Niech stanie się światło – Akademia Kabały

147) „I powiedział Elohim: Niech stanie się światło, i stało się światło” (wa-jomer Elohim: jehi or, wa-jehi or). Rabbi Jicchak powiedział: „Stąd uczymy się, że Stwórca wydobył te sadzonki i zasadził je ponownie, jak wynika ze słów: niech stanie się” (amar Rabbi Jicchak: mi-kan de-akar Kudsz’a Berich Hu le-hanei neti’an, we-szatil lon, maszma di-ketiv jehi). Rabbi Jehuda mówi: „Światło, które już istniało, jak uczymy się z wersetu „i stało się światło”, ponieważ nie jest napisane „było”, lecz „stało się”” (Rabbi Jehuda omer: or sze-kewar haja, tenan maszma di-ketiv: wa-jehi or, we-haja la ketiv, ella wa-jehi). A gdy Stwórca spojrzał na te pokolenia złoczyńców, ukrył to światło dla sprawiedliwych (we-kad istakkal Kudsz’a Berich Hu be-inun darin de-risza’aja, ganiz leje le-caddikaja). Jak jest powiedziane: „Światło jest zasiane dla sprawiedliwego, a radość dla prawych sercem” (hahu de-ketiv: or zarua la-caddik, u-lejiszrej lew simcha). I już powiedziano: „I powiedział Elohim: Niech stanie się światło”, jak jest napisane: „Kto obudził ze wschodu…” (we-ha itmar: wa-jomer Elohim jehi or, hahu de-ketiv: mi he’ir mi-mizrach we-go).

Sulam

147) „I powiedział Wszechmogący: „Niech stanie się światło!””[1]. Stąd wynika, że Stwórca wydobył te sadzonki z ich miejsca i zasadził je w innym miejscu. To wynika ze słów „Niech stanie się” (יהי). Wyjaśnienie. ZoN nazywa się sadzonkami Drzewa Życia. I przez cały czas, gdy znajdowały się na swoim miejscu, to znaczy przed wzniesieniem Malchut do Biny, ZoN nie były godne otrzymać żadnego światła[2]. Dlatego Stwórca wydobył je z ich miejsca, podniósł i zasadził w miejscu Biny, i tam stały się zdolne do otrzymania wyższego światła.

I to wynika ze słów „Niech stanie się światło” (יהי אור), gdzie litery „jud-hej” (יה) ze słowa „Niech stanie się” (יהי) oznaczają Aba we-Ima, a ostatnia litera „jud” (י) tego słowa wskazuje na wejście „jud” (י) w światło (אור) Aba we-Ima, co tworzy właściwość „powietrza” (אויר). Dzięki temu ZoN łączą się z Aba we-Ima i stają się zdolne do otrzymania od nich światła[3]. Światło to już istniało, ponieważ powiedziano: „I pojawiło się światło”. Nie powiedziano: „I było światło”, lecz „I pojawiło się światło”, co wskazuje, że światło już istniało.

Gdy Stwórca zobaczył, że pokolenia grzeszników nie są godne otrzymać światła, ukrył je dla sprawiedliwych, jak powiedziano: „Światło zostało zasiane dla sprawiedliwego”[4], to znaczy, że to światło zostało ukryte i zasiane po to, aby otrzymali je jedynie sprawiedliwi, a nie grzesznicy. Dlatego powiedziano: „I powiedział Wszechmogący: „Niech stanie się światło!””, gdzie słowa „Niech stanie się” wskazują na ukrycie światła. Ponieważ litery „jud-hej” (יה) w słowie „Niech stanie się” (יהי) oznaczają światło Aba we-Ima, a ostatnia litera „jud” (י) tego słowa wskazuje na wejście „jud” (י) w „światło” (אור), które staje się właściwością „powietrza” (אויר). I to określa się jako ukrycie i zasianie światła dla sprawiedliwych, jak powiedziano: „Kto obudził ze wschodu sprawiedliwość, nazwał ją swoim towarzyszem?”[5].

