338) Chodź i zobacz (ta chazi), zanim Awraham został obrzezany (ad la itgzar Awraham), rozmawiał z nim tylko poprzez widzenie (hawa memaleil immeih mi-go machaze bilchudoi), jak powiedziano: „Było słowo Stwórcy do Awrama w widzeniu…” (ke-ma de-itmar, de-ketiw haja dewar Haszem el Awram ba-machaze we-go). „W widzeniu” (ba-machaze) – w tej wizji, na tym stopniu, w którym wszystkie formy były ukazane (be-hahu cheizu darga de-kol dijoknin itchazjain beih), jak powiedziano (ke-ma de-itmar). A to widzenie jest tajemnicą przymierza (we-hai machaze ihu raza di-berit).
Sulam
338) Dopóki Awraham nie dokonał obrzezania, Stwórca mówił do niego jedynie w widzeniu, co oznacza Nukwę znajdującą się na swoim miejscu. O niej powiedziano: „Wszechmogący gniewa się każdego dnia”[1]. I powiedziano: „Było słowo Stwórcy do Awrama w widzeniu”[2]. To oznacza, że w tym odbiciu – Nukwie – objawia się stopień, na którym widoczne są wszystkie formy, czyli trzy linie: prawa, lewa i środkowa. A widzenie to stopień przymierza, to znaczy Nukwa, w której świeci przymierze.
339) A jeśli powiesz (we-i teima), że dlatego nazywa się to „widzeniem” (de-begin kach ikrei machaze), ponieważ jest to stopień wizji, w którym ukazują się wszystkie formy (be-gin de-ihu darga cheizu de-kol dijoknin itchazjain beih), to przecież już wcześniej powiedziałeś (ha amart be-kadmeita), że zanim Awraham został obrzezany (de-ad la itgzar Awraham), nie rozmawiał z nim poza tym stopniem (la hawa memaleil immeih bar hai darga), ponieważ nie spoczęły na nim inne stopnie (de-la szaran aloi dargin achoranin). A teraz mówisz, że „w widzeniu” oznacza wizję wszystkich wyższych stopni (we-haszta amart ba-machaze, cheizu de-kol dargin ilain)? Przecież zanim został obrzezany, jest napisane: „Było słowo Stwórcy do Awrama w widzeniu” (we-ha ad la itgzar ketiw, haja dewar Haszem el Awram ba-machaze).
Sulam
339) Nukwa nazywana jest widzeniem, ponieważ jest odbiciem, w którym widoczne są wszystkie formy. Jednak wcześniej powiedziano, że dopóki Awraham nie dokonał obrzezania, Stwórca mówił do niego jedynie z poziomu widzenia, nad którym nie panują inne stopnie. A teraz mówi się, że widzenie to odbicie, które zawiera w sobie wszystkie wyższe stopnie. Dlaczego więc przed dokonaniem obrzezania „było słowo Stwórcy do Awrama w widzeniu”?
340) Jednak ten stopień (ela, hai darga) jest wizją wszystkich wyższych stopni (cheizu de-kol dargin ilain ihu), i przez wizję wyższych stopni został ustanowiony (u-be-cheizu de-dargin ilain ittakkan). I choć w tym czasie Awraham nie był jeszcze obrzezany (we-af al gaw di-be-hahu zimna de-Awraham la hawa gzir), ten stopień był wizją wyższych stopni (hai darga be-cheizu de-dargin ilain ihu) i zawierał w sobie wszystkie barwy (u-be-kol inun gewanin ihu kaejm). A wizja tych barw była ułożona pod nim (we-cheizu de-inun gewanin kajemei te-choteih): jedna z prawej strony, barwa biała (chad mi-jamina, gawan chiwar), jedna z lewej strony, barwa czerwona (chad mi-szmala, gawan sumak), a jedna łącząca wszystkie barwy (chad de-chalil mi-kol gewanin). I to jest wizja wszystkich wyższych barw, które na nim spoczywają (we-ihu cheizu, de-kol gewanin ilain de-kajemei aleih). Dlatego w tej wizji Stwórca stał nad Awrahamem i rozmawiał z nim (we-al da be-hai cheizu kaejm aleih de-Awraham, u-maleil immeih), mimo że nie był jeszcze obrzezany (we-af al gaw de-la itgzar). A gdy został obrzezany, co jest napisane? „I ukazał się Stwórca Awramowi” (keiwan de-itgzar, ma ketiw, wa-jera Haszem el Awram).
