35) „I ziemia była pustkowiem i chaosem” (we-ha-arec hajta tohu wa-wohu). Jak powiedzieliśmy, „a ziemia” to ziemia wyższa, która nie ma światła od siebie samej (ki-dekaamaran, we-ha-arec da arec ila’a, de-leit lah nehura mi-garmah). „Była” – na początku już istniała, jak należy, a teraz jest pustkowiem, chasoem i ciemność (hajta: be-kadmejta ke-war hawat, ki-deka jaot, we-haszta tohu, w-wohu, we-choszech). „Była” – dokładnie, potem sama się zmniejszyła i zmniejszyła swoje światło (hajta dajka, le-watar az’eirat garma we-az’eirat nehura). „Pustkowiem, chaosem, ciemność i duch” – to cztery podstawy świata, które zostały w niej ustanowione (tohu, wohu, we-choszech, we-ruach: arba jesodei alma de-isztaklalu bah).
Sulam
35) „A ziemia była pustkowiem i chaosem”[1]. „Ziemia” – to wyższa ziemia, Nukwa Zeir Anpina, która w ogóle nie ma własnego światła. Słowo „była” wskazuje, że ziemia na początku była w pełnej, właściwej doskonałości, lecz teraz stała się „pustkowiem, chaosem i ciemnością”. „Była” oznacza, że była w doskonałości, a następnie dokonała na sobie skrócenia i ograniczyła światło, które się w niej znajdowało. I wtedy stała się „pustkowiem i chaosem, i ciemnością oraz duchem…”. I to są cztery podstawy świata, które dopełniły się na ziemi.
Siedem obszarów niższej ziemi
36) Inne wyjaśnienie: „i ziemię”, jak powiedzieliśmy, aby podnieść ziemię dolną, która została uczyniona w wielu siedzibach, wszystko na podobieństwo tego, co w górze (dawar acher, we-et ha-arec ki-dekaamaran, le-asgaha ar’a di-letata, de-ihi it’abidat be-kamma medorin, kolla ke-gawna ila’a). I to jest to, co napisano: „A ziemia była pustkowiem i chaosem, i ciemnością, i duchem” (we-da hu, we-ha-arec hajta tohu wa-wohu we-choszech we-ruach). To są obszary ziemi: Erec, Adama, Gaj, Neszija, Cija, Arka, Tewel (ilein inun medorei ar’a: arec, adama, gei, neszija, cija, arka, tewel). A największa spośród nich jest Tewel, jak jest napisane: „I On osądzi Tewel sprawiedliwie” (we-gadol sze-be-chulam Tewel, di-ketiv we-hu jiszpot Tewel be-cedek).
Sulam
36) „I (we-et) ziemię” wskazuje na włączenie niższej ziemi, która stała się podobna do wyższej ziemi w tych obszarach, jak powiedziano: „A ziemia była pustkowiem i chaosem, i ciemnością, i duchem…”. To są obszary ziemi, nazywane: Erec (powierzchnia ziemi), Adama (gleba), Gaj (dolina), Neszija (ziemia grobowa), Cija (suchość), Arka (otchłań), Tewel (świat ziemski). I największa ze wszystkich ziem to Tewel (świat ziemski), i o niej powiedziano: „I On będzie sądził ziemię (Tewel) według sprawiedliwości”[2]. I tak nie powiedziano o pozostałych ziemiach. Stąd wynika, że jest ona najważniejsza ze wszystkich.
Zohar wyjaśnia, jak te siedem ziem dzieli się na cztery podstawy: „pustkowie, chaos, ciemność i duch”, w taki sposób, że wypowiedź „a ziemia była pustkowiem” odnosi się do niższej ziemi świata Asija, a nie do wyższej ziemi.
37) Rabbi Jose powiedział: „Czym jest Cija?” (amar rabi Jose, man hu Cija). Powiedział mu: „To jest miejsce Gehinnom, jak jest napisane: Cija i Calmavet” (amar leh, da hu atar de-Gehinnom, ke-de-amar Cija we-Calmavet). I tajemnica ta jest w napisanym: „I ciemność była nad powierzchnią otchłani” (we-raza da ketiv, we-choszech al pnej tehom). To jest tajemnica miejsca Gehinnom, to jest Cija, miejsce anioła śmierci (da raza atar de-Gehinnom, da hu Cija, atar de-Malach ha-Mawet). Jak powiedzieliśmy, on zaciemnia oblicza stworzeń, i to jest miejsce najwyższej ciemności (ki-dekaamaran, de-ihu machszich anpejhu di-berijata, we-da hu atar de-choszech ila’a).
