ת” są ostatnimi w Torze, które pozostały doskonałe nawet po tym, jak Adam naruszył wszystkie litery Tory, łamiąc zakaz Drzewa Poznania, które zawiera całą Torę. A gdy powrócił do Stwórcy, trzymał się tych dwóch liter „szin ש” i „taw ת”, które pozostały doskonałe. Wtedy także pierwsze litery wróciły w porządku: „taw ת”, „szin ש”, „resz ר”, „kuf ק” i tak dalej.

Wyjaśnienie. Całość wszystkich liter Tory to dwadzieścia dwie litery. Stanowią one kelim do obłóczenia w nie świateł nefesz-ruach-neszama (NaRaN), w których są trzy stopnie:

  1. Jedności – do „jud י”, dla światła Biny, neszama.
  2. Dziesiątki – do „kuf ק”, dla światła Zeir Anpina, ruach.
  3. Setki – „kuf ק”, „resz ר”, „szin ש”, „taw ת”, dla światła Nukwy, nefesz.

Przed grzechem Adam posiadał NaRaN świata Acilut. A w momencie, gdy naruszył zakaz Drzewa Poznania, oddaliło się od niego dziewięć pierwszych sfirot – neszama, ruach i GaR de-nefesz, ponieważ nefesz świata Acilut również oddaliła się od niego i pozostał mu tylko WaK, czyli nefesz od dziesięciu parcufów BEA. A światy BEA w stosunku do świata Acilut są rozpatrywane jak WaK w stosunku do GaR. Równocześnie upadły u niego litery, które obłaczały te oddalone od niego NaRaN, czyli litery od „alef א” do „jud י”, będące kelim dla światła neszama, oraz litery od „jud י” do „kuf ק”, będące kelim dla światła ruach, a także połowa liter „kuf ק”, „resz ר”, „szin ש”, „taw ת”, które są kelim GaR światła nefesz. Pozostały mu jedynie dwie ostatnie litery „szin ש” i „taw ת”, będące kelim WaK światła nefesz, które mu pozostało.

I te ostatnie litery Tory, to znaczy „szin ש” i „taw ת”, pozostały nawet po tym, jak Adam naruszył wszystkie litery Tory. Nawet po grzechu, gdy oddaliły się od niego światła NaRaN świata Acilut wraz ze wszystkimi literami Tory, które były w nich obłóczone, nadal pozostały mu dwie litery „szin ש” i „taw ת”, ponieważ ich światła, WaK de-nefesz, nie oddaliły się od nich. A gdy powrócił do Stwórcy, trzymał się tych dwóch liter „szin ש” i „taw ת”, które pozostały mu ze wszystkich dwudziestu dwóch liter, i z nich czerpał wszystkie swoje siły życiowe.

„Szin ש”, „resz ר”, „kuf ק” i tak dalej – ponieważ prosty porządek liter „alef א”, „bet ב”, „gimel ג”, „dalet ד” i tak dalej wskazuje na proste światło, czyli dziewięć pierwszych sfirot, a odwrotny porządek liter alfabetu wskazuje na światło odbite, uważane za światło nekewy, światło nefesz. I po tym, jak pozostało mu tylko światło nefesz, nie mógł już więcej otrzymywać ze światła prostego porządku liter, a jedynie ze światła odbitego – od „taw ת”, „szin ש”, „resz ר”, „kuf ק” do „bet ב” i „alef א”.

372) I dlatego nazwał tego syna, który mu się urodził, który był „na jego podobieństwo i na jego obraz” – Szet (u-be-gin kach, kara le-hahu bera de-itjeleid le, de-ihu, bi-demuto ke-calmo – Szet), ponieważ są to końcowe litery (de-inun, sijuma de-atwan). A litery nie zostały naprawione, dopóki Israel nie stanął na górze Synaj (we-la ittakanu atwan, ad de-kajemu Israel, al tura de-Sinaj). I wtedy litery powróciły do swojego naprawienia (u-kedejn, ahadru atwan, al tikunajhu), jak w dniu, w którym zostały stworzone niebo i ziemia (ke-joma de-itberiu, szamajim we-arec). I świat został ukojony i stanął w swoim istnieniu (we-itbasam alma, we-kajma al kijumejhu).