Sulam
340) Ten stopień jest oczywiście odbiciem wszystkich wyższych stopni i został ustanowiony jako odbicie wyższych stopni. Tak samo w czasie, gdy Awraham nie był jeszcze obrzezany, ten stopień znajdował się jako odbicie wyższych stopni i był ustanowiony we wszystkich barwach wyższych stopni. Jest to również odbicie tych barw, które znajdują się pod nim, pod Nukwą. Po prawej stronie – biały kolor, czyli Hesed. Po lewej stronie – czerwony kolor, czyli Gwura. Kolor, który zawiera wszystkie kolory, to zielony, czyli Tiferet. Nukwa nazywana jest widzeniem, odbiciem wszystkich wyższych barw – białej, czerwonej i zielonej – które znajdują się nad nią.
I ponad tym, w tym odbiciu, Stwórca ukazywał się Awrahamowi i rozmawiał z nim, mimo że nie był obrzezany. Kiedy jednak dokonał obrzezania, powiedziano: „Ukazał mu się Stwórca (AWAJa)”[3], ponieważ Imię AWAJa połączyło się z tym odbiciem, to znaczy, w to odbicie włączyły się same wyższe stopnie. Natomiast przed obrzezaniem były w nim zawarte jedynie barwy.
341) Chodź i zobacz (ta chazi), o Bileamie jest napisane „widzenie Szadaj” (machaze Szadaj ketiw be-Bilam), a o Awrahamie jest napisane po prostu „widzenie” (u-be-Awraham ketiw machaze stam). Jaka jest różnica między tym a tamtym? (ma bein hai le-hai). Otóż „widzenie Szadaj” odnosi się do tych, którzy są poniżej niego, i jest to jego własna wizja (ela, machaze Szadaj, ilein de-letata mineih, u-inun cheizu di-leih). Natomiast „widzenie” bez dodatkowego określenia oznacza widzenie Stwórcy (machaze stam, machaze da hu Haszem), w którym ukazują się wszystkie wyższe formy (de-kol dijoknin ilain itchazjain beih). Dlatego o Awrahamie napisano po prostu „widzenie” (u-begin kach ketiw be-Awraham, machaze stam), a o Bileamie „widzenie Szadaj” (u-be-Bilam machaze Szadaj).
Sulam
341) „Widzenie Wszechmogącego (Szadaj)”[4] – tak powiedziano o Bilamie, a o Awrahamie powiedziano po prostu „widzenie”. „Widzenie Wszechmogącego” odnosi się do barw, które znajdują się pod Nukwą i stanowią jej odbicie. Natomiast samo „widzenie” – to hej (ה) Imienia AWAJa (הויה), czyli Nukwa, w której widoczne są wszystkie wyższe formy – trzy barwy. Dlatego o Awrahamie powiedziano po prostu „widzenie”. O Bilamie natomiast powiedziano „widzenie Wszechmogącego”, co oznacza, że samo widzenie zawiera trzy barwy: białą, czerwoną i zieloną. Dlatego powiedziano, że jest to odbicie barw znajdujących się pod Nukwą. W ten sposób dokonuje się podziału między proroctwem Awrahama, które pochodziło z trzech barw samej Nukwy, nazywanej po prostu „widzeniem”, a proroctwem Bilama, które pochodziło z odbicia trzech barw znajdujących się pod Nukwą i nazywało się „widzeniem Wszechmogącego”.
