192) Chodź i zobacz (ta chaze), gdy dzień został uświęcony w przeddzień Szabatu (kad itkadasz joma be-maalej szabbata), namiot pokoju spoczywa i rozciąga się na świat (sukat szalom szarja, we-itperisat be-alma). Czym jest namiot pokoju? To Szabat (man sukat szalom, da szabbata). I wszystkie duchy, wichry, demony i wszystkie strony nieczystości (we-kol ruchin we-ilulin we-szedin, we-kol sitra di-mesawej), wszystkie się ukrywają i wchodzą w oko żarna Nukwy wielkiej otchłani (kolhu temirin, we-aalin be-ejna de-rechajja de-nukwa di-tehoma rabba), ponieważ, gdy świętość budzi się nad światem (de-ha kejwan de-it ar keduszata al alma), duch nieczysty nie budzi się razem z nią (ruch mesaawa la it ar ba-hadej), i to uchodzi przed tym (we-da arik mi-kamej de-da).
Sulam
192) W czasie, gdy uświęca dzień w noc Szabatu, pojawia się namiot pokoju i rozpościera się nad całym światem. Namiot pokoju – to Szabat, ponieważ wszystkie duchy, wichry burzowe, demony i cała strona nieczystości ukrywają się, wchodząc przez oko żarna w otwór wielkiej otchłani. Ponieważ po tym, jak świętość się przebudza, by panować w świecie, duch nieczystości nie przebudza się razem z nią, gdyż unikają siebie nawzajem. To znaczy, świętość unika nieczystości, a nieczystość unika świętości.
193) I wtedy świat jest pod najwyższą ochroną (u-kedein alma bi-ntiru ilaa-a). I nie trzeba modlić się o ochronę (we-la ba-inan le-calaa al ntiru), jak w słowach: „Strzegący swój lud Israel na wieki, amen” (ke-gon szomer et ammo Israel la-ad amen), ponieważ to jest ustanowione na dni powszednie (de-ha da be-joma de-chol it takan), gdy świat potrzebuje ochrony (de-alma ba-ja ntiru). Ale w Szabat namiot pokoju rozciąga się nad światem (awal be-szabbat, sukat szalom itperisa al alma), i jest strzeżony ze wszystkich stron (we-itnter be-kol sitrin). Nawet winni Gehenomu są strzeżeni (we-afilu chaj jewej Gehenom ntirin inun), i wszystko istnieje w pokoju, wyżsi i niżsi (we-kola bi-szelama isztakchu, ilaa-in we-tata-in). Dlatego w świętości dnia błogosławimy: „Ten, który rozciąga namiot pokoju nad nami, nad całym swoim ludem Israel i nad Jeruszalem” (u-be-gin kach be-kidusza de-joma mewarchinan ha-pores sukat szalom aleinu we-al kol ammo Israel we-al Jeruszalem).
Sulam
193) I wtedy w Szabat świat znajduje się pod wyższą ochroną i nie ma potrzeby modlić się o ochronę, na przykład nie trzeba mówić: „Strzegący ludu Israela na wieki. Amen”. Ponieważ to błogosławieństwo zostało ustanowione tylko na dni powszednie, gdy świat potrzebuje ochrony. Jednak w Szabat nad światem rozpościera się namiot pokoju i jest on chroniony ze wszystkich stron. I nawet grzesznicy w otchłani są chronieni, i wszyscy przebywają w pokoju – wyżsi i niżsi. Dlatego przy błogosławieństwie świętości dnia, zamiast „błogosławiący lud Israel”, błogosławi się: „rozpościerający namiot pokoju nad nami i nad całym Israelem, swoim ludem, oraz nad Jeruszalem”[1].