Sulam

372) I dlatego nazwał syna, który urodził się podobny do niego, na jego obraz, imieniem Szet, które reprezentuje ostatnie litery alfabetu, jakie mu pozostały. A litery nie zostały naprawione ze swojego zepsucia aż do momentu, gdy Israel stanął u góry Synaj. Wtedy litery ponownie powróciły do swojego naprawionego stanu, w jakim były w dniu, gdy zostały stworzone niebo i ziemia, przed grzechem Adama Riszona, ponieważ ponownie ustanowił się prosty porządek liter alfabetu, a świat otrzymał osłodzenie i mógł istnieć.

373) Rabbi Aba powiedział: w dniu, w którym Adam przekroczył przykazanie swojego Pana (Rabbi Aba amar, joma de-avar Adam, al pikuda de-marej), niebo i ziemia chciały zostać wykorzenione ze swoich miejsc (ba’jin szamajim we-arec, le-itakkara me-atrayhu). Jaki jest tego powód? Ponieważ one istnieją jedynie na podstawie przymierza (mai tama, be-gin de-inun, la kajemu, ela al berit), jak jest napisane: „Gdyby nie moje przymierze we dnie i w nocy, nie ustanowiłbym praw nieba i ziemi” (dichtiw, im lo beriti, jomam wa-lajla, chukot szamajim we-arec, lo samtij). A Adam złamał przymierze (we-Adam, avar berit), jak jest powiedziane: „A oni jak Adam przekroczyli przymierze” (szene’emar, we-hema ke-Adam, avru berit).

Sulam

373) W dniu, gdy Adam naruszył przykazanie swego Pana, niebo i ziemia poprosiły, aby je usunąć z ich miejsca, ponieważ mogą istnieć tylko, opierając się na przymierzu, jak powiedziano: „Gdyby nie Moje przymierze dniem i nocą, nie ustanowiłbym praw nieba i ziemi”[5]. Jednak Adam naruszył przymierze, o czym powiedziano: „A oni, jak Adam, naruszyli przymierze”[6]. I dlatego utracili oni swoją podstawę i poprosili, aby ich usunięto z ich miejsca.

Wyjaśnienie. Przymierze to naprawienie Jesod poprzez obrzezanie, czyli usunięcie klipy napletka, oraz podwinięcie, to znaczy przyciągnięcie mohin de-GaR. Wtedy następuje ziwug ZoN, nazywanych „dzień i noc”, i te mohin są przekazywane niebu i ziemi, dzięki czemu świat może istnieć. I powiedziano: „Gdyby nie Moje przymierze dniem i nocą” – gdyby nie zostało zawarte przymierze, czyli naprawienie Jesoda poprzez obrzezanie i podwinięcie, „nie ustanowiłbym praw nieba i ziemi” – ponieważ nie miałyby one napełnienia i nie mogłyby istnieć.

Adam Riszon podczas grzechu przyciągnął napletek, czyli przyciągnął klipę napletka do Jesod świętości, i rozdzieliły się wyższe ZoN, a niebo i ziemia nie miały napełnienia ani możliwości istnienia. I poprosiły niebo i ziemia, aby je usunąć z ich miejsca, ponieważ napełnienie nie było do nich przyciągane, aby mogły istnieć.

374) I gdyby nie to, że zostało objawione przed Stwórcą, że Israel w przyszłości stanie na górze Synaj, aby utrzymać to przymierze (we-ilmale de-galej kamej Kudsza Berich Hu, de-zminin Israel, le-kajema al tura de-Sinaj, le-kajema hahi berit), świat by nie przetrwał (la itkajem alma). Rabbi Chizkija powiedział: każdy, kto przyznaje się do swojego grzechu (Rabbi Chizkija amar, kol man de-odej al chetejhu), Stwórca przebacza mu i daruje jego winy (Kudsza Berich Hu, szawik le, u-machil al chowejhu).