342) A z tego powodu, zanim Awraham został obrzezany (we-al da, ad la itgzar Awraham), miał ten stopień, jak powiedzieliśmy (hawa leih hai darga kid-amaran). Gdy tylko został obrzezany (keiwan de-itgzar), natychmiast „ukazał się Stwórca Awramowi…” (mijad wa-jera Haszem el Awram we-go). Wszystkie stopnie zostały ukazane na tym stopniu (itchazjun kolhu dargin al hai darga), a ten stopień rozmawiał z nim, gdy był doskonały (we-hai darga maleil immeih, kid-ka chazi be-szlimu). I Awraham wznosił się ze stopnia na stopień (we-Awraham itkattar mi-darga le-darga) i wszedł w święte wieczne przymierze (we-aal be-berit kejama kadisza), jak należy, w doskonałości (kid-ka chazi be-szlimu).
Sulam
342) Dlatego dopóki Awraham nie dokonał obrzezania, ten stopień był dla niego po prostu widzeniem. Kiedy jednak dokonał obrzezania, natychmiast „ukazał mu się Stwórca (AWAJa)”, ponieważ wszystkie stopnie AWAJa stały się widoczne na tym stopniu – w Nukwie, która stanowi istotę stopni. I ten stopień przemawiał do niego w doskonałości, ponieważ Nukwa to mowa. Awraham ustanowił połączenie od stopnia do stopnia i wszedł w znak świętego przymierza tak, jak należy – w doskonałości.
343) Chodź i zobacz (ta chazi), gdy Awraham został obrzezany (keiwan de-itgzar Awraham), wyszedł z nieczystości (nefaq me-arla) i wszedł w święte przymierze (we-aal be-kiyama kadisza). I został ukoronowany świętą koroną (we-itattar be-ittra kadisza), i wszedł w istnienie, na którym opiera się świat (we-aal be-kiyuma, de-alma kaejm aleih), i wtedy świat został utwierdzony przez niego (u-kedein itkajam alma be-ginei). Ponieważ jest napisane: „Gdyby nie Moje przymierze w dzień i w nocy, nie ustanowiłbym praw nieba i ziemi” (be-gin di-ketiw im lo beriti jomam wa-lajla chukot szamajim wa-arec lo samti). I jest napisane: „Oto dzieje nieba i ziemi, gdy zostały stworzone” (u-ketiw ele toledot ha-szamajim we-ha-arec be-hibar’am). „Be-hei baram” – czyli przy Awrahamie (be-hei bara’am, be-Awraham). I wszystko opiera się na jednej tajemnicy (we-kolla be-raza chada kaejm).
Sulam
343) Dokonawszy obrzezania, Awraham wyszedł z klipy napletka i wszedł w święte przymierze, został uwieńczony świętą koroną i wszedł w przymierze, na którym opiera się świat – i wtedy świat istniał dzięki niemu. Powiedziano bowiem: „Gdyby nie Moje przymierze dniem i nocą, nie ustanowiłbym praw nieba i ziemi”[5]. W ten sposób świat istnieje dzięki przymierzu obrzezania. I powiedziano: „Oto potomstwo nieba i ziemi w czasie ich stworzenia”[6]. W wyrażeniu „be-ibaram” (בהבראם) znajdują się te same litery, co w słowach „be-hei baram” (בה’ בראם) – „przez hej je stworzył”, oraz w słowie „be-Awraham” (באברהם) – „przy Awrahamie”. To wskazuje, że świat został stworzony dzięki Awrahamowi. Wszystko to stanowi jedną całość, to znaczy jest jednym z ustanowieniem przymierza obrzezania. Dlatego świat został stworzony „przy Awrahamie”, ponieważ wszedł on w przymierze obrzezania, o którym powiedziano: „Gdyby nie Moje przymierze dniem i nocą”115.