194) Dlaczego „I nad Jeruszalem”? (ama-ai al Jeruszalem). Ponieważ to jest miejsce zamieszkania tego namiotu (ela da hi medora de-hahi suka). I trzeba przywołać ten namiot, który się nad nami rozpościera (u-ba-ejna le-zamna le-hahi suka de-itperasat alana), aby spoczął z nami (u-le-meszra imana), i aby był nad nami jak matka, która przebywa nad swoimi dziećmi (u-le-mehewej alana ke-ima de-szarja al benin). I dlatego nie boimy się ze wszystkich stron (u-be-gin da la dachalin mi-kol sitrin), i z tego powodu „Ten, który rozciąga namiot pokoju nad nami” (we-al da ha-pores sukat szalom aleinu).
Sulam
194) I dlaczego mówi się: „I nad Jeruszalaimem”? Jednak Jeruszalaim jest częścią tego namiotu i tam ustanawia się namiot pokoju. „Namiot pokoju” – to Bina i nazywa się tak, ponieważ osłania swoich synów, ZoN, i chroni ich przed zewnętrznymi. Stan Szabatu, gdy Malchut staje się jednością z namiotem pokoju, sprawia, że granica namiotu pokoju znajduje się wewnątrz Jeruszalaim, Malchut. Dlatego mówi się: „I nad Jeruszalaimem”. I należy modlić się i prosić namiot pokoju, aby rozpostarł się nad nami, przebywał z nami i osłaniał nas, podobnie jak matka osłania swoje pisklęta. I dlatego w Szabat nie odczuwa się lęku przed żadną stroną na świecie. Dlatego w tym czasie mówi się: „Rozpościerający namiot pokoju”. I nie trzeba wypowiadać: „Strzegący ludu Israela na wieki”.
195) Chodź i zobacz (ta chaze), w chwili, gdy Israel błogosławi i zaprasza do namiotu pokoju świętego gościa, i mówi: „Ten, który rozpościera namiot pokoju” (be-szaata de-Israel mewarchin u-mezamnin le-haj sukkat szalom, uszpiza kadisza, we-amrei ha-pores sukkat szalom), wtedy najwyższa świętość zstępuje i rozpościera swoje skrzydła nad Israelem (kedejn keduszata ila’a nachata, u-frisat gadfaha alajhu de-Israel), i osłania ich jak matka swoje dzieci (u-mechasja lon, ke-imma al benin). I wszelkie złe moce znikają ze świata (we-kol zinin biszin, itkaniszu me-alma), a Israel znajduje się pod świętością swojego Pana (we-jatwej Israel, techot keduszata de-marejhon). Wtedy ten namiot pokoju daje nowe dusze swoim synom (u-kedejn da sukkat szalom, jahew niszmatin chadtin li-benaha). Jaki jest tego powód? Ponieważ w niej zamieszkują dusze i z niej wychodzą (mai ta’ama? Be-gin de-bejhu niszmatin szarjin, u-minej nafkin). I gdy ona zamieszkuje i rozpościera swoje skrzydła nad swoimi synami (u-kejwan de-szarja, u-frisat gadfaha al benaha), przyciąga nowe dusze do każdego z osobna (arikat niszmatin chadtin le-kol chad we-chad).
Sulam
195) W chwili, gdy Israel błogosławią i zapraszają do namiotu pokoju świętego gościa, ponieważ przychodzi on tylko w Szabat, jak gość, który nie jest obecny zawsze, i wypowiadają: „Rozpościerający namiot pokoju”[błąd! Zakładka nie została określona.], wtedy najwyższa świętość zstępuje, rozpościera swoje skrzydła nad Israelem i osłania Israel – jak matka swoje pisklęta. I wszystkie rodzaje zła odchodzą ze świata. A Israel przebywa pod świętością swojego Pana. Wtedy ten namiot pokoju daje nowe dusze Israelowi, ponieważ w nim przebywają dusze, jako że jest on właściwością Biny. I te dusze znajdują się w Binie i z niej wychodzą. I gdy namiot pokoju przebywa i rozpościera skrzydła nad swoimi synami, daje każdemu nowe dusze.