Sulam

374) Gdyby nie było objawione Stwórcy, że w przyszłości Israel stanie u góry Synaj, aby urzeczywistnić to przymierze, świat nie mógłby istnieć po grzechu Adama Riszona. Każdego, kto żałuje za swój grzech, Stwórca obdarza miłosierdziem i przebacza mu jego grzechy. I po tym, jak Adam Riszon okazał skruchę i dokonał powrotu, świat mógł istnieć.

375) Chodź i zobacz (ta chaze). Gdy Stwórca stworzył świat (kad bara Kudsza Berich Hu, alma), ustanowił to przymierze, i na nim świat się opiera (awad hahi berit, we-kajma alej alma). Skąd to wiemy? Ponieważ jest napisane: „Bara szit” – „stworzył sześć” (menalan, dichtiw, bara szit), to jest przymierze, na którym opiera się świat (da berit, de-alma kajma alej). „Szit” – z niego wypływają i wychodzą błogosławieństwa dla świata (szit, de-minej, negidin we-nafkej, birchan le-alma), i na nim został stworzony świat (we-alej, itbrej alma). A Adam przekroczył to przymierze, i został usunięty ze swojego miejsca (we-Adam, avar al hahi berit, we-a’awar le, me-atrej).

Sulam

375) Gdy Stwórca stworzył świat, Nukwę, zawarł przymierze – Jesod Zeir Anpina, to znaczy naprawił go, oczyszczając z klipot i przyciągając mohin. I ustanowił na nim świat – Nukwę, otrzymującą od niego. Ponieważ powiedziano, że słowo „Bereszit (בראשית – na początku)” składa się ze słów „bara (ברא – stworzył) szit (שית – fundament)”, a „szit (שית – fundament)” to przymierze, na którym ustanowiony jest świat. I nazywa się „szit (שית – fundament)”, ponieważ odnosi się do Jesod (podstawy), z którego wypływają i wychodzą na świat błogosławieństwa, i na nim stworzony jest świat. Jednak Adam, naruszając zakaz Drzewa Poznania, złamał to przymierze i doprowadził do zmiany jego miejsca, i dlatego wtedy niebo i ziemia poprosiły, aby je usunąć z ich miejsca.

376) To przymierze jest wskazane przez literę Jud (hahi berit, itremizat, be-at Jud), małą literę, która jest podstawą i fundamentem świata (at ze’eira, ikara, we-jesoda de-alma). Gdy urodził się syn, przyznał się do swojego grzechu (kad olid bar, odej al cheto), i nazwał go Szet (we-kara szmejhu Szet), ale nie wspomniał w nim litery Jud (we-la adkar bej Jud), aby było „szit”, ponieważ przekroczył przymierze (le-mehewe szit, be-gin de-avar alej). I dlatego Stwórca z niego zasadził świat (u-be-gin kach, Kudsza Berich Hu, minej isztil alma), i od niego pochodzą wszystkie sprawiedliwe pokolenia świata (we-itjachasu, kol dara zaka’a de-alma).

Sulam

376) Na to przymierze wskazuje litera „jud י” – mała litera, która jest korzeniem i podstawą (Jesod) świata, ponieważ na niej został stworzony świat. Wyjaśnienie. Litery „szin ש” i „taw ת” nadają się jedynie do światła odbitego, to znaczy do odbicia od dołu do góry. Jednak po tym, jak pomiędzy nimi rozprzestrzenia się litera „jud י” – Jesod Zeir Anpina, przyjmują one światło proste, w którym zawarte są wszystkie mohin. I wtedy nazywa się to „szit (שית – fundament)”, ponieważ „jud י” zawiera wszystkie mohin.

A gdy Adam zrodził syna, okazał skruchę za swój grzech i nadał mu imię Szet, ale nie wspomniał w nim litery „jud י”, symbolizującej światło proste, lecz dał mu imię Szit (שית). Oznacza to, że będzie on przyciągał za ich pomocą jedynie światło odbite od dołu do góry, ponieważ je naruszył, jak powiedziano: „A oni, jak Adam, naruszyli przymierze (i) tam zmienili Mnie”. A to, że nazwał go Szet (שת) bez litery „jud י”, wskazuje na skruchę za grzech. I za to, że się ukorzył, Stwórca ustanowił od niego świat, a od niego biorą początek wszystkie pokolenia i sprawiedliwi świata. W ten sposób, dzięki temu, że okazał skruchę, Stwórca przebaczył mu, a świat mógł istnieć.