Sulam
37) Rabbi Aba mówi, że ziemia zwana Cija (suchość) to miejsce otchłani, jak powiedziano: „suchość (Cija) i grobowa ciemność”[3], i tak jak „grobowa ciemność” jest nazwą otchłani, tak samo suchość (Cijja) przylega do niej. Powiedziano: „I ciemność nad otchłanią”, co oznacza miejsce otchłani, i to jest Cija – miejsce anioła śmierci, który przyciemnia oblicza stworzeń. I to jest miejsce najwyższej ciemności, jak powiedziano: „A ziemia była pustkowiem i chaosem, i ciemnością, i duchem…”.
38) „Pustkowiem” to Neszija, miejsce, w którym nie pojawia się żadne widzenie, aż zostanie całkowicie zapomniane. Dlatego nazywa się Neszija (tohu da Neszija, de-la it’chazja ba chejzu kelal, ad de-itnaszej mi-kolla. we-al da itkre Neszija). „Chaosem” to Arka, miejsce, które nie zostało zapomniane (wa-wohu da Arka, atar de-la itnaszej). Rabbi Chija powiedział, że to jest Gaj (rabi Chija amar, da Gei). „I Duch Boży unosił się” to wobec Tewel, która jest podtrzymywana przez Ducha Bożego, i wszystko jest jedno (we-ruach Elohim mera’chefet da la-kawbel Tewel, de-itzan me-ruach Elohim, we-kolla ke-chad hu).
Sulam
38) „Pustkowiem” – to Neszija (ziemia grobowa), i nazywa się tak, ponieważ nie objawia się w niej żaden obraz, dopóki całkowicie nie pokryje jej ciemność. Ponieważ Neszija oznacza „ciemność”, i w pustkowiu nie objawia się żaden kolor ani kształt[4]. „I chaosem” – to ziemia Arka (otchłań), miejsce, które nie ulega zapomnieniu. Ma ono formę i kształt, dlatego nie jest zapomniane, jak pustkowie. Rabbi Chija mówi, że chaosem jest ziemia Gaj (dolina), a nie Arka (otchłań). „I duch Wszechmogącego (Elokim)” – to ziemia Tewel (świat ziemski), otrzymująca pożywienie od „ducha Wszechmogącego (Elokim)”, to znaczy od ducha Biny, nazywanego Elokim. I wszystkie one są jedną stopnią.
I wyjaśniono ze słów rabbi Aba tylko cztery górne ziemie: Neszija (ziemia grobowa), Cija (suchość), Arka (otchłań), Tewel (świat ziemski). Neszija (ziemia grobowa) odpowiada pustkowiu, Cija (suchość) – ciemności, Arka (otchłań) – chaosowi, Tewel (świat ziemski) – duchowi Wszechmogącego (Elokim). I to są cztery podstawy świata, które dopełniły się na ziemi: ogień, powietrze, woda i ziemia. Neszija (ziemia grobowa) – to pustkowie i podstawa „ziemia”. Cija (suchość) – to ciemność i podstawa „ogień”. Arka (otchłań) – to chaos i podstawa „woda”. Tewel (świat ziemski) – to duch Wszechmogącego (Elokim) i podstawa „powietrze”. I dlaczego nie wyjaśnia w ogóle trzech niższych ziem: Erec (powierzchnia ziemi), Adama (gleba), Gaj (dolina)?
Ponieważ te siedem ziem uważa się za jeden parcuf – rosz i guf. Wyższa ziemia, Tewel, odpowiadająca Binie, to rosz. A sześć niższych ziem to toch i sof parcufa. Arka, Cija, Neszija stanowią właściwość toch, to znaczy HaGaT do chaze, gdzie Arka jest podstawą „woda” i Hesed. Cija, będąca podstawą „ogień”, to Gwura. Neszijja, będąca podstawą „ziemia”, to Tiferet i Malchut razem, do chaze. A od chaze i niżej – to właściwość tylko Malchut. W ten sposób we wszystkich czterech ziemiach istnieją już wszystkie właściwości parcufa, to znaczy Bina, HaGaT i Malchut. I dlatego nie ma potrzeby wyjaśniania trzech niższych ziem. I mimo że reprezentują one trzy właściwości NeHI, to jednak są jedynie rozprzestrzenieniem Malchut, to znaczy rozprzestrzenieniem pustkowia od chaze i niżej. I dlatego nie ma w nich żadnej nowej właściwości, i niewłaściwe byłoby pytać – skoro Tewel jest podstawą „powietrze”, to znaczy Tiferet, to dlaczego nie jest pustkowiem? Ale chodzi o to, że Tewel to powietrze Biny i uważane jest za Binę. A Tiferet tego parcufa znajduje się we właściwości Neszija.