196) Następnie rzekł rabbi Szymon (tu, amar rabbi Szymon): „Z tego nauczyliśmy się, że Szabat jest podobieństwem przyszłego świata” (al da taninan Szabbat, dugma de-alma de-ate ihu). Tak jest rzeczywiście (hachej hu wadaj). I dlatego Szmita i Jowel są podobieństwem jedno w drugim (we-al da, szmita we-jowel, dugma da be-da). I Szabat oraz przyszły świat są takie same (we-Szabbat we-alma de-ate hachej hu). A to dodatkowe obdarowanie duszy pochodzi z tajemnicy „pamiętaj” (we-ha-hu tosefet de-niszmeta, me-raz a de-Zachor ka atja), do tego namiotu pokoju, który zstępuje z przyszłego świata (al haj sukat szalom, de-natil me-alma de-ate). I to dodatkowe obdarowanie daje ludowi świętemu (we-da tosefet jahewat le-amma kadisza). I przez to dodatkowe obdarowanie cieszą się (u-be-ha-hu tosefet, chadan), i oddalają się od nich wszystkie rzeczy powszednie (we-jitneszej minajjehu kol milin de-chol), oraz wszelkie cierpienia i wszystkie trudności (we-kol caarin, we-kol aakin). Jak powiedziano: „W dniu, gdy Stwórca da ci odpocząć od twego smutku, od twojego gniewu i od ciężkiej pracy” (ke-de-amar: be-jom ha-ni-ach Haszem le-cha me-acewcha u-me-ragzecha u-min ha-awoda ha-kasza we-go).
Sulam
196) Szabat jest podobieństwem wyższego świata. Dlatego szmita (siódmy rok) i jowel (pięćdziesiąty rok) są sobie równe, podobnie jak Szabat i przyszły świat. Innymi słowy, Szabat, Malchut, jest podobny do szmity, siódmego roku, a przyszły świat, Bina, jest podobny do pięćdziesiątego roku. I ponieważ uczyliśmy się, że Szabat i przyszły świat są podobne, wynika z tego, że szmita i jowel również są sobie podobne. Ponieważ Szabat to stan, gdy Malchut wznosi się do Biny i staje się z nią jednością.
Różnica między Szabatem a przyszłym światem oraz między szmitą a jowelem polega na tym, że Bina nazywana jest jowelem w stanie przewagi lewej linii, i gdy Malchut w tym stanie włącza się w nią, Malchut nazywana jest szmitą. Jednak gdy Malchut obejmuje w sobie wszystkie trzy linie Biny, nazywana jest Szabatem lub namiotem pokoju, a Bina – przyszłym światem.
Dodatkowa dusza, którą namiot pokoju daje swoim synom, pochodzi od właściwości „pamiętaj”, to znaczy od Zeir Anpina, do namiotu pokoju, który zstępuje z przyszłego świata. A dodatkową duszę, którą namiot pokoju otrzymuje od Zeir Anpina, przekazuje on świętemu ludowi. I oni radują się tą dodatkową duszą, a wszystkie sprawy dnia powszedniego, wszystkie cierpienia i całe zło zostają przez nich zapomniane. Jak powiedziano: „W tym dniu, gdy Stwórca da ci spokój od twoich cierpień i gniewnego utrapienia twego oraz od ciężkiej pracy”[2] – to znaczy w chwili otrzymania dodatkowej duszy od namiotu pokoju.