344) I w chwili, gdy Stwórca spojrzał na Adama (u-be-szaata de-Kudszah Berich Hu achamei leih le-Adam), wszystkie pokolenia świata (kol inun darin de-alma) i zobaczył każdego z osobna (we-chama lon kol chad we-chad), jak każde pokolenie zastępuje poprzednie pokolenie (kol dara we-dara), wszyscy stali w Ogrodzie Eden (kolhu kajemei be-ginta de-Eden), w tej formie, w której mieli istnieć na tym świecie (be-hahu dijokna de-zaminin le-kajema be-hai alma). Chodź i zobacz (we-ta chazi), oto powiedziano (ha itmar): gdy zobaczył Dawida (keiwan de-chama leih le-Dawid), że nie miał w ogóle życia (de-lao bei chajim kelal), zapłakał (tawah), i dał mu ze swoich lat siedemdziesiąt lat (we-ihu jehib leih mi-dileih szewin sznin). Dlatego Adam żył dziewięćset trzydzieści lat (be-gin kach hawu leih le-Adam tesa meot u-telatin sznin), a te siedemdziesiąt lat zostało mu zabranych i przekazanych Dawidowi (we-inun szewin istalku leih le-Dawid).
Sulam
344) Kiedy Stwórca pokazał Adamowi Riszonowi wszystkie pokolenia świata, zobaczył on, jak jedno pokolenie zastępuje drugie, i że wszystkie one oczekują w Ogrodzie Eden w tej formie, którą mają przyjąć w świecie. Kiedy jednak zobaczył Dawida, który nie miał wcale przeznaczonego czasu życia, zdziwił się i oddał mu swoje siedemdziesiąt lat. Dlatego Adamowi pozostało tylko dziewięćset trzydzieści lat, a te siedemdziesiąt lat, których brakowało do tysiąca, zostały przekazane Dawidowi.
345) A to słowo jest tajemnicą mądrości (u-mila da raza de-chachmeta ihu), że Dawid nie miał nic poza siedemdziesięcioma latami (de-Dawid leit leih bar szewin sznin), które otrzymał od Adama ha-Riszon (me-Adam kadma’a). I wszystko to jest tajemnicą mądrości (we-kolla raza de-chachmeta ihu). A wszystko, co jest na dole, istnieje w tajemnicy tego, co jest powyżej (we-kol ma di-letata kolla ihu be-raza di-le’ela).
Sulam
345) W tym zawiera się mądrość: Dawid ma jedynie siedemdziesiąt lat, które dał mu Adam, ponieważ wszystko, co dzieje się na dole, dokonuje się z góry, w wyższym świecie.
[1] Pisma, Tehilim (Księga Psalmów), 7:12. „Wszechmogący jest sędzią sprawiedliwym i Stwórcą, który każdego dnia się oburza”.
[2] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 15:1. „Po tych wydarzeniach doszło do Awrama słowo Stwórcy w widzeniu, mówiąc: ‘Nie bój się, Awramie, Ja jestem twoją tarczą, twoja nagroda będzie bardzo wielka’”.
[3] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 18:1. „I ukazał mu się Stwórca w dębinach Mamre, gdy siedział u wejścia do namiotu w najgorętszej porze dnia”.
[4] Tora, Bemidbar (Księga Liczb), 24:4. „Wypowiedź tego, który słyszy słowa Wszechmogącego, który widzi wizję Wszechmocnego, który pada na twarz, lecz ma otwarte oczy”.
[5] Prorocy, Jirmijahu (Księga Jeremiasza), 33:25. „Tak mówi Stwórca: ‘Jeśli nie byłoby Mojego przymierza dnia i nocy, to nie ustanowiłbym praw nieba i ziemi’”.
[6] Tora, Bereszit (Księga Rodzaju), 2:4. „Oto są dzieje nieba i ziemi przy ich stworzeniu, w dniu, gdy Stwórca Wszechmogący uczynił ziemię i niebo”.