Siedem obszarów wyższej ziemi
39) Na podobieństwo tego, wyższa ziemia ma siedem siedzib, które są w górze, stopień nad stopniem, i w każdej z tych siedzib znajdują się aniołowie wyżsi, jedni nad drugimi (ke-gawna da, it le-Erec ila’a, sziwa medorin inun le-eila, darga al darga, u-be-kolhu medorin mal’achei ila’ei, ilein al ilein). Tak samo jest na dole, i wszystko jest połączone jedno z drugim, aby wszystko było jednym (hachi namei le-tata, we-kolla achid da be-da le-mehewe kolla chad). Siedem siedzib jest w górze, a wyższa ziemia je trzyma, i wszystkie w niej stoją, i we wszystkich znajduje się chwała Świętego, niech będzie błogosławiony (sziwa medorin inun le-eila, we-ha Erec ila’a achidat lon, we-kolhu kajemin bah, u-be-kolhon kajma tuszbachta de-Kdusza Brich Hu). Stopnie są oddzielone jeden od drugiego, i miejsca są oddzielone jedno od drugiego (dargin periszan da min da, we-atrin periszan da min da).
Sulam
39) Podobnie jak wyjaśniło się siedem obszarów w niższej ziemi świata Asija, tak samo istnieją one w wyższej ziemi – to znaczy w Malchut świata Acilut, która jest właściwością ziemi w Malchut świata Acilut.
40/1) Siedem obszarów znajduje się na górze, w Malchut, następując po sobie stopień za stopniem w ustalonym porządku. I we wszystkich obszarach przebywają wyżsi aniołowie, jedni wyżej od drugich, zgodnie z porządkiem ich stopni. I tak samo aniołowie znajdują się na dole, w siedmiu ziemiach świata Asija, i wszyscy oni zawierają się w sobie nawzajem, aby wszystkie były jedną całością. Siedem obszarów istnieje na górze, w świecie Acilut, a wyższa ziemia, Malchut, obejmuje je wszystkie, i wszystkie zawierają się w niej.
Siedem tych obszarów stanowi rozprzestrzenienie Malchut w siedmiu sfirot: Bina oraz HaGaT NeHI. Dlatego wszystkie one są zawarte w niej, ponieważ wszystkie są jedynie częściami tej Malchut. I we wszystkich razem objawia się chwała Stwórcy. Jednak te stopnie różnią się między sobą, a także miejsca tych stopni różnią się od siebie.
Wyjaśnienie powiedzianego. Na początku podano dwa wyjaśnienia słów: „A ziemia była pustkowiem i chaosem, i ciemność nad otchłanią. I duch Wszechmogącego (Elokim) unosił się nad powierzchnią wód”. W pierwszym wyjaśnieniu, odnoszącym się do wyższej ziemi, Malchut świata Acilut, wyjaśniło się, że cztery właściwości – pustkowie, chaos, ciemność i duch – pojawiły się w niej wskutek jej skrócenia, będącego wynikiem zmniejszenia luny. W drugim wyjaśnieniu, odnoszącym się do niższej ziemi, wyjaśniło się, że te cztery właściwości – pustkowie, chaos, ciemność i duch – uformowały w niej siedem obszarów: Erec, Adama, Gaj, Neszija, Cija, Arka, Tewel.
I dlatego tutaj kontynuuje wyjaśnienie tego, że te dwa wyjaśnienia nie przeczą sobie nawzajem, ponieważ wszystko, co istnieje w niższej ziemi, pochodzi z wyższej ziemi, z Malchut świata Acilut. I w takim przypadku powiedziane: „Ziemia zaś była pustkowiem i chaosem” – odnosi się do tych dwóch ziem. Siedem obszarów, takich samych jak w niższej ziemi, a ponadto siedem niższych obszarów pochodzi od siedmiu obszarów wyższej ziemi, ponieważ istnieje siedem obszarów na górze i siedem obszarów na dole. I wszystkie one są zawarte w sobie nawzajem, ponieważ stanowią jedność.