197) I w noc Szabatu człowiek powinien skosztować wszystkiego (u-be-lel ja de-szabbata, ba-ej be-nun le-at ama mi-kola), aby pokazać, że ten namiot pokoju zawiera w sobie wszystko (be-gin le-achazaa, de-haj sukat szalom, mi-kola itkelilat). Pod warunkiem, że nie uszkodzi jednego posiłku dla dnia (u-bilwad de-la jaf gim, mejchla chada le-joma). A są tacy, którzy mówią, że dwa (we-it de-amrej trej), dla dwóch kolejnych posiłków dnia (li-trej seudatej acharanin de-joma). I to jest dobre, a tym bardziej jeśli doda więcej dla dnia (we-szappir, we-kol szeken i salik jatir le-joma), i może skosztować innych potraw (we-jachil le-mitam mi-mejchlin acharanin). A dla małych wystarczy dwa dania (we-li-zair ej bi-trej tawszilin sag ja). I to ustalili przyjaciele (we-okmua chawraj ja).
Sulam
197) W noc Szabatu człowiek powinien skosztować wszystkich potraw, jakie posiada, symbolizując tym, że namiot pokoju również składa się ze wszystkich trzech linii Biny. Ponadto nie powinno zabraknąć niczego na żadnym z posiłków obowiązkowych w dzień Szabatu – to znaczy, że dzięki temu, że skosztował w noc Szabatu wszystkich potraw, nie powinien pojawić się najmniejszy brak na posiłku dnia Szabatu, ponieważ wielkość dnia przewyższa wielkość nocy.
Są jednak tacy, którzy uważają, że nie powinno być niedostatku przynajmniej na dwóch pozostałych posiłkach dnia Szabatu. I dobrze jest trzymać się tej zasady. Tym bardziej, że najlepiej jest, gdy urządza się w dzień Szabatu więcej niż dwa posiłki i można skosztować każdej z potraw. W ostateczności wystarczy jednak, jeśli pozostaną przynajmniej dwa dania na dzień Szabatu[3].
198) Świeca Szabatu została dana kobietom świętego ludu do zapalenia (ner szel szabbat, li-nszej amma kadisza itjehewat le-adlaka). A przyjaciele powiedzieli, że to ona zgasiła światło świata (we-chawraj ja ha amaru, de-ihi kibta bocina de-alma), i przyciemniła je (we-achaszichat le-je). I to jest dobre (we-szappir). Ale tajemnica tej sprawy jest taka, że ten namiot pokoju jest pramatką świata (awal raza de-mila, haj sukat szalom matronita de-alma hi), i dusze, które są wyższym światłem, w niej przebywają (we-niszmatin de-inun bocina ilaa-a, ba szarjin). I dlatego pramatka musi zapalić (we-al da matronita ba-aja le-adlaka), ponieważ w swoim miejscu została połączona i dokonuje dzieła (de-ha be-duchta-a it achdat we-awdat owada).
Sulam
198) Szabatową świecę powinny zapalać kobiety świętego ludu. Rzecz w tym, że Chawa zgasiła świecę pokoju, sprowadzając na świat śmierć przez to, że dała Adamowi Riszonowi skosztować z Drzewa Poznania, i świat pogrążył się w ciemności. Dlatego kobiety powinny wypełniać przykazanie zapalania świec, aby naprawić to, co uczyniła Chawa, pierwsza ze wszystkich kobiet.
Jednak ukryty sens polega na tym, że namiot pokoju, który świeci w Szabat, symbolizuje pramatkę świata, a dusze, nazywane „świecami pokoju”, znajdują się w nim. Dlatego matka, żona, powinna zapalać świece, ponieważ zajmuje miejsce wyższej „matki synów”, czyli namiotu pokoju, i wykonuje to działanie. I przez to działanie doprowadza do tego, że „matka synów” w górze daje swoim synom święte dusze, nazywane „wyższymi duchowymi świecami”.
