18) „Oto są pokolenia Noacha…” (ele toldot Noach we-gomer). Rabbi Jehuda rozpoczął (Rabbi Jehuda patach): „Dobry jest mąż, który jest łaskawy i pożycza, utrzymuje swoje sprawy w sprawiedliwości” (tow isz chonen u-malwe, jechalkel dewaraw be-miszpat). „Dobry jest mąż” (tow isz) odnosi się do Stwórcy (da Kudsza Berich Hu), który jest nazywany „dobry” (de-ikrej tow), jak jest napisane: „Dobry jest Stwórca dla wszystkich” (ke-ma di-ketiw: tow Haszem la-kol), i jest napisane: „Stwórca – mąż wojny” (u-ketiw: Haszem isz milchama). „Który jest łaskawy i pożycza” (le-haj kol chonen u-malwe), temu, kto nie ma nic swojego (la-atar de-leit le midilej), a to miejsce otrzymuje utrzymanie od Niego (we-hahu atar minej itzan). „Utrzymuje swoje sprawy w sprawiedliwości” (jechalkel dewaraw be-miszpat), ponieważ ta rzecz nie otrzymuje pożywienia inaczej niż przez sprawiedliwość (de-ha hahu dabar la itzan, ela be-miszpat), jak jest powiedziane: „Sprawiedliwość i sąd są podstawą Twojego tronu” (ke-ma de-at amer: cedek u-miszpat mechon kisa’cha).
Sulam
18) Oświadczył rabbi Jehuda: „Sławny (dosł. dobry) mąż miłosierny i dający pożyczki, prowadzący swoje sprawy według prawa”[1]. „Dobry mąż” – to Stwórca, nazywany dobrym, jak powiedziano: „Dobry (dosł. dobry) jest Stwórca dla wszystkich”[2]. I powiedziano: „Stwórca – mąż wojny”[3], a On jest miłosierny i daje pożyczki wszystkim. „Wszystkim” – to Jesod. Ponieważ AWAJa, to znaczy Zeir Anpin, przekazuje i pożycza napełnienie mohin Jesod – dla tego miejsca, które samo nie ma, to znaczy dla Nukwy. Ponieważ to miejsce, Nukwa, odżywia się z Jesod. „Prowadzi swoje sprawy według prawa (dosł. według sądu)” – ponieważ ta sprawa, Nukwa, otrzymuje pożywienie tylko według sądu, co oznacza mohin z podświetleniem Hochmy. Jak powiedziano: „Sprawiedliwość i prawo to fundament Twojego tronu”[4]. Ponieważ sprawiedliwość, to znaczy Nukwa, odżywia się z prawa. A sens pożyczki, o której powiedziano: „Matka (Ima) pożycza swoje szaty córce”[5], polega na tym, że Nukwa nie ma nic własnego, aby otrzymać mohin, i pożycza je (szaty) od Imy. A otrzymuje je za pośrednictwem Zeir Anpina. I oto ogólny sens fragmentu: dobry człowiek, to znaczy Stwórca, jest miłosierny i pożycza obfitość Jesod dla Nukwy, i w ten sposób prowadzi swoje sprawy, to znaczy Nukwę, według sądu, to znaczy poprzez wielkie mohin, nazywane prawem.
19) Inna interpretacja (dawar acher): „Dobry jest mąż” (tow isz), to sprawiedliwy (da cadik), jak jest napisane: „Powiedzcie sprawiedliwemu, że jest dobry, ponieważ owoce ich czynów będą spożywać” (di-ketiw: Imru cadik ki tow, ki pri ma’alehem jochelu). Rabbi Jose powiedział (Rabbi Jose amar): To odnosi się do Noacha (da Noach), jak jest napisane: „Noach, mąż sprawiedliwy” (di-ketiw: Noach isz cadik). Rabbi Icchak powiedział (Rabbi Icchak amar): To jest pochwała Szabatu (da sziwcha de-Szabat), w którym otwiera się dobro (de-bej patach tow), jak jest napisane: „Dobrze jest dziękować Stwórcy” (di-ketiw: tow le-hodot la-Haszem).
Sulam
19) Inne wyjaśnienie. „Sławny (dosł. dobry) mąż” – to sprawiedliwy, jak powiedziano: „Wysławiajcie sprawiedliwego, bo dobrze mu, ponieważ owoce swoich czynów spożywają”[6]. W ten sposób sprawiedliwy nazywany jest dobrym. „Sławny mąż” – to Noach, o którym powiedziano: „Noach, mąż sprawiedliwy”[7]. I oto ogólny sens fragmentu: „Sławny mąż”, to znaczy Jesod Zeir Anpina, który nazywany jest sprawiedliwym lub Noachem-sprawiedliwym, jest miłosierny i pożycza napełnienie mohin Nukwie i w ten sposób prowadzi swoje sprawy, to znaczy Nukwę, według sądu, poprzez mohin wielkiego stanu (gadlut).