377) Chodź i zobacz (we-ta chaze). Gdy Israel stanął na górze Synaj (kad kajemu Israel al tura de-Sinaj), wszedł między te dwie litery, które są tajemnicą przymierza (aal bejn trein atwan ilejn, raza de-berit). A czym one są? Literą Bet (u-man ihu? Bet). I wszedł między dwie pozostałe litery (we-aal bejn trein atwan de-isztajru), i dał je Israelowi (we-jahew lehu le-Israel). A gdy litera Bet, tajemnica przymierza, weszła między te dwie litery, którymi są Szin i Taw (u-kad aal Bet, raza de-berit, bejn trein atwan ilejn, de-inun Szin Taw), wtedy powstał Szabat (we-itawidu Szabat), jak jest powiedziane: „I będą strzec synowie Israel Szabatu, czyniąc Szabat przez swoje pokolenia jako wieczne przymierze” (kad amar, we-szamru benej Israel et ha-Szabat, la-asot et ha-Szabat, le-dorotam, berit olam). Tak jak to było od początku świata (ke-ma da-hawa, sziruta de-alma), aby przez nie były przyporządkowane wszystkie pokolenia świata (le-itjachasu be-ho, kol darej alma), z tych dwóch liter, Szin i Taw (Szet) (me-ilejn trein atwan, Szet). Były one zawieszone, aż świat się dopełnił jak należy (hawu taljin, ad de-isztaklel alma, kidka ja’ut), i między nimi weszło święte przymierze (we-aal bejnajhu, berit kadisza), i dopełnił się w pełni (we-isztaklel, bi-szlimu), i powstał Szabat (we-itawidu Szabat).

Sulam

377) Podczas przebywania Israela u góry Synaj między dwie litery „szin ש” i „taw ת” weszła tajemnica przymierza. Kto to jest? To litera „bet ב”, reprezentująca mohin, które się odsłaniają wraz z naprawieniem przymierza. I dlatego nazywa się to tajemnicą przymierza, i jest to „bet ב” ze słowa „Bereszit (בראשית – na początku)”. Weszła ona między dwie litery, które pozostały po grzechu Drzewa Poznania – „szin ש” i „taw ת”. I wtedy Israelowi została dana Szabat (שבת).

A gdy weszła „bet ב”, symbolizująca przymierze, między dwie litery „szin ש” i „taw ת”, i razem utworzyły one „Szabat (שבת – szabat)”, powiedziano: „I niech synowie Israela przestrzegają Szabatu, aby uczynić Szabat dla ich pokoleń wiecznym przymierzem”[7] – to znaczy, że zasłużyli oni na otrzymanie Szabatu na wszystkie pokolenia, nieprzerwanie. Ponieważ tak samo, jak stały się one początkiem świata i od tych dwóch liter wywodzą się wszystkie pokolenia świata, tak i teraz, gdy zstąpiła do nich „bet ב” i utworzyły Szabat (שבת), świecą one „dla ich pokoleń wiecznym przymierzem”, nieprzerwanie. Ponieważ litery „szin ש” i „taw ת” znajdowały się w stanie zależnym, dopóki świat nie został ustanowiony w należnej doskonałości podczas otrzymania Tory, i wtedy między nie weszło przymierze świętości, i świat został ustanowiony w doskonałości, a one utworzyły „Szabat (שבת – szabat)”.

378) Rabbi Jose powiedział: te dwie litery zostały dopełnione przez literę Bet (amar Rabbi Jose, ilejn trein atwan, isztaklelu be-at Bet). A gdy litery powróciły w odwrotnej kolejności od dnia, w którym urodził się Szet (we-kad it-hadar atwan le-mafre’a, min joma de-itjeleid Szet), powracały one w każdym pokoleniu (ahadru atwan, be-kol dara we-dara), aż Israel dotarł na górę Synaj i zostały naprawione (ad de-mate Israel le-tura de-Sinaj, we-istakanu).