Wyjaśnienie. Wskutek wejścia „jud” (י) w światło (אור) Aba we-Ima, litery ELE (אלה) z imienia Elohim (אלהים) schodzą z Aba we-Ima do ZoN, a w Aba we-Ima pozostają tylko litery MI (מי) z imienia Elohim (אלהים). Dzięki temu ZoN stają się zdolne do otrzymania światła Aba we-Ima. Wynika z tego, że dwie litery MI (מי) Aba we-Ima są korzeniem wszystkich mohin ZoN. Jak powiedziano: „Kto (MI) obudził ze wschodu?”. „Ze wschodu” wskazuje na Zeir Anpina, „sprawiedliwość” to Malchut. Oznacza to, że dwie litery MI obudziły mohin dla Zeir Anpina, na którego wskazują słowa „ze wschodu”, i dla Malchut – sprawiedliwości. „Obudziły” oznacza początek przebudzenia mohin, ponieważ mohin dzięki MI przychodzą tylko na początku.

148) „I zobaczył Elohim światło, że było dobre” (wa-jare Elohim et ha-or ki tow). Co zobaczył? Rabbi Chija powiedział: „Jak powiedzieliśmy, spojrzał na czyny złoczyńców i ukrył to światło” (mai ra’a? Amar Rabbi Chija: kid-ka’amaran, chama be-owadajhu de-risza’aja, we-ganiz leje). Rabbi Aba powiedział: „I zobaczył Elohim światło, że było dobre – aby je ukryć” (Rabbi Aba amar: wa-jare Elohim et ha-or ki tow, le-gnos oto). „I zobaczył Elohim światło” – że jego blask rozciągał się od jednego krańca świata do drugiego (wa-jare Elohim et ha-or, de-salek nehorejhu mi-sjejfei alma ad sjejfei alma). „Że było dobre” – aby je ukryć, aby nie korzystali z niego grzesznicy świata (we-ki tow hu, le-agnenza leje, de-la jehenun minej chajjej alma).

Sulam

148) „I zobaczył Wszechmogący światło, że było dobre”[6] – to znaczy, Stwórca zobaczył czyny grzeszników i ukrył je. To znaczy, nie widział samych czynów grzeszników, lecz dostrzegł wielkość samego światła i że dobrze jest je ukryć, aby nie zostało objawione światu. „I zobaczył Stwórca światło” – to znaczy, zobaczył, że świeci ono od jednego krańca świata do drugiego, i że dobrze jest je ukryć, aby grzesznicy świata nie mogli się nim rozkoszować. Ponieważ gdyby grzesznicy świata czerpali radość z tego wielkiego światła, nie przyszliby już do skruchy. Podobnie jak powiedziano: „Aby nie wyciągnął swej ręki i nie wziął z Drzewa Życia, i nie skosztował, i nie żył na wieki”[7]. Oznacza to, że nie pojawiłaby się w nim już potrzeba ani pobudzenie do przyjścia do skruchy, a wtedy pozostałaby nie naprawiona szkoda, którą wyrządził Drzewu Poznania. Dlatego Stwórca wygnał go z Ogrodu Eden.

149) Rabbi Szymon powiedział: „I zobaczył Elohim światło, że było dobre – ponieważ nie znalazła się w nim zapalczywość” (amar Rabbi Szimon: wa-jare Elohim et ha-or ki tow, de-la isztekach bej rit’cha). Tutaj jest napisane „że było dobre”, i tam jest napisane: „że było dobre w oczach Stwórcy, aby pobłogosławić Israel” (ketiv hacha ki tow, u-ketiv hatam ki tow be-ejnej Haszem lewarech et Israel). A koniec wersetu mówi: „I oddzielił Elohim światło od ciemności” (we-sofa dikra: wa-jawdel Elohim bein ha-or u-bein ha-choszech). I dlatego nie znalazła się w nim zapalczywość, choć Stwórca początkowo połączył je razem (u-be-gin kach la isztekach bej rit’cha, we-af al gaw de-szittef lon Kudsz’a Berich Hu ka-chada).

Sulam

149) „I zobaczył Wszechmogący światło, że było dobre” – zobaczył, że nie będą w nim trwać gniew i sądy. Powiedziano tutaj: „że było dobre”, a o Bilamie powiedziano: „I zobaczył Bilam, że dobrze jest w oczach Stwórcy błogosławić Israel”[8]. Tak samo jak tam oznacza to, że nie będzie nad Israelem trwać przekleństwo, tak samo i tutaj znaczenie tych słów wskazuje, że nie będą już trwać żaden gniew ani sądy. I to potwierdza koniec tego wersetu: „I oddzielił Wszechmogący światło od ciemności”, co oznacza, że usunął On rozbieżność między prawą a lewą linią, aby wszystko trwało w doskonałości[9]. I również początek tego wersetu wskazuje na usunięcie gniewu i złości.