„Sławny mąż” – to powiedziane na chwałę Szabatu, to znaczy mohin dnia sobotniego. I w tym sensie (psalm) zaczyna się słowem „dobrze”, jak powiedziano: „Dobrze jest dziękować Stwórcy”[8]. Ponieważ światło Szabatu to światło przeznaczenia nieba i ziemi, które świeci na końcu naprawy. I dlatego przed ostatecznym naprawieniem świeci tylko w sposób pożyczony: „Pożyczcie ode Mnie, a Ja wynagrodzę”[9]. I dlatego słowa „sławny mąż miłosierny i dający pożyczki” odnoszą się do świateł Szabatu, które są dane na zasadzie pożyczki.
20) Rabbi Chija powiedział (Rabbi Chija amar): wszystko jest jedno (kola chad) i wszyscy powiedzieli to samo słowo (we-kolhu mila chada amaru). To tworzy pokolenia świata (we-da awid toldot be-alma). Czym są pokolenia świata? (toldot de-alma man inun) To są dusze sprawiedliwych (ilein niszmat’hu de-cadikaja), które są owocem czynów Stwórcy (de-inun ibba de-owdowaj de-Kudsza Berich Hu).
Sulam
20) Wszystko to stanowi jedność i wszędzie mówi się o jednym, że „ten” wydaje pokolenia na świat – to znaczy sprawiedliwy. Pokolenia świata to dusze sprawiedliwych, owoc czynów Stwórcy.
21) Rabbi Szimon powiedział (Rabbi Szimon amar), że w chwili, gdy Stwórca przyozdabia się w swoje korony (be-szaata de-Kudsza Berich Hu mit’ater be-itroj), przyozdabia się zarówno z góry, jak i z dołu (mit’ater me-ejla u-mi-tata). Z góry (me-ejla), z miejsca, które jest głębią wszystkiego (me-atar de-amika de-kola). Przyozdabia się z dołu (mit’ater mi-tata), w czym? W duszach sprawiedliwych (be-niszmat’hu de-cadikaja). Wtedy życie zostaje dodane z góry i z dołu (kedejn it’osaf chajim me-ejla u-mi-tata), i miejsce święte zostaje włączone ze wszystkich stron (we-itkelal atar mikdesza mi-kol sitrin). I wtedy zbiornik się napełnia (u-be’era itmalja), i morze się dopełnia (we-jama isztelim), i wtedy daje wszystkim (u-kedejn jehaw le-kola).
Sulam
21) Kiedy Stwórca przyozdabia się Swoimi koronami, przyozdabia się z góry i z dołu. Z góry – z miejsca najgłębszego ze wszystkich, z parcufa Aba we-Ima, a z dołu – z dusz sprawiedliwych. Wtedy dodaje się życie z góry i z dołu, obejmując miejsce Świątyni ze wszystkich stron. Wypełnia się zbiornik, i dopełnia się morze, i daje wtedy życie wszystkim.
Wyjaśnienie. Mohin dusz sprawiedliwych wychodzą poprzez trzy kropki: cholam, szuruk i chirik, podobnie jak mohin Zeir Anpina. I wyjaśnia się w mohin Zeir Anpina, że w ISZSuT najpierw wychodzą dwie kropki: cholam i szuruk – w postaci MI-ELE, i są to dwie linie: prawa i lewa. I znajdują się one w sprzeczności i nie mogą świecić, dopóki nie nastąpi ziwug (połączenie) na ekranie Zeir Anpina, który wzniósł się tam jako MaN – i wychodzi na nim stopień chasadim, przedstawiający kropkę chirik i linię środkową. I wtedy godzi ona między liniami, to znaczy właściwości MI (מי) i ELE (אלה), i łączą się one w imię Elohim (אלהים).