Sulam

378) Te dwie litery „szin ש” i „taw ת” przyjęły doskonałość litery „bet ב”, aby stać się godnymi otrzymania światła prostego podczas wręczenia Tory. I tak samo, jak litery wróciły w odwrotnym porządku od dnia narodzin Szeta, aby nie otrzymywać z góry w dół, a jedynie od dołu do góry, tak samo powracają one w każdym pokoleniu, aby świecić od dołu do góry, jak przystoi światłu nefesz. Aż do momentu, gdy Israel dotarł do góry Synaj i nie został naprawiony w taki sposób, aby „bet ב” w nich świeciła, to znaczy mohin światła prostego, świecącego z góry w dół, i wtedy utworzyły one „Szabat (שבת – szabat)”.

379) Rabbi Jehuda powiedział: na dole litery powróciły (amar Rabbi Jehuda, le-tata it-hadru), i w każdym pokoleniu świat chwiał się w literach (we-kol dara we-dara, hawa gafif alma, be-atwan), ale nie osiadały one na swoich miejscach (we-la mitjajszwin, be-duchtajhu). Gdy Tora została dana Israelowi, wszystko się naprawiło (kad it-jahewat Orraita le-Israel, it-takan kolla). Rabbi Elazar powiedział: za dni Enosza ludzie byli mądrzy w mądrości czarodziejów i wróżbiarzy (Rabbi Elazar omer, be-jomej Enosz, hawu chakimin benej nasza, be-chachma de-charaszin we-kosmin), i w mądrości, aby zatrzymać siły niebios (u-be-chachmata, le-meecar le-chelej diszmaja). I od dnia, w którym Adam wyszedł z ogrodu Eden, nie było człowieka (we-la hawa bar nasz, mi-joma di-nafak Adam, mi-Ginta de-Eden), który by wyniósł ze sobą mądrość liści figowych, którą się zajmował (we-apik imej, chachmeta de-tarfe ilana, de-isztadal ba), ponieważ Adam i jego żona oraz ci, którzy wyszli od niego, zajmowali się nią (de-ha Adam, we-ittejhu, we-inun de-nafku minej), i porzucili ją, aż przyszedł Enosz (ad de-ata Enosz, szewiku lah).

Sulam

379) Litery powróciły do świecenia z góry w dół, to znaczy do światła ruach, a nie świeciły jedynie od dołu do góry, jak przed wręczeniem Tory, czyli światłem nefesz. Wtedy świat korzystał z liter i nie pozostawały one na swoich miejscach. Wyjaśnienie. Przemieszczały się one od miłosierdzia do sądu, od sądu do miłosierdzia, zgodnie z naturą światła ruach, nie pozostając w jednym miejscu. A gdy Israelowi została darowana Tora, wszystko zostało naprawione i ponownie zaczęły świecić w doskonałości, jak przed grzechem.

W dniach Enosza ludzie posiadali mądrość czarów i magii oraz wiedzę, jak powstrzymać wyższe siły, aby nie mogły działać w świecie. A od dnia wyjścia Adama z Ogrodu Eden zabrał on ze sobą mądrość liści figowych, to znaczy magii, i nie było już człowieka, który by się nią zajmował, ponieważ Adam, jego żona i ci, którzy narodzili się od niej aż do pojawienia się Enosza, porzucili tę mądrość i nie zajmowali się nią.

380) Gdy przyszedł Enosz, zobaczył ich i zobaczył ich mądrość dotyczącą wyższych przemian (kad ata Enosz, chama lon, we-chama chachmat-hon, meszanjan ila’in), i zaczęli się nimi zajmować (we-isztadlu behon), wykonywać działania, praktykować czarodziejstwo i wróżbiarstwo (we-awdin awidatin, we-charaszin we-kosmin), i uczyli się od nich (we-olifu minhon), aż ta mądrość rozprzestrzeniła się w pokoleniu potopu (ad de-itpasztat hahi chachmata, be-dara de-mabul). I wszyscy wykonywali swoje działania dla bałwochwalstwa (we-kolhu hawu avdej awidatajhu, le-abaasza).