I choć Stwórca połączył światło i ciemność, czyli prawą i lewą linię w jedną całość za pomocą linii środkowej, to jednak gniew i rozbieżność zniknęły. Dlatego powiedziano: „I zobaczył Wszechmogący światło, że było dobre”, i nie ma w nim żadnej złości ani gniewu.

150) Zobacz, wyższe światło, które ma świecić jako to światło, i z tego światła czerpią radość wszyscy (ta chazei, nehira ila’a, le-mehewe nahir hai or, u-me-hahu nehira chadu le-kola bei). To jest prawa strona, która się ozdabia, a wyryte kształty są w niej zawarte (we-hu jamina le-it’atra, gulfoi gelipin ba-hadejhu). I oto jest powiedziane: „Jak wielka jest Twoja dobroć, którą zachowałeś dla tych, którzy się Ciebie boją, którą uczyniłeś dla tych, którzy w Tobie pokładają ufność” (we-ha itmar: ketiv ma raw tuvecha aszer tzafanta lire’echa, pa’alta la-chosim bach). „Jak wielka jest Twoja dobroć” – to jest pierwotne światło, które Stwórca ukrył dla tych, którzy się Go boją (ma raw tuvecha, da or kadma’a de-ganiz Kudsz’a Berich Hu lire’echa), dla sprawiedliwych i dla tych, którzy boją się grzechu, jak powiedzieliśmy (la-caddikim, le-inun dachalei chata’a, kid-ka’amaran).

Sulam

150) Wyższe świecenie, Bina, jest konieczne, aby to światło mogło świecić, i z tego światła zstępuje radość do wszystkich. I to jest prawa linia, która obłoczyła się w pieczęcie pozostawione przez lewą. Wyjaśnienie. W czasie, gdy lewa linia świeciła bez połączenia z prawą, świeciła w gniewie i złości, i z niej powstało piekło[10]. Oznacza to, że powstały pieczęcie podczas świecenia lewej linii. W konsekwencji prawa linia otrzymała siłę, by połączyć się z lewą linią za pomocą linii środkowej. I wtedy prawa linia została uwieńczona świeceniem Hochmy, objawiającym się w lewej linii. Powiedziano: „Jak wielkie jest dobro Twoje, które zachowujesz dla bojących się Ciebie”[11]. „Jak wielkie jest dobro Twoje” wskazuje na pierwsze światło, które Stwórca ukrył „dla bojących się Ciebie” – dla sprawiedliwych, bojących się grzechu, aby tylko oni mogli czerpać radość ze światła, a nie grzesznicy.

[1] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 1:3. „I rzekł Bóg: ‘Niech stanie się światłość!’ I stała się światłość.”
[2] Zob. Zohar, rozdział Bereszit, część 1, p. 3, od słów: „W atrybucie sądu…”
[3] Zob. Zohar, rozdział Bereszit, część 1, p. 31, od słów: „Słowo ‘będzie’ wskazuje na Aba i Ima…”
[4] Pisma, Psalmy (Księga Psalmów), 97:11. „Światło wschodzi dla sprawiedliwego i radość dla ludzi prawego serca.”
[5] Prorocy, Jeszajahu (Księga Izajasza), 41:2. „Kto wzbudził ze wschodu męża sprawiedliwości, wezwał go do swoich stóp, poddał mu narody i podbił królów?”
[6] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 1:4. „I widział Bóg, że światłość była dobra; i oddzielił Bóg światłość od ciemności.”
[7] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 3:22. „I rzekł Pan Bóg: ‘Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki.’”
[8] Tora, Bemidbar (Księga Liczb), 24:1. „A gdy Balaam widział, że spodobało się Panu, aby błogosławił Izraela, nie poszedł, jak poprzednio, na spotkanie z czarami, lecz zwrócił twarz ku pustyni.”
[9] Zob. Zohar, rozdział Bereszit, część 1, p. 36.
[10] Zob. Zohar, rozdział Bereszit, część 1, p. 44, od słów: „I zaraz po wyjściu stanu gadlut…”
[11] Pisma, Psalmy (Księga Psalmów), 31:20. „Jakże jest wielka, o Panie, Twoja dobroć, którą zachowujesz dla tych, co się boją Ciebie, i okazujesz tym, co w Tobie szukają ucieczki na oczach synów ludzkich.”