Powiedziano w Zoharze[10], że „Jaakow się budzi”, to znaczy linia środkowa, wychodząca na ekran kropki chirik, „względem Icchaka i przybliża go do Awrahama” – to znaczy do kropki cholam i do linii prawej. Sam on ustanawia się w kropce szuruk i linii lewej, ale obłacza się i włącza w prawą. I ponieważ Zeir Anpin doprowadził do dopełnienia mohin w ISZSuT, sam również zasługuje na te mohin, jak powiedziano: „Trzy wychodzą z jednego, a jeden znajduje się w trzech”[11]. I dokładnie w ten sam sposób mohin wychodzą w duszach sprawiedliwych. Najpierw w ZoN wychodzą dwie kropki: cholam i szuruk, tworzące dwie linie, prawą i lewą. Zeir Anpin ustanawia się w kropce cholam i linii prawej, a Nukwa ustanawia się w kropce szuruk i linii lewej.
I wtedy są one w sprzeczności, i obie nie świecą w doskonałości, dopóki dusze sprawiedliwych nie wznoszą się do nich jako MaN. I wychodzi tam stopień chasadim na ekranie dusz sprawiedliwych, i to jest kropka chirik i linia środkowa. I wtedy pomnażają się chasadim poprzez linię środkową i linię prawą, i anulowane zostają właściwości sądów w Nukwie, i łączy się ona z Zeir Anpinem. I na tej samej mierze doskonałości, którą dusze sprawiedliwych wywołały w ZoN, zasługują także i one.
I o tym mówi się tutaj: „Kiedy Stwórca przyozdabia się Swoimi koronami” – kiedy Zeir Anpin ustanawia się ze swoimi koronami, to znaczy mohin, obłacza się z góry i z dołu, ustanawia się z góry i z dołu w mohin kropki cholam, która znajdują się w prawej linii, otrzymywanej przez niego z góry od Aba we-Ima, oraz w mohin kropki chirik, które stanowią linię środkową, otrzymywaną przez niego z dołu, od dusz sprawiedliwych. I otrzymuje z miejsca najgłębszego ze wszystkich – od Aba we-Ima, od których wychodzą mohin kropki cholam i prawa linia. I ustanawia się na dole, w duszach sprawiedliwych, w mohin kropki chirik, które wychodzą na ich ekranie.
„Wtedy przybywa życia z góry i z dołu, obejmując miejsce Świątyni ze wszystkich stron” – i wtedy pomnaża się życie dzięki chasadim otrzymywanym z góry, z kropki cholam, i z dołu, z kropki chirik, i obejmuje miejsce Świątyni, to znaczy Nukwę, ze wszystkich stron. Ponieważ Nukwa Zeir Anpina – czyli mohin kropki szuruk i linia lewa, która była w sprzeczności z Zeir Anpinem, czyli z linią prawą – teraz się z nią pojednała, ponieważ została otoczona właściwością chasadim z dwóch stron: ze strony linii prawej i ze strony linii środkowej. I względem swoich chasadim nazywana jest „zbiornikiem”, a względem Hochmy nazywana jest „morzem”. I dlatego, gdy zbiornik napełnia się właściwością chasadim, jej Hochma obłacza się w chasadim, i morze zostaje dopełnione. I wtedy daje życie wszystkiemu, to znaczy daje mohin duszom sprawiedliwych, ponieważ na tej samej miarze doskonałości, którą dusze sprawiedliwych wywołały w Zeir Anpinie i Nukwie, zasługują także i one same.
[1] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 112:5. „Dobrze się dzieje mężowi, który litościwy jest i pożycza, i sprawiedliwość jego trwa na wieki”.
[2] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 86:5. „Albowiem Ty, mój Panie, jesteś dobry i przebaczający, i obfity w miłosierdzie dla wszystkich, którzy Cię wzywają”.
[3] Tora, Szmot (Księga Wyjścia), 15:3. „Stwórca – mąż wojny, Stwórca imię Jego”.
[4] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 89:15. „Prawość i sprawiedliwość są podstawą Twojego tronu, miłosierdzie i prawda idą przed Twoim obliczem”.
[5] Zob. „Hakdama Zohar”, p. 17, od słów: „I to oznacza: ‘Matka pożycza…’”.
[6] Prorocy, Jeszajahu (Księga Izajasza), 3:10. „Powiedzcie sprawiedliwemu, że dobrze mu będzie, bo owoc swoich czynów spożywać będzie”.
[7] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 6:9. „Oto rodowód Noacha. Noach był mężem sprawiedliwym, doskonałym był w swoich pokoleniach, przed Wszechmogącym chodził Noach”.
[8] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 92:2. „Dobrze jest dziękować Stwórcy i śpiewać imieniu Twemu, Najwyższy”.
[9] Talmud Babiloński, traktat Bejca, karta 16:1.
[10] Zohar, parasza Emor, p. 218.
[11] Zohar, parasza Bereszit, część 1, p. 363.