Sulam

380) Gdy pojawił się Enosz, ujrzał te liście figowe i zrozumiał, że ich mądrość sprzeciwia się wyższemu i jest przeciwna świętości. I zaczęli się nią zajmować, dokonując czynów czarów i magii, oraz nauczali jej innych, aż ta mądrość rozpowszechniła się w pokoleniu potopu, a wszyscy dokonywali czynów niosących zło, korzystając z jej siły.

381) I wzmacniali się przeciwko Noemu swoją mądrością (wa-hawu mit-takfej le-gabe Noach, be-inun chachmatan), i mówili, że prawo świata nie może się na nich rozciągnąć (we-amrei de-la jachil, dina de-alma, le-aszraa alajhu), ponieważ to oni są twórcami mądrości, aby odrzucić wszystkich tych, którzy są panami sądu (de-ha inun, avdej chachmata, le-dachja le-kol inun marej de-dina). I od czasów Enosza wszyscy zaczęli się zajmować tymi mądrościami (u-me-Enosz, szarju kolhu, le-isztadlu be-ilejn chachmatan). To jest to, co zostało powiedziane: „Wtedy zaczęto wzywać imienia Stwórcy” (he-ha di, az huchal likro be-szem Haszem).

Sulam

381) I umacniali się przeciw Noachowi w tej mądrości, sprzeciwiając się jego ostrzeżeniu o potopie. Mówili, że żaden sąd na świecie nie będzie miał nad nimi władzy, ponieważ dzięki tej mądrości będą mogli odwrócić od siebie oskarżenia każdego, kto wytoczy im sprawę w sądzie. I od czasów Enosza wszyscy zaczęli zajmować się tą mądrością. Powiedziano: „Wtedy zaczęto wzywać imienia Stwórcy”[8]. „Zaczęto” oznacza, że uczynili powszechnym wzywanie imienia Stwórcy, korzystając z mądrości czarów, którą się zajmowali.

382) Rabbi Jicchak powiedział: wszyscy sprawiedliwi, którzy byli później w tym pokoleniu, starali się powstrzymać ich (Rabbi Jicchak amar, kol inun zaka’in, da-hawu behu le-batar, be-hahu dara, kolhu hawu misztadlei, le-macha’a behu), jak Jered, Metuszelach i Chanoch (ke-mo Jered, Metuszelach, wa-Chanoch), ale nie mogli (we-la jachilu), aż rozprzestrzenili się winni, buntownicy przeciwko swojemu Panu (ad de-itpasztu chajawin, mardej be-marejhon), i mówili: „Kto to jest Szaddaj, że mielibyśmy Mu służyć?” (we-amrei, ma Szaddaj ki naawdenu).

Sulam

382) Wszyscy ci sprawiedliwi, którzy byli po pokoleniu Enosza, starali się ich wykorzenić, jak na przykład Jered, Metuszelach i Chanoch, lecz nie mogli, aż grzesznicy, którzy buntowali się przeciw swojemu Panu, nie rozmnożyli się na świecie i nie powiedzieli: „Kim jest Szaddaj, abyśmy Mu służyli?”[9].

383) I czyżby mówili taką głupotę? (we-chi hach ti-peszuta hawa ka-amrei). Lecz ponieważ znali wszystkie te mądrości i wszystkich zarządców świata, którzy byli im przypisani, i polegali na nich (ela, be-gin da-hawu jad’ei kol inun chachmatan, we-kolhu memanan de-alma, de-itpakdan alajhu, wa-hawu merachacan behu). [I tak było,] aż Stwórca przywrócił świat do jego pierwotnego stanu (ad de-atew Kudsza Berich Hu, alma kidka hawa), ponieważ na początku była „woda w wodzie” (de-ha be-kadmejta, hawa majim be-majim). I później przywrócił świat do pierwotnego stanu (u-le-batar, atew le-alma, kid-kadmejta), i nie został on całkowicie zniszczony, bo w swoim miłosierdziu nad nim czuwał (we-la itcharajw mi-kola, de-ha be-rachamin, aszgach alajhu), jak jest napisane: „Stwórca zasiadł nad potopem” (dichtiw, Haszem la-mabul jaszew), a nie jest napisane „Elohim” (we-la ketiw Elohim).