199) I kobieta powinna z radością serca i pragnieniem zapalić światło Szabatu (we-iteta ba-aja be-chedwa de-liba u-reuta, le-adlaka bocina de-szabbat), ponieważ to dla niej jest najwyższą chwałą (de-ha jekara ilaa-a hi la), i wielką zasługą dla niej samej (u-zechu raw le-garma), aby zasłużyła na święte dzieci, które będą światłem świata (le-mizke li-benin kadiszin, di-jehon bocina de-alma), w Torze i w bojaźni (be-orajta, u-be-dachal ta), i aby pomnożył się pokój na ziemi (we-jisgon szelama be-ar a), i aby dała swojemu mężowi drogę życia (wi-jeheiwat le-baala orcha de-chajin). Dlatego powinna na to szczególnie uważać (be-gin kach ba-aja le-izdahara ba).
Sulam
199) I z powyższych powodów kobieta powinna z radością w sercu i z właściwymi myślami zapalić szabatową świecę, ponieważ tym samym okazuje się jej najwyższy zaszczyt, a dla niej samej jest to wielka zasługa – dzięki wypełnieniu przykazania zapalania świec może dostąpić błogosławieństwa prawych synów, którzy staną się świecą pokoju, pogłębiając się w Torze i trwając w bojaźni, a także pomnażając pokój na świecie. A jej mężowi darowana zostanie długa życie, dlatego powinna dbać o to, by przykazanie zapalania świec było wypełniane z głęboką intencją.
200) Chodź i zobacz (ta chaze). Szabat – noc i dzień (Szabbat, lejl ja we-joma). Zachor i Szamor – są jednym (Zachor we-Szamor, ihu ka-chada). I dlatego jest napisane: „Pamiętaj dzień Szabatu, aby go uświęcić” (we-al da ketiw Zachor et jom ha-Szabbat le-kadszo), i jest napisane: „Strzeż dnia Szabatu” (u-ketiw Szamor et jom ha-Szabbat). Zachor dla męskiego, Szamor dla żeńskiego, a wszystko jest jedno (Zachor li-dechura, Szamor le-nukwa, we-kola chad). Szczęśliwy jest Israel, ich udziałem jest Święty, niech będzie błogosławiony (zakkain inun Israel, chulakej de-k dusza berich hu), ich dziedzictwem i posiadłością (adbej we-achasantej). O nich jest napisane: „Szczęśliwy lud, któremu to dane, szczęśliwy lud, którego Stwórcą jest Elohim” (alajjehu ketiw: Aszrej ha-am sze-kacha lo, aszrej ha-am sze-Haszem Elo-kaw).
Sulam
200) Noc i dzień Szabatu to „pamiętaj” i „strzeż” jako jedno. Dlatego napisano na pierwszych tablicach: „Pamiętaj dzień Szabatowy, aby go uświęcać”[4], a na ostatnich tablicach: „Strzeż dnia Szabatowego”[5], ponieważ „pamiętaj” i „strzeż” są jednością. „Pamiętaj” odnosi się do zachar, Zeir Anpina, a „strzeż” – do Nukwy Zeir Anpina. I wszystko to jest jednością.
Szczęśliwy jest Israel, który jest częścią Stwórcy, Jego udziałem i Jego dziedzictwem. O nich powiedziano: „Szczęśliwy lud, któremu to dane, szczęśliwy lud, którego Stwórcą (AWAJa) jest Wszechmogący (Elohim)”.
[1] Maariw (modlitwa wieczorna) w Szabat i święta
[2] Prorocy, Jeszajahu (Księga Izajasza) 14:3. „I stanie się w owym dniu, gdy Stwórca da ci odpoczynek od twojego cierpienia, od twojego gniewu i od ciężkiej niewoli, w której byłeś ujarzmiony.”
[3] Zob. Zohar, rozdział Jitro, artykuł „Pamiętaj o dniu Szabatu, aby go uświęcić”, p. 530–532.
[4] Tora, Szemot (Księga Wyjścia) 20:8. „Pamiętaj o dniu Szabatu, aby go święcić.”
[5] Tora, Dewarim (Księga Powtórzonego Prawa) 5:12. „Przestrzegaj dnia Szabatu, aby go święcić, jak nakazał ci Stwórca, twój Bóg.”