Siedem obszarów istnieje na dole i każdy z tych obszarów zawiera się w odpowiadającej jej właściwości siedmiu obszarów wyższej ziemi. I wszystkie one stanowią jedność, a wszystko, co jest w jednym, jest także w drugim. Dlatego wyjaśnia się siedem obszarów wyższej ziemi, Malchut świata Acilut, i wszystkie ich szczegóły odnosimy do siedmiu odpowiadających im obszarów niższej ziemi. I dalej powiedziano, że tak jest w siedmiu obszarach niższej ziemi i wszystkie one są podobne do siedmiu obszarów na górze[5].
Jednak gdy chcemy odnieść naszą niższą ziemię do wyższej ziemi świata Acilut, to znaczy do Malchut świata Acilut, musimy wiedzieć, że nasza ziemia nie ma dokładnego odpowiednika w całej Malchut świata Acilut, a jedynie we właściwości Malchut zewnętrznej części Malchut świata Acilut. Ponieważ świat Asija całkowicie odnosi się do całej Malchut świata Acilut. I wiadomo, że gleba świata Asija jest podobna do właściwości gleby Ogrodu Eden, znajdującego się w Binie, we właściwości Malchut świata Asija.
Innymi słowy, Malchut świata Asija jest uważana za oddzielny parcuf i nie kończy świata Asija w swojej Malchut, lecz jedynie w swojej Binie, znajdującej się w sfirze Tiferet, zwanej Biną właściwości guf. I tam znajduje się parsa, umiejscowiona w wewnętrznych organach. I ta parsa, kończąca świat Asija, jest glebą Ogrodu Eden.
A część od chaze i poniżej sfiry Malchut świata Asija, znajdująca się pod tą parsą, jest uważana za jej zewnętrzną właściwość. W niej znajduje się dziesięć sfirot, a Malchut tych dziesięciu sfirot to nasza ziemia, która dzieli się na siedem obszarów: Nesziję, Ciję, Arkę, Tewel, Erec, Adamę, Gaj. I w odniesieniu do tego nasza ziemia jest uważana za właściwość Malchut świata Acilut. Ponieważ w ogólnym znaczeniu Malchut świata Acilut kończy się we właściwości Biny jej dziesiątej sfiry, gdzie znajduje się parsa, umiejscowiona w wewnętrznych organach. A od tego miejsca w dół rozprzestrzenia się dziesięć sfirow zewnętrznej części Malchut.
Malchut tych dziesięciu sfirot to wyższa ziemia z siedmioma obszarami, które są tutaj rozważane. I każda z tych siedmiu obszarów niższej ziemi, czyli naszej ziemi, otrzymuje od właściwości odpowiadającej jej w obszarach wyższej ziemi. W ten sposób jedynie zewnętrzna część Malchut parcufa Malchut świata Acilut odnosi się do naszej ziemi. I w niej jest siedem obszarów, które wyjaśnia tutaj Zohar.
Ta Malchut jest również uważana za parcuf, gdzie cztery wyższe obszary znajdują się od jej chaze i wyżej, aż do parsy, która tam się rozciąga. A trzy niższe obszary znajdują się od chaze i niżej, pod jej parsą. I te trzy obszary są uważane za zewnętrzną Malchut zewnętrznej części Malchut świata Acilut. I w nich znajdują się korzenie klipot, a ta zewnętrzna część zewnętrznej Malchut świeci im subtelnym świeceniem, ożywiającym je, jak powiedziano: „I królestwo (Malchut) Jego nad wszystkim panuje”[6]. I to są te korzenie klipot, które rozważa Zohar w trzech niższych obszarach, i we wszystkich razem obłacza się uwielbienie Stwórcy.
Dlaczego więc Malchut świata Acilut świeci klipot i ożywia je? Ponieważ uwielbienie Stwórcy nie stałoby się doskonałe bez nich, gdyż klipa (łupina) poprzedza owoc, jak wiadomo.
[1] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 1:2. „Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się nad wodami.”
[2] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 9:9. „Stwórca stanie się schronieniem dla uciśnionego, schronieniem w czasach ucisku.”
[3] Prorocy, Jirmijahu (Księga Jeremiasza), 2:6. „I nie pytali: ‘Gdzie jest Stwórca, który wyprowadził nas z ziemi egipskiej, prowadził przez pustynię, przez ziemię stepów i przepaści, przez ziemię suchą i mroczną, przez ziemię, którą nikt nie przechodził i gdzie nie mieszkał człowiek?’”
[4] Zob. rozdział Bereszit, część 1, p. 20.
[5] Zob. p. 53.
[6] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 103:19. „Pan w niebie tron swój ustanowił, a jego władza wszechświat obejmuje.”