Sulam

383) Czyż można powiedzieć taką głupotę: „Kim jest Szaddaj, abyśmy Mu służyli”? Jednak ponieważ znali całą swoją mądrość i wszystkich władców świata, którzy zostali ustanowieni do zarządzania światem, polegali na nich, to znaczy ufali ich mądrości, wierząc, że dzięki przysięgom, które złożą tym władcom, nie dosięgnie ich żadne zło. I tak trwało to, dopóki Stwórca nie przywrócił świata do stanu, w jakim był na początku, sprowadzając na nich wodny potop. Ponieważ na początku świat był wodami w wodach, jak w drugim dniu stworzenia świata, zanim została stworzona sucha powierzchnia.

A po potopie Stwórca przywrócił świat do naprawionego stanu, tak jak na początku, i nie został on całkowicie zniszczony podczas potopu, ponieważ Stwórca czuwał nad nimi wtedy z miłosierdziem, jak powiedziano: „Stwórca (AWAJa) nad potopem zasiadł”[10] – a to jest miara miłosierdzia. Nie powiedziano: „Wszechmogący (Elohim) nad potopem zasiadł”, co oznaczałoby miarę sądu. W ten sposób osądził ich z miłosierdziem, i dlatego świat nie został całkowicie zniszczony przez potop.

384) Za dni Enosza nawet dzieci tego pokolenia wszystkie zwracały uwagę na najwyższe mądrości i w nie się wpatrywały (be-jomoj de-Enosz, afilu jenukej de-hahu dara, kolhu hawu maszgechan be-chachmatan ila’in, wa-havej mistaklan behu). Rabbi Jesa powiedział: jeśli tak, to czyż byli głupi, że nie wiedzieli, iż Stwórca zamierza sprowadzić na nich wody potopu i że w nich zginą? (amar Rabbi Jesa, i hachi, ti-peszin hawu, de-la hawu jad’ain, de-zamin Kudsza Berich Hu, le-ajtaa alajhu, mej toffana, wi-mutun behu).

Sulam

384) A w dniach Enosza nawet małe dzieci w tym pokoleniu uczyły się wyższych mądrości, zagłębiając się w nie, to znaczy pojmując je. Jednak w rzeczywistości byli głupcami, ponieważ nie wiedzieli, że Stwórca sprowadzi na nich w przyszłości wody potopu i zginą w nich.

385) Rabbi Jicchak powiedział: wiedzieli, ale trzymali w swoich sercach głupotę (amar Rabbi Jicchak, min-da jad’ei, aval achidu ti-peszuta be-libajhu). Wiedzieli o tym aniele, który jest wyznaczony nad ogniem, i o tym, który jest wyznaczony nad wodą (de-inun hawu jad’ei, hahu mal’acha de-memana al esza, we-hahu de-memana al maja), i wiedzieli, jak ich powstrzymać, aby nie mogli wykonać sądu nad nimi (wa-hawu jad’ain, le-meecar lon, de-la jachlin, le-meabad dina alajhu). Ale nie wiedzieli, że Stwórca panuje nad ziemią i od Niego przychodzi sąd na świat (we-inun la hawu jad’ain, de-Kudsza Berich Hu, szalit al ar’a, u-minej jetej dina al alma).

Sulam

385) Oni wiedzieli, ale zatrzymywali głupotę w swoich sercach, to znaczy znali anioła władającego ogniem i anioła władającego wodą, i wiedzieli, jak ich powstrzymać, aby nie wykonali nad nimi sądu. Dlatego nie bali się kary. Jednak nie wiedzieli, że Stwórca panuje nad ziemią i że to od Niego nadejdzie sąd nad światem.

386) Lecz widzieli, że świat został oddany w ręce tych zarządców i że w nich jest wszystko, co dotyczy świata (ela hawu chaman, de-alma itpakad, bi-jada de-inun memanan, u-beho kol milej alma). I dlatego nie patrzyli na Stwórcę ani nie zwracali uwagi na Jego dzieła (u-beginej kach, la hawu mistaklan bej, be-Kudsza Berich Hu, we-la maszgi’chin be-awidatej), aż ziemia została zniszczona (ad de-ar’a, it-chablat). A duch świętości ogłaszał każdego dnia, mówiąc: „Niech znikną grzesznicy z ziemi i niech już nie będzie niegodziwych” (we-ruach Kudsza, achreiz be-kol joma, wa-amar, jittamu chatta’im min ha-arec, u-resza’im od ejnam).

Sulam

386) Jednak widzieli, że świat znajduje się w rękach tych władców i że od nich zależą wydarzenia na świecie. Dlatego nie zwracali uwagi na Stwórcę i nie obserwowali Jego działań, aż ziemia została zniszczona. A duch świętości każdego dnia wołał nad nimi: „Niech znikną grzesznicy z ziemi i niech nie będzie już bezbożnych!”[11].

387) I Stwórca przedłużył im czas, ponieważ sprawiedliwi, tacy jak Jered, Metuszelach i Chanoch, byli jeszcze na świecie (we-orich Kudsza Berich Hu lon, kol hahu zimna, de-inun zaka’in: Jered, u-Metuszelach, wa-Chanoch, kajemin be-alma). Gdy jednak odeszli ze świata (kejwan de-istallaku me-alma), wtedy Stwórca sprowadził na nich sąd i zostali zniszczeni (u-kedejn, ancheit Kudsza Berich Hu, dina alajhu, we-itawidu), jak jest powiedziane: „I zostali startci z ziemi” (ke-ma de-at amart, wa-jimmachu min ha-arec).

Sulam

387) I Stwórca oczekiwał na nich przez cały ten czas, dopóki sprawiedliwi Jered, Metuszelach i Chanoch żyli na świecie. A gdy odeszli ze świata, Stwórca dokonał nad nimi sądu i zostali zniszczeni, jak powiedziano: „I zostali starci z powierzchni ziemi”[12].

[1] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 5:2. „Mężczyzną i kobietą stworzył ich, i błogosławił ich, i nazwał ich imieniem Adam w dniu ich stworzenia.”
[2] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 2:4. „Oto są dzieje nieba i ziemi, gdy zostały stworzone, w dniu, gdy Pan Bóg uczynił ziemię i niebo.”
[3] Pisma, Miszlej (Księga Przysłów) 10:6. „Błogosławieństwa spoczywają na głowie sprawiedliwego, lecz usta bezbożnych kryją przemoc.”
[4] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 1:22. „I błogosławił im Bóg, mówiąc: ‘Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, i napełniajcie wody w morzach, a ptactwo niech się rozmnaża na ziemi.’”
[5] Prorocy, Jermijahu (Księga Jeremiasza) 33:25. „Tak mówi Stwórca: ‘Jeśli nie ustanowiłem przymierza z dniem i nocą oraz praw dla nieba i ziemi…’”
[6] Prorocy, Hoszea (Księga Ozeasza) 6:7. „Lecz oni, jak Adam, złamali przymierze, tam sprzeniewierzyli się Mnie.”
[7] Tora, Szemot (Księga Wyjścia) 31:16. „Niechaj więc synowie Izraela przestrzegają szabatu, obchodząc szabat w swoich pokoleniach jako wieczne przymierze.”
[8] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 4:26. „Szetowi również urodził się syn i dał mu na imię Enosz. Wtedy zaczęto wzywać imienia Stwórcy.”
[9] Pisma, Ijow (Księga Hioba) 21:15. „Kim jest Wszechmogący, abyśmy Mu służyli, i co nam da modlitwa do Niego?”
[10] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów) 29:10. „Stwórca zasiadał nad potopem i będzie zasiadał jako Król na wieki.”
[11] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów) 104:35. „Niech znikną grzesznicy z ziemi i niech nie będzie już niegodziwych! Błogosław, duszo moja, Stwórcę! Alleluja!”
[12] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju) 7:23. „I zgładził On wszelkie istnienie na powierzchni ziemi: od człowieka po bydło, po płazy i ptaki niebieskie; zostały one starte z ziemi. Pozostał tylko Noach i ci, którzy byli z nim w arce.”

, , , , , 02 Bereszit B, Zohar